|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
←前へ トップへ 次へ→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10. Nāvāsuttaṃ |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Nāvā |
|
名 |
ā |
女 |
依(属) |
船 |
|
|
|
|
suttaṃ |
sīv |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
経、糸 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「船経」(『相応部』45-158) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
158-1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
158. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, sāmuddikāya nāvāya
vettabandhanabandhāya cha māsāni udake pariyādāya [pariyātāya (ka.),
pariyāhatāya (?)] hemantikena thalaṃ ukkhittāya vātātapaparetāni bandhanāni
tāni pāvussakena meghena abhippavuṭṭhāni appakasireneva paṭippassambhanti,
pūtikāni bhavanti; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Seyyathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
その如き、たとえば |
|
|
|
|
pi, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
sāmuddikāya |
|
形 |
a |
女 |
単 |
属絶 |
海の、航海の |
|
|
|
|
nāvāya |
|
名 |
ā |
女 |
単 |
属絶 |
舟、船 |
|
|
|
|
vetta |
|
名 |
a |
中 |
依(属) |
籐、籐綴、杖、棒、鞭 |
|
|
|
|
bandhana |
bandh |
名 |
a |
中 |
依(具) |
捕縛、拘束 |
|
|
|
|
bandhāya |
bandh |
過分 |
a |
女 |
単 |
属絶 |
縛された |
|
|
|
|
cha |
|
数 |
特 |
‐ |
複 |
副対 |
六 |
|
|
|
|
māsāni |
|
名 |
a |
男中 |
複 |
副対 |
月 |
|
|
|
|
udake |
|
名 |
a |
中 |
単 |
処 |
水 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
pariyādāya |
pari-ā-dā |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
遍取して、占拠して |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
hemantikena |
|
形 |
a |
中 |
単 |
副具 |
冬の、寒い |
|
|
|
|
thalaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
陸地、高地 |
|
|
|
|
ukkhittāya |
|
過分 |
a |
女 |
単 |
属絶 |
引き抜いた、挙げた |
|
|
|
|
vāta |
vā |
名 |
a |
男 |
相 |
風 |
|
|
|
|
ātapa |
ā-tap? |
名 |
as |
男 |
依(具) |
陽光、熱 |
|
|
|
|
paretāni |
parā-i |
過分 |
a |
中 |
複 |
主 |
打ち勝たれた |
|
|
|
|
bandhanāni |
|
名 |
a |
中 |
複 |
主 |
結縛、繋縛 |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
tāni |
|
代 |
代的 |
中 |
複 |
主 |
それら |
|
|
|
|
pāvussakena |
|
形 |
a |
男 |
単 |
具 |
雨の、降雨 |
|
|
|
|
meghena |
|
名 |
a |
男 |
単 |
具 |
雲 |
|
|
|
|
abhippavuṭṭhāni |
abhi-pra-vṛṣ |
過分 |
a |
中 |
複 |
主 |
大いに雨降る |
|
|
|
|
appa |
|
名形 |
a |
中 |
有(持) |
少ない |
|
|
|
|
kasirena |
|
形 |
a |
男中 |
単 |
副具 |
苦難の →容易く |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
paṭippassambhanti |
prati-pra-śrambh |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
安息する、止滅する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
pūtikāni |
|
形 |
a |
中 |
複 |
主 |
腐った、臭い |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
bhavanti; |
bhū |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
ある、なる |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「たとえば比丘たちよ、雨期の六ヶ月水に沈められ、冬に陸へ引き上げられて風と陽光にさらされた、籐紐の結束で組まれた海の船の結束。それらは、雨雲によって雨降られると、たやすく滅び、腐食してしまいます。 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・『相応部』22-101「斧柄経」に出る。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
158-2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
evameva kho, bhikkhave, bhikkhuno ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ
bhāvayato ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroto appakasireneva saṃyojanāni
paṭippassambhanti, pūtikāni bhavanti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
evam |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
このように、かくの如き |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
kho, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
bhikkhuno |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
単 |
属絶 |
比丘 |
|
|
|
|
ariyaṃ |
|
名形 |
a |
男 |
単 |
対 |
聖なる |
|
|
|
|
aṭṭha |
|
数 |
特 |
‐ |
帯 |
八 |
|
|
|
|
aṅgikaṃ |
|
形 |
a |
男 |
単 |
対 |
支分ある |
|
|
|
|
maggaṃ |
|
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
道 |
|
|
|
|
bhāvayato |
bhū 使 |
現分 |
ant |
男 |
単 |
属絶 |
修習する |
|
|
|
|
ariyaṃ |
|
名形 |
a |
男 |
単 |
対 |
聖なる |
|
|
|
|
aṭṭha |
|
数 |
特 |
‐ |
帯 |
八 |
|
|
|
|
aṅgikaṃ |
|
形 |
a |
男 |
単 |
対 |
支分ある |
|
|
|
|
maggaṃ |
|
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
道 |
|
|
|
|
bahulīkaroto |
kṛ |
現分 |
ant |
男 |
単 |
属絶 |
多作する |
|
|
|
|
appa |
|
名形 |
a |
中 |
有(持) |
少ない |
|
|
|
|
kasirena |
|
形 |
a |
男中 |
単 |
副具 |
苦難の →容易く |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
saṃyojanāni |
saṃ-yuj |
名 |
a |
中 |
複 |
主 |
結、繋縛 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
paṭippassambhanti, |
prati-pra-śrambh |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
安息する、止滅する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
pūtikāni |
|
形 |
a |
中 |
複 |
主 |
腐った、臭い |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
bhavanti. |
bhū |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
ある、なる |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
まさにそのように、比丘たちよ、八支聖道を修習し、八支聖道を多作する比丘の結縛は、たやすく滅び、腐食してしまいます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
158-3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kathañca, bhikkhave, bhikkhuno ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ
bhāvayato ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroto appakasireneva saṃyojanāni
paṭippassambhanti, pūtikāni bhavanti? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Kathañ |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
いかに、なぜに |
|
|
|
|
ca, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
bhikkhave, bhikkhuno
ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvayato ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroto
appakasireneva saṃyojanāni paṭippassambhanti, pūtikāni bhavanti? (158-2.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
では比丘たちよ、比丘は、いかに八支聖道を修習し、八支聖道を多作する比丘の結縛は、たやすく滅び、腐食するのでしょうか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
158-4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti…pe… |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idha, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ここに、この世で、いま、さて |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
bhikkhu |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
単 |
主 |
比丘 |
|
|
|
|
sammā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
正しい、正しく |
|
|
|
|
diṭṭhiṃ |
dṛś |
名 |
i |
女 |
単 |
対 |
見、見解、意見 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
bhāveti…pe… |
bhū 使 |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
修習する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、ここに比丘は……正見を修習します…… |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
158-5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ
nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
sammā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
正しい、正しく |
|
|
|
|
samādhiṃ |
saṃ-ā-dhā |
名 |
i |
男 |
単 |
対 |
定、三昧、精神集中 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
bhāveti |
bhū 使 |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
修習する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
viveka |
vi-vic |
名 |
a |
男 |
依(対) |
離、遠離、独処 |
|
|
|
|
nissitaṃ |
ni-śri |
過分 |
a |
男 |
単 |
対 |
依止した |
|
|
|
|
virāga |
vi-raj |
名 |
a |
男 |
依(対) |
離貪、遠離 |
|
|
|
|
nissitaṃ |
ni-śri |
過分 |
a |
男 |
単 |
対 |
依止した |
|
|
|
|
nirodha |
ni-rudh 使 |
名 |
a |
男 |
依(対) |
滅尽 |
|
|
|
|
nissitaṃ |
ni-śri |
過分 |
a |
男 |
単 |
対 |
依止した |
|
|
|
|
vossagga |
ava-sṛj |
名 |
a |
男 |
依(対) |
棄捨 |
|
|
|
|
pariṇāmiṃ…pe… |
pari-nam |
形 |
in |
男 |
単 |
対 |
変化する、向かう、結果する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
遠離に依止し、離貪に依止し、滅尽に依止し、棄捨へ向かう正定を修習します…… |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
158-6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ
bhāvayato ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroto appakasireneva saṃyojanāni
paṭippassambhanti, pūtikāni bhavantī’’ti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
evaṃ kho, bhikkhave,
bhikkhuno ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvayato ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ
bahulīkaroto appakasireneva saṃyojanāni paṭippassambhanti, pūtikāni
bhavantī’’ (158-2.) |
|
|
|
|
ti. |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、そのように八支聖道を修習し、八支聖道を多作する比丘の結縛は、たやすく滅び、腐食するのです」 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dasamaṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Dasamaṃ. |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
第十の |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
第十〔経〕。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
←前へ トップへ 次へ→ |