←前へ   トップへ   次へ→
                       
                       
     9. Assaparassasuttaṃ  
      語根 品詞 語基 意味  
      Assa    a 依(属)  
      parassa    a 依(属) 良馬?  
      suttaṃ  sīv a 経、糸  
    訳文                
     「馬中良馬経」(『増支部』3-142  
    メモ                
     ・parassaの語は辞書類にない。異版のsadassaの異体あるいは類語と見なした。  
                       
                       
                       
    142-1.                
     142. ‘‘Tayo ca, bhikkhave, assaparasse [assasadasse (sī syā. kaṃ. pī.)] desessāmi tayo ca purisaparasse [purisasadasse (sī. syā. kaṃ. pī.)].   
      語根 品詞 語基 意味  
      ‘‘Tayo     
      ca,    不変 と、また、そして、しかし  
      bhikkhave,  bhikṣ u 比丘  
      assa    a 依(属)  
      parasse    a 良馬?  
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味  
      desessāmi  diś 使 示す  
      語根 品詞 語基 意味  
      tayo     
      ca    不変 と、また、そして、しかし  
      purisa    a 依(属) 人、男  
      parasse.    a 良馬?  
    訳文                
     「比丘たちよ、私は、三種の、馬のうちの良馬について、また、三種の、人のうちの良馬について教示しようと思います。  
                       
                       
                       
    142-2.                
     Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha;   
      語根 品詞 語基 意味  
      Taṃ    代的 それ  
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味  
      suṇātha,  śru 聞く  
      語根 品詞 語基 意味  
      sādhukaṃ    a 副対 よい、十分に  
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味  
      manasi karotha;  man, kṛ 作意する  
    訳文                
     それを聞き、よく作意して下さい。  
                       
                       
                       
    142-3.                
     bhāsissāmī’’ti.   
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味  
      bhāsissāmī’’  bhāṣ 話す、語る  
      語根 品詞 語基 意味  
      ti.    不変 と、といって、かく、このように、ゆえに  
    訳文                
     私は語ることにしましょう」  
                       
                       
                       
    142-4.                
     ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.   
      語根 品詞 語基 意味  
      ‘‘Evaṃ,    不変 このように、かくの如き  
      bhante’’  bhū 名現分 ant(特) 尊者よ、大徳よ  
      ti    不変 と、といって、かく、このように、ゆえに  
      kho    不変 じつに、たしかに  
      te    代的 それら、彼ら  
      bhikkhū  bhikṣ u 比丘  
      bhagavato    ant 世尊  
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味  
      paccassosuṃ.  prati-śru 応諾する、同意する、応える  
    訳文                
     「そのように、尊者よ」と彼ら比丘たちは世尊へ応えた。  
                       
                       
                       
    142-5.                
     Bhagavā etadavoca –   
      語根 品詞 語基 意味  
      Bhagavā    ant 世尊  
      etad    代的 これ  
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味  
      avoca –  vac いう  
    訳文                
     世尊はこう仰った。  
                       
                       
                       
    142-6.                
     ‘‘Katame ca, bhikkhave, tayo assaparassā?   
      語根 品詞 語基 意味  
      ‘‘Katame    代的 いずれの、どちらの  
      ca,    不変 と、また、そして、しかし  
      bhikkhave,  bhikṣ u 比丘  
      tayo     
      assa    a 依(属)  
      parassā?    a 良馬?  
    訳文                
     「では比丘たちよ、いかなるものが、三種の、馬のうちの良馬なのでしょうか。  
                       
                       
                       
    142-7.                
     Idha, bhikkhave, ekacco assaparasso javasampanno hoti;   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idha,    不変 ここに、この世で、いま、さて  
      bhikkhave,  bhikṣ u 比丘  
      ekacco    代的 一部の、一類の  
      assa    a 依(属)  
      parasso    a 良馬?  
      java    名形 a 依(具) 速さ、勢速  
      sampanno  saṃ-pad 過分 a 具足した、成就した  
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味  
      hoti;  bhū ある、なる、存在する  
    訳文                
     比丘たちよ、ここなる一部の、馬のうちの良馬は、速さをそなえ、  
                       
                       
                       
    142-8.                
     na vaṇṇasampanno na ārohapariṇāhasampanno.   
      語根 品詞 語基 意味  
      na    不変 ない  
      vaṇṇa    a 依(具) 容色、称讃、階級  
      sampanno  saṃ-pad 過分 a 具足した、成就した  
      na    不変 ない  
      āroha  ā-ruh a 依(与) 登攀、乗者、高さ  
      pariṇāha  pari-nah a 依(具) 周囲、広さ、寛広  
      sampanno.  saṃ-pad 過分 a 具足した、成就した  
    訳文                
     〔しかし〕容色をそなえず、乗り手のための広さをそなえていません。  
                       
                       
                       
    142-9.                
     Idha pana, bhikkhave, ekacco assaparasso javasampanno hoti vaṇṇasampanno ca;   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idha pana, bhikkhave, ekacco assaparasso javasampanno hoti vaṇṇasampanno ca; (142-7, 8.)  
      pana,    不変 また、しかし、しからば、しかも、しかるに、さて  
      ca;    不変 と、また、そして、しかし  
    訳文                
     また比丘たちよ、ここなる一部の、馬のうちの良馬は、速さをそなえ、容色をそなえ、  
                       
                       
                       
    142-10.                
     na ārohapariṇāhasampanno.   
      語根 品詞 語基 意味  
      na ārohapariṇāhasampanno. (142-8.)  
    訳文                
     〔しかし〕乗り手のための広さをそなえていません。  
                       
                       
                       
    142-11.                
     Idha pana, bhikkhave, ekacco assaparasso javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idha pana, bhikkhave, ekacco assaparasso javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca. (142-8, 9.)  
    訳文                
     また比丘たちよ、ここなる一部の、馬のうちの良馬は、速さをそなえ、容色をそなえ、乗り手のための広さをそなえています。  
                       
                       
                       
    142-12.                
     Ime kho, bhikkhave, tayo assaparassā.  
      語根 品詞 語基 意味  
      Ime    代的 これら  
      kho,    不変 じつに、たしかに  
      bhikkhave, tayo assaparassā. (142-6.)  
    訳文                
     比丘たちよ、これらが、三種の、馬のうちの良馬なのです。  
                       
                       
                       
    142-13.                
     ‘‘Katame ca, bhikkhave, tayo purisaparassā?   
      語根 品詞 語基 意味  
      ‘‘Katame ca, bhikkhave, tayo purisaparassā? (142-1, 6.)  
    訳文                
     では比丘たちよ、いかなるものが、三種の、人のうちの良馬なのでしょうか。  
                       
                       
                       
    142-14.                
     Idha, bhikkhave, ekacco purisaparasso javasampanno hoti;   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idha, bhikkhave, ekacco purisaparasso javasampanno hoti; (142-1, 7.)  
    訳文                
     比丘たちよ、ここなる一部の、人のうちの良馬は、速さをそなえ、  
                       
                       
                       
    142-15.                
     na vaṇṇasampanno na ārohapariṇāhasampanno.   
      語根 品詞 語基 意味  
      na vaṇṇasampanno na ārohapariṇāhasampanno. (142-8.)  
    訳文                
     〔しかし〕容色をそなえず、乗り手のための広さをそなえていません。  
                       
                       
                       
    142-16.                
     Idha pana, bhikkhave, ekacco purisaparasso javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca;   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idha pana, bhikkhave, ekacco purisaparasso javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca; (142-1, 9.)  
    訳文                
     また比丘たちよ、ここなる一部の、人のうちの良馬は、速さをそなえ、容色をそなえ、  
                       
                       
                       
    142-17.                
     na ārohapariṇāhasampanno.   
      語根 品詞 語基 意味  
      na ārohapariṇāhasampanno. (142-10.)  
    訳文                
     〔しかし〕乗り手のための広さをそなえていません。  
                       
                       
                       
    142-18.                
     Idha pana, bhikkhave, ekacco purisaparasso javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca.  
      語根 品詞 語基 意味  
      Idha pana, bhikkhave, ekacco purisaparasso javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca. (142-1, 11.)  
    訳文                
     また比丘たちよ、ここなる一部の、人のうちの良馬は、速さをそなえ、容色をそなえ、乗り手のための広さをそなえています。  
                       
                       
                       
    142-19.                
     ‘‘Kathañca, bhikkhave, purisaparasso javasampanno hoti;   
      語根 品詞 語基 意味  
      ‘‘Kathañ    不変 いかに、なぜに  
      ca,    不変 と、また、そして、しかし  
      bhikkhave, purisaparasso javasampanno hoti; (142-14.)  
    訳文                
     では比丘たちよ、いかなる、人のうちの良馬は、速さをそなえ、  
                       
                       
                       
    142-20.                
     na vaṇṇasampanno, na ārohapariṇāhasampanno?   
      語根 品詞 語基 意味  
      na vaṇṇasampanno, na ārohapariṇāhasampanno? (142-8.)  
    訳文                
     〔しかし〕容色をそなえず、乗り手のための広さをそなえていないのでしょうか。  
                       
                       
                       
    142-21.                
     Idha, bhikkhave, bhikkhu pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idha,    不変 ここに、この世で、いま、さて  
      bhikkhave,  bhikṣ u 比丘  
      bhikkhu  bhikṣ u 比丘  
      pañcannaṃ     
      orambhāgiyānaṃ    a 下分  
      saṃyojanānaṃ  saṃ-yuj a 結、繋縛  
      parikkhayā  pari-kṣi a 遍尽、尽滅  
      opapātiko    a 化生の  
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味  
      hoti  bhū ある、なる、存在する  
      語根 品詞 語基 意味  
      tattha    不変 そこで、そこに、そのとき、そのなかで  
      parinibbāyī    in 般涅槃者  
      anāvatti  an-ā-vṛt in 有(属) 不還  
      dhammo  dhṛ a 男中 法 →不還者  
      tasmā    代的 それ、彼  
      lokā.    a 世界、世間  
    訳文                
     比丘たちよ、ここに比丘が、五下分結の滅尽により、化生者となり、そこで般涅槃してその世界から還らざる者となります。  
                       
                       
                       
    142-22.                
     Idamassa javasmiṃ vadāmi.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idam    代的 これ  
      assa    代的 これ  
      javasmiṃ    名形 a 速さ、勢速  
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味  
      vadāmi.  vad 言う  
    訳文                
     このことを、彼の速さとして、私は説きます。  
                       
                       
                       
    142-23.                
     Abhidhamme kho pana abhiviniye pañhaṃ puṭṭho saṃsādeti, no vissajjeti.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Abhidhamme  abhi-dhṛ a アビダンマ、論、対法  
      kho    不変 じつに、たしかに  
      pana    不変 また、しかし、しからば、しかも、しかるに、さて  
      abhivinaye  abhi-vi-nī a 対律、勝律  
      pañhaṃ    a 問い  
      puṭṭho  praci 過分 a 問われた  
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味  
      saṃsādeti,  saṃ-sīd 使 沈める、失敗する、放棄する、中止する  
      語根 品詞 語基 意味  
      no    不変 ない、否  
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味  
      vissajjeti.  vi-sṛj 使 出す、放つ、頒与する、やる、除く、答える  
    訳文                
     しかし彼は、すぐれた法、すぐれた律に関して問いを問われ、答えずに放置します。  
    メモ                
     ・abhivinayeであった箇所がabhiviniyeとなっている。誤記または異体であろう。  
                       
                       
                       
    142-24.                
     Idamassa na vaṇṇasmiṃ vadāmi.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idam    代的 これ  
      assa    代的 これ  
      na    不変 ない  
      vaṇṇasmiṃ    a 色、容色  
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味  
      vadāmi.  vad 言う  
    訳文                
     このことを、彼の容色の無さとして、私は説きます。  
                       
                       
                       
    142-25.                
     Na kho pana lābhī hoti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārānaṃ.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Na    不変 ない  
      kho    不変 じつに、たしかに  
      pana    不変 また、しかし、しからば、しかも、しかるに、さて  
      lābhī  labh in 利得者  
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味  
      hoti  bhū ある、なる、存在する  
      語根 品詞 語基 意味  
      cīvara    a  
      piṇḍapāta    a 団食  
      sena  śī a 臥具、臥処  
      āsana  ās a 坐具、坐処、座  
      gilāna    a 依(与) 病んだ、病人  
      paccaya  prati-i a 資具、須要物  
      bhesajja    a 薬、薬物  
      parikkhārānaṃ.    a 資具、資財、資助、必需品、祭法  
    訳文                
     また彼は、衣、団食、臥坐具、病者の資具たる医薬品の利得者となりません。  
                       
                       
                       
    142-26.                
     Idamassa na ārohapariṇāhasmiṃ vadāmi.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idam    代的 これ  
      assa    代的 これ  
      na    不変 ない  
      āroha  ā-ruh a 依(与) 登攀、乗者、高さ  
      pariṇāhasmiṃ  pari-nah a 周囲、広さ、寛広  
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味  
      vadāmi.  vad 言う  
    訳文                
     このことを、彼の乗り手のための広さの無さとして、私は説きます。  
                       
                       
                       
    142-27.                
     Evaṃ kho, bhikkhave, purisaparasso javasampanno hoti;   
      語根 品詞 語基 意味  
      Evaṃ    不変 このように、かくの如き  
      kho,    不変 じつに、たしかに  
      bhikkhave, purisaparasso javasampanno hoti; (142-14.)  
    訳文                
     比丘たちよ、このような、人のうちの良馬は、速さをそなえ、  
                       
                       
                       
    142-28.                
     na vaṇṇasampanno, na ārohapariṇāhasampanno.  
      語根 品詞 語基 意味  
      na vaṇṇasampanno, na ārohapariṇāhasampanno. (142-8.)  
    訳文                
     〔しかし〕容色をそなえず、乗り手のための広さをそなえていないのです。  
                       
                       
                       
    142-29.                
     ‘‘Kathañca, bhikkhave, purisaparasso javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca, na ārohapariṇāhasampanno?   
      語根 品詞 語基 意味  
      ‘‘Kathañca, bhikkhave, purisaparasso javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca, na ārohapariṇāhasampanno? (142-19, 20.)  
    訳文                
     では比丘たちよ、いかなる、人のうちの良馬は、速さをそなえ、容色をそなえ、〔しかし〕乗り手のための広さをそなえていないのでしょうか。  
                       
                       
                       
    142-30.                
     Idha, bhikkhave, bhikkhu pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idha, bhikkhave, bhikkhu pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. (142-21.)  
    訳文                
     比丘たちよ、ここに比丘が、五下分結の滅尽により、化生者となり、そこで般涅槃してその世界から還らざる者となります。  
                       
                       
                       
    142-31.                
     Idamassa javasmiṃ vadāmi.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idamassa javasmiṃ vadāmi. (142-22.)  
    訳文                
     このことを、彼の速さとして、私は説きます。  
                       
                       
                       
    142-32.                
     Abhidhamme kho pana abhivinaye pañhaṃ puṭṭho vissajjeti, no saṃsādeti.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Abhidhamme kho pana abhivinaye pañhaṃ puṭṭho vissajjeti, no saṃsādeti. (142-23.)  
    訳文                
     また彼は、すぐれた法、すぐれた律に関して問いを問われ、放置せずに答えます。  
                       
                       
                       
    142-33.                
     Idamassa vaṇṇasmiṃ vadāmi.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idamassa vaṇṇasmiṃ vadāmi. (142-24.)  
    訳文                
     このことを、彼の容色として、私は説きます。  
                       
                       
                       
    142-34.                
     Na kho pana lābhī hoti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārānaṃ.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Na kho pana lābhī hoti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. (142-25.)  
    訳文                
     しかし彼は、衣、団食、臥坐具、病者の資具たる医薬品の利得者となりません。  
                       
                       
                       
    142-35.                
     Idamassa na ārohapariṇāhasmiṃ vadāmi.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idamassa na ārohapariṇāhasmiṃ vadāmi. (142-26.)  
    訳文                
     このことを、彼の乗り手のための広さの無さとして、私は説きます。  
                       
                       
                       
    142-36.                
     Evaṃ kho, bhikkhave, purisaparasso javasampanno ca hoti;   
      語根 品詞 語基 意味  
      Evaṃ kho, bhikkhave, purisaparasso javasampanno ca hoti; (142-27, 29.)  
    訳文                
     比丘たちよ、このような、人のうちの良馬は、速さをそなえ、  
                       
                       
                       
    142-37.                
     vaṇṇasampanno ca, na ārohapariṇāhasampanno.  
      語根 品詞 語基 意味  
      vaṇṇasampanno ca, na ārohapariṇāhasampanno. (142-29.)  
    訳文                
     容色をそなえ、〔しかし〕乗り手のための広さをそなえていないのです。  
                       
                       
                       
    142-38.                
     ‘‘Kathañca, bhikkhave, purisaparasso javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca?   
      語根 品詞 語基 意味  
      ‘‘Kathañca, bhikkhave, purisaparasso javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca? (142-18, 19.)  
    訳文                
     では比丘たちよ、いかなる、人のうちの良馬は、速さをそなえ、容色をそなえ、乗り手のための広さをそなえているのでしょうか。  
                       
                       
                       
    142-39.                
     Idha, bhikkhave, bhikkhu pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idha, bhikkhave, bhikkhu pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. (142-21.)  
    訳文                
     比丘たちよ、ここに比丘が、五下分結の滅尽により、化生者となり、そこで般涅槃してその世界から還らざる者となります。  
                       
                       
                       
    142-40.                
     Idamassa javasmiṃ vadāmi.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idamassa javasmiṃ vadāmi. (142-22.)  
    訳文                
     このことを、彼の速さとして、私は説きます。  
                       
                       
                       
    142-41.                
     Abhidhamme kho pana abhivinaye pañhaṃ puṭṭho vissajjeti, no saṃsādeti.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Abhidhamme kho pana abhivinaye pañhaṃ puṭṭho vissajjeti, no saṃsādeti. (142-23.)  
    訳文                
     また彼は、すぐれた法、すぐれた律に関して問いを問われ、放置せずに答えます。  
                       
                       
                       
    142-42.                
     Idamassa vaṇṇasmiṃ vadāmi.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idamassa vaṇṇasmiṃ vadāmi. (142-24.)  
    訳文                
     このことを、彼の容色として、私は説きます。  
                       
                       
                       
    142-43.                
     Lābhī kho pana hoti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārānaṃ.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Lābhī kho pana hoti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. (142-25.)  
    訳文                
     また彼は、衣、団食、臥坐具、病者の資具たる医薬品の利得者となります。  
                       
                       
                       
    142-44.                
     Idamassa ārohapariṇāhasmiṃ vadāmi.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Idamassa ārohapariṇāhasmiṃ vadāmi. (142-26.)  
    訳文                
     このことを、彼の乗り手のための広さとして、私は説きます。  
                       
                       
                       
    142-45.                
     Evaṃ kho, bhikkhave, purisaparasso javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Evaṃ kho, bhikkhave, purisaparasso javasampanno ca hoti vaṇṇasampanno ca ārohapariṇāhasampanno ca. (142-18, 27.)  
    訳文                
     比丘たちよ、このような、人のうちの良馬は、速さをそなえ、容色をそなえ、乗り手のための広さをそなえているのです。  
                       
                       
                       
    142-46.                
     Ime kho, bhikkhave, tayo purisaparassā’’ti.   
      語根 品詞 語基 意味  
      Ime    代的 これら  
      kho,    不変 じつに、たしかに  
      bhikkhave, tayo purisaparassā’’  (142-13.)  
      ti.    不変 と、といって、かく、このように、ゆえに  
    訳文                
     比丘たちよ、これらが、三種の、人のうちの良馬なのです」  
                       
                       
                       
     Navamaṃ.  
      語根 品詞 語基 意味  
      Navamaṃ.    a 第九の  
    訳文                
     第九〔経〕。  
                       
                       
  ←前へ   トップへ   次へ→
inserted by FC2 system