|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
←前へ トップへ 次へ→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. Mahapphalasuttaṃ |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Maha |
|
形 |
ant |
‐ |
持 |
大きい |
|
|
|
|
phala |
phal |
名 |
a |
中 |
依(属) |
果、結果、果報 |
|
|
|
|
suttaṃ |
sīv |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
経、糸 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「大果経」(『相応部』51-12) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824. ‘‘Cattārome, bhikkhave, iddhipādā bhāvitā bahulīkatā
mahapphalā honti mahānisaṃsā. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Cattāro |
|
数 |
特 |
男 |
複 |
主 |
四 |
|
|
|
|
ime, |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
これら |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
iddhi |
|
名 |
i |
女 |
依(属) |
神通、神変 |
|
|
|
|
pādā |
|
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
足,麓、詩脚、貨幣の単位 →神足 |
|
|
|
|
bhāvitā |
bhū 使 |
過分 |
a |
男 |
複 |
主 |
修習された |
|
|
|
|
bahulīkatā |
bahulī-kṛ |
過分 |
a |
男 |
複 |
主 |
多修された |
|
|
|
|
maha |
|
形 |
ant |
‐ |
有(持) |
大きい |
|
|
|
|
phalā |
phal |
名 |
a |
中→男 |
複 |
主 |
結果、果実 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
honti |
bhū |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
ある、存在する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
mahā |
|
形 |
ant |
‐ |
有(持) |
大きい |
|
|
|
|
ānisaṃsā. |
|
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
功徳、利益 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「比丘たちよ、これら四神足が修習され、多修されたならば、大果あり、大功徳あるものとなります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kathaṃ bhāvitā ca, bhikkhave, cattāro iddhipādā kathaṃ
bahulīkatā mahapphalā honti mahānisaṃsā? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Kathaṃ |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
いかに、なぜに |
|
|
|
|
bhāvitā ca, bhikkhave, cattāro iddhipādā kathaṃ bahulīkatā mahapphalā honti
mahānisaṃsā? (824-1.) |
|
|
|
|
ca, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
では比丘たちよ、四神足がいかに修習され、いかに多修されたならば、大果あり、大功徳あるものとなるのでしょうか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idha, bhikkhave, bhikkhu
chandasamādhippadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idha, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ここに、この世で、いま、さて |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
bhikkhu |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
単 |
主 |
比丘 |
|
|
|
|
chanda |
|
名 |
a |
男 |
依(具) |
欲、志欲、意欲 |
|
|
|
|
samādhi |
saṃ-ā-dhā |
名 |
i |
男 |
相 |
定、三昧、精神統一 |
|
|
|
|
padhāna |
pra-dhā |
名 |
a |
中 |
依(具) |
努力、精勤 |
|
|
|
|
saṅkhāra |
saṃ-kṛ |
名 |
a |
男 |
依(具) |
行、為作、潜勢力、現象 |
|
|
|
|
samannāgataṃ |
saṃ-anu-ā-gam |
過分 |
a |
男 |
単 |
対 |
具備した、具足の |
|
|
|
|
iddhi |
|
名 |
i |
女 |
依(属) |
神通、神変 |
|
|
|
|
pādaṃ |
|
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
足,麓、詩脚、貨幣の単位 →神足 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
bhāveti – |
bhū 使 |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
修習する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、ここに比丘は志欲三昧勤行具足の神足を修習します。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘iti me chando na ca atilīno bhavissati, na ca atippaggahito
bhavissati, na ca ajjhattaṃ saṃkhitto bhavissati, na ca bahiddhā vikkhitto
bhavissati’. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘iti |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
|
me |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
属 |
私 |
|
|
|
|
chando |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
欲、意欲、志欲 |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
atilīno |
ati-lī |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
きわめて退縮した、きわめて下劣の |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
bhavissati, |
bhū |
動 |
未 |
能 |
単 |
三 |
ある、なる |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
atippaggahito |
ati-pra-grah |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
過度にさしのべられた、過度に策励された |
|
|
|
|
bhavissati, |
同上 |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
ajjhattaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
副対 |
内に |
|
|
|
|
saṃkhitto |
saṃ-kṣip |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
簡略の、昏昧の、収了の、統一した |
|
|
|
|
bhavissati, |
同上 |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
bahiddhā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
外に、外部に |
|
|
|
|
vikkhitto |
vi-kṣip |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
散乱した、混乱した |
|
|
|
|
bhavissati’. |
同上 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『かくのごとくの私の志欲は、退縮しすぎず、策励されすぎず、内に昏昧なく、外に散乱ないものとなるであろう』〔と〕。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pacchāpuresaññī ca viharati – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Pacchā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
後に、背後に、西方に |
|
|
|
|
pure |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
前、過去 |
|
|
|
|
saññī |
saṃ-jñā |
形 |
in |
男 |
単 |
主 |
有想の |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
viharati – |
vi-hṛ |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
住する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
かれは後前想ある者として住します。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yathā pure tathā pacchā, yathā pacchā tathā pure; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜のごとくに、〜のように |
|
|
|
|
pure |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
前、過去 |
|
|
|
|
tathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
かく、その如く |
|
|
|
|
pacchā, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
後に、背後に、西方に |
|
|
|
|
yathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜のごとくに、〜のように |
|
|
|
|
pacchā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
後に、背後に、西方に |
|
|
|
|
tathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
かく、その如く |
|
|
|
|
pure; |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
前、過去 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
後ろが前のごとく、前が後ろのごとく、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yathā adho tathā uddhaṃ, yathā uddhaṃ tathā adho; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜のごとくに、〜のように |
|
|
|
|
adho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
下に |
|
|
|
|
tathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
かく、その如く |
|
|
|
|
uddhaṃ, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
上に、高く、後に |
|
|
|
|
yathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜のごとくに、〜のように |
|
|
|
|
uddhaṃ |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
上に、高く、後に |
|
|
|
|
tathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
かく、その如く |
|
|
|
|
adho; |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
下に |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
上が下のごとく、下が上のごとく、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yathā divā tathā rattiṃ, yathā rattiṃ tathā divā. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜のごとくに、〜のように |
|
|
|
|
divā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
日中に |
|
|
|
|
tathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
かく、その如く |
|
|
|
|
rattiṃ, |
|
名 |
i |
女 |
単 |
副対 |
夜 |
|
|
|
|
yathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜のごとくに、〜のように |
|
|
|
|
rattiṃ |
|
名 |
i |
女 |
単 |
副対 |
夜 |
|
|
|
|
tathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
かく、その如く |
|
|
|
|
divā. |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
日中に |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
夜に昼のごとく、昼に夜のごとく。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Iti vivaṭena cetasā apariyonaddhena sappabhāsaṃ cittaṃ bhāveti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Iti |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
|
vivaṭena |
vi-vṛ |
過分 |
a |
中 |
単 |
具 |
開いた、覆いの無い |
|
|
|
|
cetasā |
cit |
名 |
as |
中 |
単 |
具 |
心 |
|
|
|
|
apariyonaddhena |
a-pari-ava-nah |
過分 |
a |
中 |
単 |
具 |
覆われない、包まれない |
|
|
|
|
sappabhāsaṃ |
sa-pra-bhās |
形 |
a |
中 |
単 |
対 |
光輝ある |
|
|
|
|
cittaṃ |
cit |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
心 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
bhāveti. |
bhū 使 |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
修習する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように開かれた、覆われない心想によって、光輝ある心を修習します。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-10. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Vīriyasamādhi…pe… |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Vīriya |
|
名 |
a |
中 |
依(具) |
精進 |
|
|
|
|
samādhi…pe… |
saṃ-ā-dhā |
名 |
i |
男 |
持 |
定、三昧、精神統一 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
精進三昧…… |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-11. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cittasamādhi…pe… |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
citta |
cit |
名 |
a |
中 |
依(具) |
心 |
|
|
|
|
samādhi…pe… |
saṃ-ā-dhā |
名 |
i |
男 |
持 |
定、三昧、精神統一 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
心三昧…… |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-12. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
vīmaṃsāsamādhippadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti
– |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
vīmaṃsā |
man 意 |
名 |
ā |
女 |
依(具) |
観、観慧、思察、審察、思量、思惟 |
|
|
|
|
samādhippadhānasaṅkhārasamannāgataṃ
iddhipādaṃ bhāveti – (824-3.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
思惟三昧勤行具足の神足を修習します。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-13. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘iti me vīmaṃsā na ca atilīnā bhavissati, na ca atippaggahitā
bhavissati, na ca ajjhattaṃ saṃkhittā bhavissati, na ca bahiddhā vikkhittā
bhavissati’. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘iti me vīmaṃsā na ca atilīnā bhavissati, na ca atippaggahitā bhavissati, na ca
ajjhattaṃ saṃkhittā
bhavissati, na ca bahiddhā vikkhittā bhavissati’. (824-4.) |
|
|
|
|
vīmaṃsā |
|
名 |
a |
女 |
単 |
主 |
観、観慧、思察、審察、思量、思惟 |
|
|
|
|
atilīnā |
ati-lī |
過分 |
a |
女 |
単 |
主 |
きわめて退縮した、きわめて下劣の |
|
|
|
|
atippaggahitā |
ati-pra-grah |
過分 |
a |
女 |
単 |
主 |
過度にさしのべられた、過度に策励された |
|
|
|
|
saṃkhittā |
saṃ-kṣip |
過分 |
a |
女 |
単 |
主 |
簡略の、昏昧の、収了の |
|
|
|
|
vikkhittā |
vi-kṣip |
過分 |
a |
女 |
単 |
主 |
散乱した、混乱した |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『かくのごとくの私の思惟は、退縮しすぎず、策励されすぎず、内に昏昧なく、外に散乱ないものとなるであろう』〔と〕。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-14. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pacchāpuresaññī ca viharati – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Pacchāpuresaññī ca
viharati – (824-5.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
かれは後前想ある者として住します。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-15. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yathā pure tathā pacchā, yathā pacchā tathā pure; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yathā pure tathā
pacchā, yathā pacchā tathā pure; (824-6.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
後ろが前のごとく、前が後ろのごとく、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-16. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yathā adho tathā uddhaṃ, yathā uddhaṃ tathā adho; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yathā adho tathā
uddhaṃ, yathā uddhaṃ tathā adho; (824-7.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
上が下のごとく、下が上のごとく、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-17. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yathā divā tathā rattiṃ, yathā rattiṃ tathā divā. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yathā divā tathā
rattiṃ, yathā rattiṃ tathā divā. (824-8.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
夜に昼のごとく、昼に夜のごとく。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-18. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Iti vivaṭena cetasā apariyonaddhena sappabhāsaṃ cittaṃ
bhāveti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Iti vivaṭena cetasā
apariyonaddhena sappabhāsaṃ cittaṃ bhāveti. (824-9.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように開かれた、覆われない心想によって、光輝ある心を修習します。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-19. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Evaṃ bhāvitā kho, bhikkhave, cattāro iddhipādā evaṃ bahulīkatā
mahapphalā honti mahānisaṃsā. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Evaṃ |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
このように、かくの如き |
|
|
|
|
bhāvitā kho, bhikkhave, cattāro iddhipādā evaṃ bahulīkatā mahapphalā honti
mahānisaṃsā. (824-2.) |
|
|
|
|
kho, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、四神足がこのように修習され、このように多修されたならば、大果あり、大功徳あるものとなるのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-20. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Evaṃ bhāvitesu kho, bhikkhave, bhikkhu catūsu iddhipādesu
evaṃ bahulīkatesu anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Evaṃ |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
このように、かくの如き |
|
|
|
|
bhāvitesu |
bhū 使 |
過分 |
a |
男 |
複 |
処絶 |
修習された |
|
|
|
|
kho, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
bhikkhu |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
単 |
主 |
比丘 |
|
|
|
|
catūsu |
|
数 |
特 |
男 |
複 |
処絶 |
四 |
|
|
|
|
iddhi |
|
名 |
i |
女 |
依(属) |
神通、神変 |
|
|
|
|
pādesu |
|
名 |
a |
男 |
複 |
処絶 |
足,麓、詩脚、貨幣の単位 →神足 |
|
|
|
|
evaṃ |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
このように、かくの如き |
|
|
|
|
bahulīkatesu |
kṛ |
過分 |
a |
男 |
複 |
処絶 |
多作された |
|
|
|
|
aneka |
|
形 |
代的 |
‐ |
持 |
一つならぬ、多数の |
|
|
|
|
vihitaṃ |
vi-dhā |
過分 |
a |
女 |
単 |
対 |
置かれた、整えられた、整備された →種々の |
|
|
|
|
iddhi |
|
名 |
i |
女 |
有(属) |
神通、神変 |
|
|
|
|
vidhaṃ |
|
名 |
ā |
女 |
単 |
対 |
種類 →種々の神変 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
paccanubhoti
– |
prati-anu-bhū |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
経験する、受ける、理解する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、比丘は、四神足がそのように修習され、そのように多修されると、多種の、種々なる神変を体験します。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-21. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ekopi hutvā bahudhā hoti…pe… |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
eko |
|
形 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
一、ある |
|
|
|
|
pi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
hutvā |
bhū |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
ある、存在する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
bahudhā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
種々に、多様に |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
hoti…pe… |
bhū |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
ある、存在する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
一人であって多数となり…… |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-22. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti…pe…. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yāva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜だけ、〜まで、〜の限り |
|
|
|
|
brahma |
|
名形 |
an(特) |
男 |
依(属) |
梵天の |
|
|
|
|
lokā |
|
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
世界 |
|
|
|
|
pi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
kāyena |
|
名 |
a |
男 |
単 |
具 |
身、身体 |
|
|
|
|
vasaṃ |
|
名 |
a |
男中 |
単 |
対 |
力、意志、権力、影響、自在 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
vatteti…pe…. |
vṛt 使 |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
転起させる、生かせる、行使する、遂行する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
……また、梵天の諸世界にいたるまで、身体を伴って〔到達し〕、自在力を行使します…… |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
824-23. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Evaṃ bhāvitesu kho, bhikkhave, bhikkhu catūsu iddhipādesu
evaṃ bahulīkatesu, āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ
diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’’ti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Evaṃ |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
このように、かくの如き |
|
|
|
|
bhāvitesu |
bhū 使 |
過分 |
a |
男 |
複 |
処絶 |
修習された |
|
|
|
|
kho, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
bhikkhu |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
単 |
主 |
比丘 |
|
|
|
|
catūsu |
|
数 |
特 |
男 |
複 |
処絶 |
四 |
|
|
|
|
iddhi |
|
名 |
i |
女 |
依(属) |
神通、神変 |
|
|
|
|
pādesu |
|
名 |
a |
男 |
複 |
処絶 |
足,麓、詩脚、貨幣の単位 →神足 |
|
|
|
|
evaṃ |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
このように、かくの如き |
|
|
|
|
bahulīkatesu, |
kṛ |
過分 |
a |
男 |
複 |
処絶 |
多作された |
|
|
|
|
āsavānaṃ |
ā-sru |
名 |
a |
男 |
複 |
属 |
漏 |
|
|
|
|
khayā |
kṣi |
名 |
a |
男 |
単 |
奪 |
尽、滅尽 |
|
|
|
|
anāsavaṃ |
an-ā-sru |
形 |
a |
女 |
単 |
対 |
漏なき |
|
|
|
|
ceto |
cit |
名 |
as |
中 |
依(属) |
心 |
|
|
|
|
vimuttiṃ |
vi-muc 受 |
名 |
i |
女 |
単 |
対 |
解脱 |
|
|
|
|
paññā |
pra-jñā |
名 |
ā |
女 |
依(属) |
慧 |
|
|
|
|
vimuttiṃ |
vi-muc 受 |
名 |
i |
女 |
単 |
対 |
解脱 |
|
|
|
|
diṭṭhe |
dṛś |
過分 |
a |
男中 |
単 |
処 |
見られた、見、所見 |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
dhamme |
dhṛ |
名 |
a |
男中 |
単 |
処 |
法、教法、真理、正義、もの →現法、現世 |
|
|
|
|
sayaṃ |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
自ら、自分で |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
abhiññā |
abhi-jñā |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
証知する、自証する |
|
|
|
|
sacchikatvā |
kṛ |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
作証する、証明をなす、さとる |
|
|
|
|
upasampajja |
upa-saṃ-pad |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
到達する、成就する、具足する |
|
|
|
|
viharatī’’ |
vi-hṛ |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
住する |
|
|
|
|
ti. |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、比丘は、四神足がそのように修習され、そのように多修されると、漏の滅尽により、漏なき心解脱、慧解脱を現世で自ら知り、悟り、成就し、住します」 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dutiyaṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Dutiyaṃ. |
|
名形 |
a |
男→中 |
単 |
主 |
第二の、伴侶 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
第二〔経〕。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
←前へ トップへ 次へ→ |