|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
←前へ トップへ 次へ→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5. Paṭhamanoceassādasuttaṃ |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Paṭhama |
|
形 |
a |
‐ |
持 |
初の、第一の |
|
|
|
|
no |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない、否/〜かどうか |
|
|
|
|
ce |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
もし、たとえ |
|
|
|
|
assāda |
ā-svad |
名 |
a |
男 |
依(属) |
味、楽味 |
|
|
|
|
suttaṃ |
sīv |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
経、糸 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「第一の若楽味不存経」(『相応部』35-17) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17. ‘‘No cedaṃ, bhikkhave, cakkhussa assādo abhavissa, nayidaṃ
sattā cakkhusmiṃ sārajjeyyuṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘No |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない、否 |
|
|
|
|
ce |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
もし、たとえ |
|
|
|
|
idaṃ, |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
副対 |
これ |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
cakkhussa |
|
名 |
us |
中 |
単 |
属 |
眼 |
|
|
|
|
assādo |
ā-svad |
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
楽味 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
abhavissa, |
bhū |
動 |
条 |
能 |
単 |
三 |
ある、なる |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
idaṃ |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
副対 |
これ |
|
|
|
|
sattā |
|
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
有情、衆生 |
|
|
|
|
cakkhusmiṃ |
|
名 |
us |
中 |
単 |
処 |
眼 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
sārajjeyyuṃ. |
saṃ-raj |
動 |
願 |
能 |
複 |
三 |
執着する、貪着する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「比丘たちよ、もし、〈眼〉の楽味が存在しないのであれば、有情たちが〈眼〉に対し貪着することはないでしょう。 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・『相応部』14-33「若此不存経」、22-28「第三の楽味経」などにパラレル。そこに同じくidaṃを虚辞的に扱った。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yasmā ca kho, bhikkhave, atthi cakkhussa assādo tasmā sattā
cakkhusmiṃ sārajjanti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yasmā |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
奪 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
kho, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
atthi |
as |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
ある、なる |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
cakkhussa |
|
名 |
us |
中 |
単 |
属 |
眼 |
|
|
|
|
assādo |
ā-svad |
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
楽味 |
|
|
|
|
tasmā |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
奪 |
それ、彼 |
|
|
|
|
sattā |
|
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
有情、衆生 |
|
|
|
|
cakkhusmiṃ |
|
名 |
us |
中 |
単 |
処 |
眼 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
sārajjanti. |
saṃ-raj |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
執着する、貪着する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
しかし比丘たちよ、〈眼〉の楽味は存在しており、それゆえ有情たちは〈眼〉に対し貪着するのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
No cedaṃ, bhikkhave, cakkhussa ādīnavo abhavissa, nayidaṃ sattā
cakkhusmiṃ nibbindeyyuṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
No cedaṃ, bhikkhave,
cakkhussa ādīnavo abhavissa,
nayidaṃ sattā cakkhusmiṃ (17-1) |
|
|
|
|
ādīnavo |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
危難、過患 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
nibbindeyyuṃ. |
nir-vid |
動 |
願 |
能 |
複 |
三 |
厭う、厭離する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、もし、〈眼〉の危難が存在しないのであれば、有情たちが〈眼〉に対し厭悪することはないでしょう。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yasmā ca kho, bhikkhave, atthi cakkhussa ādīnavo tasmā sattā
cakkhusmiṃ nibbindanti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yasmā ca kho,
bhikkhave, atthi cakkhussa ādīnavo tasmā sattā cakkhusmiṃ (17-2.) |
|
|
|
|
ādīnavo |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
危難、過患 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
nibbindanti. |
nir-vid |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
厭う、厭離する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
しかし比丘たちよ、〈眼〉の危難は存在しており、それゆえ有情たちは〈眼〉に対し厭悪するのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
No cedaṃ, bhikkhave, cakkhussa nissaraṇaṃ abhavissa, nayidaṃ
sattā cakkhusmā nissareyyuṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
No cedaṃ, bhikkhave,
cakkhussa nissaraṇaṃ
abhavissa, nayidaṃ sattā (17-1.) |
|
|
|
|
nissaraṇaṃ |
ni-sṛ |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
出離、遠離 |
|
|
|
|
cakkhusmā |
|
名 |
us |
中 |
単 |
奪 |
眼 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
nissareyyuṃ. |
ni-sṛ |
動 |
願 |
能 |
複 |
三 |
出離する、遠離する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、もし、〈眼〉の出離が存在しないのであれば、有情たちが〈眼〉から出離することはないでしょう。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yasmā ca kho, bhikkhave, atthi cakkhussa nissaraṇaṃ tasmā sattā
cakkhusmā nissaranti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yasmā ca kho,
bhikkhave, atthi cakkhussa nissaraṇaṃ tasmā sattā (17-2.) |
|
|
|
|
nissaraṇaṃ |
ni-sṛ |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
出離、遠離 |
|
|
|
|
cakkhusmā |
|
名 |
us |
中 |
単 |
奪 |
眼 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
nissaranti. |
ni-sṛ |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
出離する、遠離する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
しかし比丘たちよ、〈眼〉の出離は存在しており、それゆえ有情たちは〈眼〉から出離するのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
No cedaṃ, bhikkhave, sotassa assādo abhavissa… |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
No cedaṃ, bhikkhave, sotassa assādo abhavissa… (17-1.) |
|
|
|
|
sotassa |
śru |
名 |
as |
中 |
単 |
属 |
耳 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、もし、〈耳〉の楽味が存在しないのであれば…… |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
no cedaṃ, bhikkhave, ghānassa assādo abhavissa… |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
no cedaṃ, bhikkhave, ghānassa assādo abhavissa… (17-1.) |
|
|
|
|
ghānassa |
|
名 |
a |
中 |
単 |
属 |
鼻 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、もし、〈鼻〉の楽味が存在しないのであれば…… |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
no cedaṃ, bhikkhave, jivhāya assādo abhavissa, nayidaṃ sattā
jivhāya sārajjeyyuṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
no cedaṃ, bhikkhave, jivhāya assādo abhavissa, nayidaṃ
sattā jivhāya
sārajjeyyuṃ. (17-1.) |
|
|
|
|
jivhāya |
|
名 |
ā |
女 |
単 |
属 |
舌 |
|
|
|
|
jivhāya |
|
名 |
ā |
女 |
単 |
処 |
舌 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、もし、〈舌〉の楽味が存在しないのであれば、有情たちが〈舌〉に対し貪着することはないでしょう。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-10. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yasmā ca kho, bhikkhave, atthi jivhāya assādo, tasmā sattā
jivhāya sārajjanti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yasmā ca kho,
bhikkhave, atthi jivhāya assādo, tasmā sattā jivhāya sārajjanti. (17-2, 9.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
しかし比丘たちよ、〈舌〉の楽味は存在しており、それゆえ有情たちは〈舌〉に対し貪着するのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-11. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
No cedaṃ, bhikkhave, jivhāya ādīnavo abhavissa, nayidaṃ sattā
jivhāya nibbindeyyuṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
No cedaṃ, bhikkhave,
jivhāya ādīnavo abhavissa, nayidaṃ sattā jivhāya nibbindeyyuṃ. (17-3, 9.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、もし、〈舌〉の危難が存在しないのであれば、有情たちが〈舌〉に対し厭悪することはないでしょう。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-12. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yasmā ca kho, bhikkhave, atthi jivhāya ādīnavo, tasmā sattā
jivhāya nibbindanti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yasmā ca kho,
bhikkhave, atthi jivhāya ādīnavo, tasmā sattā jivhāya nibbindanti. (17-4, 9.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
しかし比丘たちよ、〈舌〉の危難は存在しており、それゆえ有情たちは〈舌〉に対し厭悪するのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-13. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
No cedaṃ, bhikkhave, jivhāya nissaraṇaṃ abhavissa, nayidaṃ
sattā jivhāya nissareyyuṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
No cedaṃ, bhikkhave,
jivhāya nissaraṇaṃ abhavissa, nayidaṃ sattā jivhāya nissareyyuṃ. (17-5, 9.) |
|
|
|
|
jivhāya |
|
名 |
ā |
女 |
単 |
奪 |
舌 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、もし、〈舌〉の出離が存在しないのであれば、有情たちが〈舌〉から出離することはないでしょう。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-14. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yasmā ca kho, bhikkhave, atthi jivhāya nissaraṇaṃ, tasmā sattā
jivhāya nissaranti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yasmā ca kho,
bhikkhave, atthi jivhāya nissaraṇaṃ, tasmā sattā jivhāya nissaranti. (17-6,
13.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
しかし比丘たちよ、〈舌〉の出離は存在しており、それゆえ有情たちは〈舌〉から出離するのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-15. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
No cedaṃ, bhikkhave, kāyassa assādo abhavissa… |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
No cedaṃ, bhikkhave, kāyassa assādo abhavissa… (17-1.) |
|
|
|
|
kāyassa |
|
名 |
a |
男 |
単 |
属 |
身体、集まり |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、もし、〈身〉の楽味が存在しないのであれば…… |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-16. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
no cedaṃ, bhikkhave, manassa assādo abhavissa, nayidaṃ sattā
manasmiṃ sārajjeyyuṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
no cedaṃ, bhikkhave, manassa assādo abhavissa, nayidaṃ
sattā manasmiṃ
sārajjeyyuṃ. (17-1.) |
|
|
|
|
manassa |
man |
名 |
as |
中 |
単 |
属 |
舌 |
|
|
|
|
manasmiṃ |
man |
名 |
as |
中 |
単 |
処 |
舌 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、もし、〈意〉の楽味が存在しないのであれば、有情たちが〈意〉に対し貪着することはないでしょう。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-17. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yasmā ca kho, bhikkhave, atthi manassa assādo, tasmā sattā
manasmiṃ sārajjanti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yasmā ca kho,
bhikkhave, atthi manassa assādo, tasmā sattā manasmiṃ sārajjanti. (17-2, 16.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
しかし比丘たちよ、〈意〉の楽味は存在しており、それゆえ有情たちは〈意〉に対し貪着するのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-18. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
No cedaṃ, bhikkhave, manassa ādīnavo abhavissa, nayidaṃ sattā
manasmiṃ nibbindeyyuṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
No cedaṃ, bhikkhave,
manassa ādīnavo abhavissa, nayidaṃ sattā manasmiṃ nibbindeyyuṃ. (17-3, 16.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、もし、〈意〉の危難が存在しないのであれば、有情たちが〈意〉に対し厭悪することはないでしょう。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-19. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yasmā ca kho, bhikkhave, atthi manassa ādīnavo, tasmā sattā
manasmiṃ nibbindanti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yasmā ca kho,
bhikkhave, atthi manassa ādīnavo, tasmā sattā manasmiṃ nibbindanti. (17-4,
16.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
しかし比丘たちよ、〈意〉の危難は存在しており、それゆえ有情たちは〈意〉に対し厭悪するのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-20. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
No cedaṃ, bhikkhave, manassa nissaraṇaṃ abhavissa, nayidaṃ
sattā manasmā nissareyyuṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
No cedaṃ, bhikkhave,
manassa nissaraṇaṃ abhavissa, nayidaṃ sattā manasmā nissareyyuṃ. (17-5, 16.) |
|
|
|
|
manasmā |
man |
名 |
as |
中 |
単 |
奪 |
舌 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、もし、〈意〉の出離が存在しないのであれば、有情たちが〈意〉から出離することはないでしょう。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-21. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yasmā ca kho, bhikkhave, atthi manassa nissaraṇaṃ, tasmā sattā
manasmā nissaranti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yasmā ca kho,
bhikkhave, atthi manassa nissaraṇaṃ, tasmā sattā manasmā nissaranti. (17-6,
20.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
しかし比丘たちよ、〈意〉の出離は存在しており、それゆえ有情たちは〈意〉から出離するのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-22. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, sattā imesaṃ channaṃ ajjhattikānaṃ
āyatanānaṃ assādañca assādato, ādīnavañca ādīnavato, nissaraṇañca nissaraṇato
yathābhūtaṃ nābbhaññaṃsu, neva tāva, bhikkhave, sattā sadevakā lokā samārakā
sabrahmakā sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya nissaṭā visaññuttā
vippamuttā vimariyādīkatena [vipariyādikatena (sī. pī.), vipariyādikatena
(syā. kaṃ. ka.)] cetasā vihariṃsu. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Yāva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜だけ、〜まで、〜の限り |
|
|
|
|
kīvañ |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
どれだけ、どれほど |
|
|
|
|
ca, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
sattā |
|
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
有情、衆生 |
|
|
|
|
imesaṃ |
|
代 |
代的 |
中 |
複 |
属 |
これら |
|
|
|
|
channaṃ |
|
数 |
特 |
‐ |
複 |
属 |
六 |
|
|
|
|
ajjhattikānaṃ |
|
形 |
a |
中 |
複 |
属 |
内の |
|
|
|
|
āyatanānaṃ |
ā-yam |
名 |
a |
中 |
複 |
属 |
処、入処 |
|
|
|
|
assādañ |
ā-svad |
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
楽味 |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
assādato, |
ā-svad |
名 |
a |
男 |
単 |
奪 |
楽味 |
|
|
|
|
ādīnavañ |
|
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
過患、患難、過失、危難 |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
ādīnavato, |
|
名 |
a |
男 |
単 |
奪 |
危難、過患 |
|
|
|
|
nissaraṇañ |
ni-sṛ |
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
出離、遠離 |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
nissaraṇato |
ni-sṛ |
代 |
代的 |
中 |
単 |
奪 |
出離 |
|
|
|
|
yathābhūtaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
副対 |
如実に |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
abbhaññaṃsu, |
abhi-jñā |
動 |
ア |
能 |
複 |
三 |
証知する、自証する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
tāva, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
それだけ、それほど、まず |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
sattā |
|
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
有情、衆生 |
|
|
|
|
sadevakā |
|
形 |
a |
男 |
単 |
奪 |
天ある |
|
|
|
|
lokā |
|
名 |
a |
男 |
単 |
奪 |
世界、世間 |
|
|
|
|
samārakā |
|
形 |
a |
男 |
単 |
奪 |
魔ある |
|
|
|
|
sabrahmakā |
sa-bṛh |
形 |
a |
男 |
単 |
奪 |
梵天とともなる |
|
|
|
|
sassamaṇa |
sa-śram |
形 |
a |
‐ |
有(相) |
沙門ある |
|
|
|
|
brāhmaṇiyā |
bṛh |
名 |
a |
男→女 |
単 |
奪 |
婆羅門 |
|
|
|
|
pajāya |
pra-jan |
名 |
ā |
女 |
単 |
奪 |
人々 |
|
|
|
|
sadeva |
|
形 |
a |
‐ |
有(相) |
天ある |
|
|
|
|
manussāya |
|
名 |
a |
男→女 |
単 |
奪 |
人、人間 |
|
|
|
|
nissaṭā |
ni-sṛ |
過分 |
a |
男 |
複 |
主 |
出離した、逃れた |
|
|
|
|
visaññuttā |
vi-sam-yuj |
過分 |
a |
男 |
複 |
主 |
離縛した、軛を逃れた |
|
|
|
|
vippamuttā |
vi-pra-muc |
過分 |
a |
男 |
複 |
主 |
脱した、自由となった |
|
|
|
|
vimariyādīkatena |
kṛ |
過分 |
a |
男 |
単 |
具 |
制限の無い、自由になった、解放された |
|
|
|
|
cetasā |
cit |
名 |
as |
中 |
単 |
具 |
心 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
vihariṃsu. |
vi-hṛ |
動 |
ア |
能反 |
複 |
三 |
住する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、どうあれ、有情たちが、これら六内処に関し、楽味を楽味として、危難を危難として、また出離を出離として、如実に証知しないようなその間。比丘たちよ、その間は、有情たちは天・魔・梵を含む世界、沙門と婆羅門、王と民を含む人々より逃れ、離縛し、自由となり、解放された心をもって住することはありません。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17-23. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yato ca kho, bhikkhave, sattā imesaṃ channaṃ ajjhattikānaṃ
āyatanānaṃ assādañca assādato, ādīnavañca ādīnavato, nissaraṇañca nissaraṇato
yathābhūtaṃ abbhaññaṃsu, atha, bhikkhave, sattā sadevakā lokā samārakā
sabrahmakā sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya nissaṭā visaññuttā
vippamuttā vimariyādīkatena cetasā viharantī’’ti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yato |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
そこから、〜なるが故に、何となれば(yaの奪格) |
|
|
|
|
ca kho, bhikkhave, sattā imesaṃ channaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ
assādañca assādato, ādīnavañca ādīnavato, nissaraṇañca nissaraṇato
yathābhūtaṃ abbhaññaṃsu, atha, bhikkhave, sattā sadevakā lokā samārakā sabrahmakā
sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya nissaṭā visaññuttā vippamuttā
vimariyādīkatena cetasā (17-22.) |
|
|
|
|
kho, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
abbhaññaṃsu, |
abhi-jñā |
動 |
ア |
能 |
複 |
三 |
証知する、自証する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
atha, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ときに、また、そこに |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
viharantī’’ |
vi-hṛ |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
住する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
ti. |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
しかし比丘たちよ、有情たちが、これら六内処に関し、楽味を楽味として、危難を危難として、また出離を出離として、如実に証知するならば、比丘たちよ、その場合、有情たちは天・魔・梵を含む世界、沙門と婆羅門、王と民を含む人々より逃れ、離縛し、自由となり、解放された心をもって住するのです」 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pañcamaṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Pañcamaṃ. |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
第五の |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
第五〔経〕。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
←前へ トップへ 次へ→ |