|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
←前へ トップへ 次へ→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6. Vimuttāyatanasuttaṃ |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Vimutti |
vi-muc |
名 |
i |
女 |
依(属) |
解脱 |
|
|
|
|
āyatana |
ā-yam |
名 |
a |
中 |
依(属) |
処、入処 |
|
|
|
|
suttaṃ |
sīv |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
経、糸 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「解脱処経」(『増支部』5-26) |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・『長部』33「合誦経」にパラレル。そのメモも見よ。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26. ‘‘Pañcimāni, bhikkhave, vimuttāyatanāni yattha bhikkhuno
appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avimuttaṃ vā cittaṃ vimuccati,
aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti, ananuppattaṃ vā anuttaraṃ
yogakkhemaṃ anupāpuṇāti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Pañca |
|
数 |
特 |
‐ |
複 |
主 |
五 |
|
|
|
|
imāni, |
|
代 |
代的 |
中 |
複 |
主 |
これら |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
vimutti |
vi-muc 受 |
名 |
i |
女 |
依(属) |
解脱 |
|
|
|
|
āyatanāni |
ā-yam |
名 |
a |
中 |
複 |
主 |
処、入処 |
|
|
|
|
yattha |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜ところのその場所、〜の所 |
|
|
|
|
bhikkhuno |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
単 |
属絶 |
比丘 |
|
|
|
|
appamattassa |
|
形 |
a |
男 |
単 |
属絶 |
不放逸の |
|
|
|
|
ātāpino |
ā-tap? |
形 |
in |
男 |
単 |
属絶 |
熱心の、熱意ある、正勤の |
|
|
|
|
pahita |
pra-dhā |
過分 |
a |
‐ |
有(持) |
熱心な、努めた |
|
|
|
|
attassa |
|
名 |
a |
男 |
単 |
属絶 |
自分 |
|
|
|
|
viharato |
vi-hṛ |
現分 |
ant |
男 |
単 |
属絶 |
住する |
|
|
|
|
avimuttaṃ |
a-vi-muc |
過分 |
a |
中 |
単 |
主 |
解脱せざる |
|
|
|
|
vā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
あるいは |
|
|
|
|
cittaṃ |
cit |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
心 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
vimuccati, |
vi-muc 受 |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
解脱する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
aparikkhīṇā |
a-pari-kṣi |
過分 |
a |
男 |
複 |
主 |
滅尽しない |
|
|
|
|
vā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
あるいは |
|
|
|
|
āsavā |
ā-sru |
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
漏 |
|
|
|
|
parikkhayaṃ |
pari-kṣi |
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
遍尽、滅尽 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
gacchanti, |
gam |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
行く |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
ananuppattaṃ |
an-anu-pra-āp |
過分 |
a |
中 |
単 |
対 |
到達されない |
|
|
|
|
vā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
あるいは |
|
|
|
|
anuttaraṃ |
|
形 |
代的 |
中 |
単 |
対 |
無上の |
|
|
|
|
yoga |
yuj |
名 |
a |
男 |
依(奪) |
束縛、瑜伽 |
|
|
|
|
khemaṃ |
|
名形 |
a |
中 |
単 |
対 |
安穏 →軛安穏 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
anupāpuṇāti. |
anu-pra-āp |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
到達、得達する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「比丘たちよ、そこにおいて、不放逸に、熱心に、自ら努めて住する比丘の、解脱せざる心が解脱し、滅んでいない諸漏が滅尽に至り、あるいは到達されていない無上の軛安穏へ到達するような、これら五つの解脱処があります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Katamāni pañca? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Katamāni |
|
形 |
代的 |
中 |
複 |
主 |
いずれの、どちらの |
|
|
|
|
pañca? |
|
数 |
特 |
‐ |
複 |
主 |
五 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
いかなる五か。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idha, bhikkhave, bhikkhuno satthā dhammaṃ deseti aññataro vā
garuṭṭhāniyo sabrahmacārī. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idha, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ここに、この世で、いま、さて |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
bhikkhuno |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
単 |
与 |
比丘 |
|
|
|
|
satthā |
śās |
名 |
ar |
男 |
単 |
主 |
師 |
|
|
|
|
dhammaṃ |
dhṛ |
名 |
a |
男中 |
単 |
対 |
法 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
deseti |
diś 使 |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
示す、指示する、教示する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
aññataro |
|
形 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
とある、随一の |
|
|
|
|
vā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
あるいは |
|
|
|
|
garu |
|
名形 |
u |
男 |
依(属) |
重い、尊重 |
|
|
|
|
ṭhāniyo |
sthā |
未分 |
a |
男 |
単 |
主 |
あるべき、地位の →師の地位にある |
|
|
|
|
sabrahmacārī. |
sa-bṛh, car |
名 |
in |
男 |
単 |
主 |
同梵行者 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、ここに、師、あるいはだれか師の地位にある同梵行者が、比丘へ法を教示する〔とします〕。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yathā yathā, bhikkhave, tassa bhikkhuno satthā dhammaṃ deseti,
aññataro vā garuṭṭhāniyo sabrahmacārī, tathā tathā so tasmiṃ dhamme
atthapaṭisaṃvedī ca hoti dhammapaṭisaṃvedī ca. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜のごとくに、〜のように |
|
|
|
|
yathā, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜のごとくに、〜のように |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
tassa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
与 |
それ、彼 |
|
|
|
|
bhikkhuno satthā
dhammaṃ deseti, aññataro vā garuṭṭhāniyo sabrahmacārī, (26-3.) |
|
|
|
|
tathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
かく、その如く |
|
|
|
|
tathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
かく、その如く |
|
|
|
|
so |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
それ、彼 |
|
|
|
|
tasmiṃ |
|
代 |
代的 |
男中 |
単 |
処 |
それ、彼 |
|
|
|
|
dhamme |
dhṛ |
名 |
a |
男中 |
単 |
処 |
法 |
|
|
|
|
attha |
|
名 |
a |
男中 |
依(対) |
義 |
|
|
|
|
paṭisaṃvedī |
prati-saṃ-vid 使 |
形 |
in |
男 |
単 |
主 |
経験する、感受する、感知する |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
hoti |
bhū |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
ある、なる、存在する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
dhamma |
dhṛ |
名 |
a |
男中 |
依(対) |
法 |
|
|
|
|
paṭisaṃvedī |
prati-saṃ-vid 使 |
形 |
in |
男 |
単 |
主 |
経験する、感受する、感知する |
|
|
|
|
ca. |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、師、あるいはだれか師の地位にある同梵行者が、その比丘のために法を教示した、まさしくその如くに彼は、その法における義を感知し、また法を感知するようになります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tassa atthapaṭisaṃvedino dhammapaṭisaṃvedino pāmojjaṃ [pāmujjaṃ
(sī. syā. kaṃ.) dī. ni. 3.322] jāyati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tassa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属 |
それ、彼 |
|
|
|
|
attha |
|
名 |
a |
男中 |
依(対) |
義、利益、道理、意味、必要 |
|
|
|
|
paṭisaṃvedino |
prati-saṃ-vid 使 |
形 |
in |
男 |
単 |
属 |
経験する、感知する、受ける |
|
|
|
|
dhamma |
dhṛ |
名 |
a |
男中 |
依(対) |
法 |
|
|
|
|
paṭisaṃvedino |
prati-saṃ-vid 使 |
形 |
in |
男 |
単 |
属 |
経験する、感知する、受ける |
|
|
|
|
pāmojjaṃ |
pra-mud |
名未分 |
a |
中 |
単 |
主 |
悦、喜悦 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
jāyati. |
jan 受 |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
生まれる |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
義を感知し、法を感知するその者には、悦が生じます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pamuditassa pīti jāyati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Pamuditassa |
pra-mud |
過分 |
a |
男 |
単 |
属 |
喜悦した、大いに喜んだ |
|
|
|
|
pīti |
|
名 |
i |
女 |
単 |
主 |
喜、喜悦 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
jāyati. |
jan 受 |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
生まれる、再生する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
悦した者には喜が生じます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pītimanassa kāyo passambhati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Pīti |
|
名 |
i |
女 |
有(属) |
喜、喜悦 |
|
|
|
|
manassa |
man |
名 |
as |
中 |
単 |
属 |
意 |
|
|
|
|
kāyo |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
身 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
passambhati. |
pra-śrambh |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
軽安となる、止息する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
喜の意ある者の身は軽安となります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Passaddhakāyo sukhaṃ vedeti [vediyati (sī.)]. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Passaddha |
pra-śrambh |
過分 |
a |
‐ |
有(持) |
軽安となった |
|
|
|
|
kāyo |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
身 |
|
|
|
|
sukhaṃ |
|
名形 |
a |
中 |
単 |
対 |
楽 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
vedeti. |
vid 使 |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
知る、感受する、経験する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
軽安な身ある者は楽を感受します。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sukhino cittaṃ samādhiyati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Sukhino |
|
形 |
in |
中 |
単 |
属 |
楽ある |
|
|
|
|
cittaṃ |
cit |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
心 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
samādhiyati. |
saṃ-ā-dhā 受 |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
定められる、統一される、入定する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
楽ある者は、心が定まります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-10. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idaṃ, bhikkhave, paṭhamaṃ vimuttāyatanaṃ yattha bhikkhuno
appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avimuttaṃ vā cittaṃ vimuccati,
aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti, ananuppattaṃ vā anuttaraṃ
yogakkhemaṃ anupāpuṇāti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idaṃ, |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
主 |
これ |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
paṭhamaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
第一の、最初の |
|
|
|
|
vimutti |
vi-muc 受 |
名 |
i |
女 |
依(属) |
解脱 |
|
|
|
|
āyatanaṃ |
ā-yam |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
処、入処 |
|
|
|
|
yattha bhikkhuno
appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avimuttaṃ vā cittaṃ vimuccati,
aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti, ananuppattaṃ vā anuttaraṃ
yogakkhemaṃ anupāpuṇāti. (26-1.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、これが、そこにおいて、不放逸に、熱心に、自ら努めて住する比丘の、解脱せざる心が解脱し、滅んでいない諸漏が滅尽に至り、あるいは到達されていない無上の軛安穏へ到達するような、第一の解脱処です。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-11. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno na heva kho satthā dhammaṃ
deseti, aññataro vā garuṭṭhāniyo sabrahmacārī, api ca kho yathāsutaṃ
yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Puna |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
さらに、ふたたび |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
aparaṃ, |
|
形 |
代的 |
中 |
単 |
副対 |
他の、後の、次の |
|
|
|
|
bhikkhave, bhikkhuno na heva kho satthā dhammaṃ deseti,
aññataro vā garuṭṭhāniyo sabrahmacārī, (26-3.) |
|
|
|
|
bhikkhuno |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
単 |
与 |
比丘 |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
hi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、なぜなら |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
api |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
yathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜のごとくに、〜のように |
|
|
|
|
sutaṃ |
śru |
名過分 |
a |
中 |
単 |
対 |
聞かれた、所聞 |
|
|
|
|
yathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜のごとくに、〜のように |
|
|
|
|
pariyattaṃ |
pari-āp |
過分 |
a |
男中 |
単 |
対 |
学得した |
|
|
|
|
dhammaṃ |
dhṛ |
名 |
a |
男中 |
単 |
対 |
法 |
|
|
|
|
vitthārena |
vi-stṛ |
名 |
a |
男 |
単 |
副具 |
詳細、広説 |
|
|
|
|
paresaṃ |
|
形 |
代的 |
男 |
複 |
与 |
他の |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
deseti. |
diś 使 |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
示す |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
さらにまた比丘たちよ、師、あるいはだれか師の地位にある同梵行者が、比丘へ法を教示することなく、しかし〔比丘は、以前〕聞いたとおり、学得したとおりに、法を詳細に他の者たちに教示する〔とします〕。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-12. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yathā yathā, bhikkhave, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ
dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti tathā tathā so tasmiṃ dhamme
atthapaṭisaṃvedī ca hoti dhammapaṭisaṃvedī ca. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yathā yathā,
bhikkhave, bhikkhu yathāsutaṃ
yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti tathā tathā so tasmiṃ
dhamme atthapaṭisaṃvedī ca hoti dhammapaṭisaṃvedī ca. (26-4, 11.) |
|
|
|
|
bhikkhu |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
単 |
主 |
比丘 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、比丘が〔以前〕聞いたとおり、学得したとおりに、法を詳細に他の者たちに教示する、まさしくその如くに彼は、その法における義を感知し、また法を感知するようになります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-13. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tassa atthapaṭisaṃvedino dhammapaṭisaṃvedino pāmojjaṃ
jāyati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tassa
atthapaṭisaṃvedino dhammapaṭisaṃvedino pāmojjaṃ jāyati. (26-5.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
義を感知し、法を感知するその者には、悦が生じます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-14. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pamuditassa pīti jāyati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Pamuditassa pīti
jāyati. (26-6.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
悦した者には喜が生じます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-15. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pītimanassa kāyo passambhati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Pītimanassa kāyo
passambhati. (26-7.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
喜の意ある者の身は軽安となります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-16. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Passaddhakāyo sukhaṃ vedeti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Passaddhakāyo sukhaṃ
vedeti. (26-8.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
軽安な身ある者は楽を感受します。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-17. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sukhino cittaṃ samādhiyati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Sukhino cittaṃ
samādhiyati. (26-9.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
楽ある者は、心が定まります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-18. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idaṃ, bhikkhave, dutiyaṃ vimuttāyatanaṃ yattha bhikkhuno
appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avimuttaṃ vā cittaṃ vimuccati,
aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti, ananuppattaṃ vā anuttaraṃ
yogakkhemaṃ anupāpuṇāti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idaṃ, bhikkhave, dutiyaṃ vimuttāyatanaṃ yattha
bhikkhuno appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avimuttaṃ vā cittaṃ
vimuccati, aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti, ananuppattaṃ vā
anuttaraṃ yogakkhemaṃ anupāpuṇāti. (26-10.) |
|
|
|
|
dutiyaṃ |
|
名形 |
a |
男→中 |
単 |
主 |
第二の、伴侶 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、これが、そこにおいて、不放逸に、熱心に、自ら努めて住する比丘の、解脱せざる心が解脱し、滅んでいない諸漏が滅尽に至り、あるいは到達されていない無上の軛安穏へ到達するような、第二の解脱処です。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-19. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno na heva kho satthā dhammaṃ
deseti, aññataro vā garuṭṭhāniyo sabrahmacārī, nāpi yathāsutaṃ
yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti, api ca kho yathāsutaṃ
yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena sajjhāyaṃ karoti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Puna caparaṃ,
bhikkhave, bhikkhuno na heva kho satthā dhammaṃ deseti, aññataro vā
garuṭṭhāniyo sabrahmacārī, nāpi
yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti, api ca kho
yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena (26-11.) |
|
|
|
|
sajjhāyaṃ |
|
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
読誦 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
karoti. |
kṛ |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
なす |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
さらにまた比丘たちよ、師、あるいはだれか師の地位にある同梵行者が、比丘へ法を教示することなく、〔比丘が、以前〕聞いたとおり、学得したとおりに、法を詳細に他の者たちに教示することもなく、しかし、聞いたとおり、学得したとおりに、法を詳細に読誦する〔とします〕。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-20. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yathā yathā, bhikkhave, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ
dhammaṃ vitthārena sajjhāyaṃ karoti tathā tathā so tasmiṃ dhamme
atthapaṭisaṃvedī ca hoti dhammapaṭisaṃvedī ca. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yathā yathā,
bhikkhave, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena sajjhāyaṃ
karoti tathā tathā so tasmiṃ dhamme atthapaṭisaṃvedī ca hoti
dhammapaṭisaṃvedī ca. (26-12, 19.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、比丘が〔以前〕聞いたとおり、学得したとおりに、法を詳細に読誦する、まさしくその如くに彼は、その法における義を感知し、また法を感知するようになります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-21. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tassa atthapaṭisaṃvedino dhammapaṭisaṃvedino pāmojjaṃ
jāyati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tassa
atthapaṭisaṃvedino dhammapaṭisaṃvedino pāmojjaṃ jāyati. (26-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
義を感知し、法を感知するその者には、悦が生じます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-22. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pamuditassa pīti jāyati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Pamuditassa pīti
jāyati. (26-6.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
悦した者には喜が生じます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-23. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pītimanassa kāyo passambhati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Pītimanassa kāyo
passambhati. (26-7.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
喜の意ある者の身は軽安となります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-24. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Passaddhakāyo sukhaṃ vedeti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Passaddhakāyo sukhaṃ
vedeti. (26-8.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
軽安な身ある者は楽を感受します。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-25. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sukhino cittaṃ samādhiyati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Sukhino cittaṃ
samādhiyati. (26-9.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
楽ある者は、心が定まります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-26. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idaṃ, bhikkhave, tatiyaṃ vimuttāyatanaṃ yattha bhikkhuno
appamattassa ātāpino…pe… |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idaṃ, bhikkhave, tatiyaṃ vimuttāyatanaṃ yattha
bhikkhuno appamattassa ātāpino…pe… (26-10.) |
|
|
|
|
tatiyaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
第三の |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、これが、そこにおいて、不放逸に、熱心に、〔自ら努めて住する〕比丘の…… |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・訳を一部次文へ。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-27. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yogakkhemaṃ anupāpuṇāti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yogakkhemaṃ
anupāpuṇāti. (26-10.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
……軛安穏へ到達するような、第三の解脱処です。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-28. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno na heva kho satthā dhammaṃ
deseti, aññataro vā garuṭṭhāniyo sabrahmacārī, nāpi yathāsutaṃ
yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti, nāpi yathāsutaṃ
yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena sajjhāyaṃ karoti; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Puna caparaṃ,
bhikkhave, bhikkhuno na heva kho satthā dhammaṃ deseti, aññataro vā
garuṭṭhāniyo sabrahmacārī, nāpi yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena
paresaṃ deseti, nāpi yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena sajjhāyaṃ
karoti; (26-19.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
さらにまた比丘たちよ、師、あるいはだれか師の地位にある同梵行者が、比丘へ法を教示することなく、〔比丘が、以前〕聞いたとおり、学得したとおりに、法を詳細に他の者たちに教示することもなく、聞いたとおり、学得したとおりに、法を詳細に読誦することもなく、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-29. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
api ca kho yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ cetasā
anuvitakketi anuvicāreti manasānupekkhati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
api ca kho yathāsutaṃ
yathāpariyattaṃ dhammaṃ (26-11.) |
|
|
|
|
cetasā |
cit |
名 |
as |
中 |
単 |
具 |
心 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
anuvitakketi |
|
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
随尋する、思惟する |
|
|
|
|
anuvicāreti |
anu-vi-car 使 |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
思考する、思惟する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
manasā |
man |
名 |
as |
中 |
単 |
具 |
意 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
anupekkhati. |
anu-pra-īkṣ |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
観察する、考慮する、熟慮する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
しかし、聞いたとおり、学得したとおりに、法を心によって思惟し、思考し、意によって考慮する〔とします〕。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-30. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yathā yathā, bhikkhave, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ
dhammaṃ cetasā anuvitakketi anuvicāreti manasānupekkhati tathā tathā so
tasmiṃ dhamme atthapaṭisaṃvedī ca hoti dhammapaṭisaṃvedī ca. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yathā yathā,
bhikkhave, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ cetasā anuvitakketi
anuvicāreti manasānupekkhati tathā tathā so tasmiṃ dhamme atthapaṭisaṃvedī ca
hoti dhammapaṭisaṃvedī ca. (26-12, 29.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、比丘が〔以前〕聞いたとおり、学得したとおりに、法を心によって思惟し、思考し、意によって考慮する、まさしくその如くに彼は、その法における義を感知し、また法を感知するようになります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-31. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tassa atthapaṭisaṃvedino dhammapaṭisaṃvedino pāmojjaṃ
jāyati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tassa
atthapaṭisaṃvedino dhammapaṭisaṃvedino pāmojjaṃ jāyati. (26-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
義を感知し、法を感知するその者には、悦が生じます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-32. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pamuditassa pīti jāyati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Pamuditassa pīti
jāyati. (26-6.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
悦した者には喜が生じます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-33. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pītimanassa kāyo passambhati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Pītimanassa kāyo
passambhati. (26-7.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
喜の意ある者の身は軽安となります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-34. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Passaddhakāyo sukhaṃ vedeti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Passaddhakāyo sukhaṃ
vedeti. (26-8.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
軽安な身ある者は楽を感受します。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-35. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sukhino cittaṃ samādhiyati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Sukhino cittaṃ
samādhiyati. (26-9.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
楽ある者は、心が定まります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-36. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idaṃ, bhikkhave, catutthaṃ vimuttāyatanaṃ yattha bhikkhuno
appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avimuttaṃ vā cittaṃ vimuccati,
aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti, ananuppattaṃ vā anuttaraṃ
yogakkhemaṃ anupāpuṇāti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idaṃ, bhikkhave, catutthaṃ vimuttāyatanaṃ yattha
bhikkhuno appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avimuttaṃ vā cittaṃ
vimuccati, aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti, ananuppattaṃ vā
anuttaraṃ yogakkhemaṃ anupāpuṇāti. (26-10.) |
|
|
|
|
catutthaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
第四の |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、これが、そこにおいて、不放逸に、熱心に、自ら努めて住する比丘の、解脱せざる心が解脱し、滅んでいない諸漏が滅尽に至り、あるいは到達されていない無上の軛安穏へ到達するような、第四の解脱処です。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-37. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno na heva kho satthā dhammaṃ
deseti aññataro vā garuṭṭhāniyo sabrahmacārī, nāpi yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ
dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti, nāpi yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ
vitthārena sajjhāyaṃ karoti, nāpi yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ cetasā
anuvitakketi anuvicāreti manasānupekkhati; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Puna caparaṃ,
bhikkhave, bhikkhuno na heva kho satthā dhammaṃ deseti aññataro vā
garuṭṭhāniyo sabrahmacārī, nāpi yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena
paresaṃ deseti, nāpi yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena sajjhāyaṃ
karoti, nāpi yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ cetasā anuvitakketi
anuvicāreti manasānupekkhati; (26-28, 29.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
さらにまた比丘たちよ、師、あるいはだれか師の地位にある同梵行者が、比丘へ法を教示することなく、〔比丘が、以前〕聞いたとおり、学得したとおりに、法を詳細に他の者たちに教示することもなく、聞いたとおり、学得したとおりに、法を詳細に読誦することもなく、聞いたとおり、学得したとおりに、法を心によって思惟し、思考し、意によって考慮することもなく、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-38. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
api ca khvassa aññataraṃ samādhinimittaṃ suggahitaṃ hoti
sumanasikataṃ sūpadhāritaṃ suppaṭividdhaṃ paññāya. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
api |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
assa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属 |
これ |
|
|
|
|
aññataraṃ |
|
形 |
代的 |
中 |
単 |
主 |
とある |
|
|
|
|
samādhi |
saṃ-ā-dhā |
名 |
i |
男 |
依(属) |
定、三昧、精神集中 |
|
|
|
|
nimittaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
相、因相、前兆 |
|
|
|
|
suggahitaṃ |
su-grah |
過分 |
a |
中 |
単 |
主 |
よく把持された |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
hoti |
bhū |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
ある、存在する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
sumanasikataṃ |
su-man,
kṛ |
過分 |
a |
中 |
単 |
主 |
よく作意された |
|
|
|
|
sūpadhāritaṃ |
su-upa-dhṛ |
過分 |
a |
中 |
単 |
主 |
よく考慮された |
|
|
|
|
suppaṭividdhaṃ |
su-prati-vyadh |
過分 |
a |
中 |
単 |
主 |
よく洞察された |
|
|
|
|
paññāya. |
pra-jñā |
名 |
ā |
女 |
単 |
具 |
智慧 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
しかし彼に、智慧によってよく把持され、よく作意され、よく考慮され、よく洞察されたなにがしかの定相がある〔とします〕。 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・「定相samādhinimittaというのは、三十八の所縁における、とある定が定相である」samādhinimittanti aṭṭhatiṃsāya ārammaṇesu aññataro samādhiyeva
samādhinimittaṃ. この三十八とは何か。四十業処と関わるものか。何とも解釈しがたく、あやふやなまま「定相」とした。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-39. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yathā yathā, bhikkhave, bhikkhuno aññataraṃ samādhinimittaṃ
suggahitaṃ hoti sumanasikataṃ sūpadhāritaṃ suppaṭividdhaṃ paññāya tathā tathā
so tasmiṃ dhamme atthapaṭisaṃvedī ca hoti dhammapaṭisaṃvedī ca. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yathā yathā,
bhikkhave, bhikkhuno aññataraṃ
samādhinimittaṃ suggahitaṃ hoti sumanasikataṃ sūpadhāritaṃ suppaṭividdhaṃ
paññāya tathā tathā so tasmiṃ dhamme atthapaṭisaṃvedī ca hoti
dhammapaṭisaṃvedī ca. (26-4, 38.) |
|
|
|
|
bhikkhuno |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
単 |
与 |
比丘 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、比丘に、智慧によってよく把持され、よく作意され、よく考慮され、よく洞察されたなにがしかの定相がある、まさしくその如くに彼は、その法における義を感知し、また法を感知するようになります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-40. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tassa atthapaṭisaṃvedino dhammapaṭisaṃvedino pāmojjaṃ
jāyati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tassa
atthapaṭisaṃvedino dhammapaṭisaṃvedino pāmojjaṃ jāyati. (26-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
義を感知し、法を感知するその者には、悦が生じます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-41. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pamuditassa pīti jāyati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Pamuditassa pīti
jāyati. (26-6.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
悦した者には喜が生じます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-42. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pītimanassa kāyo passambhati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Pītimanassa kāyo
passambhati. (26-7.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
喜の意ある者の身は軽安となります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-43. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Passaddhakāyo sukhaṃ vedeti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Passaddhakāyo sukhaṃ
vedeti. (26-8.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
軽安な身ある者は楽を感受します。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-44. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sukhino cittaṃ samādhiyati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Sukhino cittaṃ
samādhiyati. (26-9.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
楽ある者は、心が定まります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-45. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idaṃ, bhikkhave, pañcamaṃ vimuttāyatanaṃ yattha bhikkhuno
appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avimuttaṃ vā cittaṃ vimuccati,
aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti, ananuppattaṃ vā anuttaraṃ
yogakkhemaṃ anupāpuṇāti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idaṃ, bhikkhave, pañcamaṃ vimuttāyatanaṃ yattha
bhikkhuno appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avimuttaṃ vā cittaṃ
vimuccati, aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti, ananuppattaṃ vā
anuttaraṃ yogakkhemaṃ anupāpuṇāti. (26-10.) |
|
|
|
|
pañcamaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
第五の |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、これが、そこにおいて、不放逸に、熱心に、自ら努めて住する比丘の、解脱せざる心が解脱し、滅んでいない諸漏が滅尽に至り、あるいは到達されていない無上の軛安穏へ到達するような、第五の解脱処です。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26-46. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Imāni kho, bhikkhave, pañca vimuttāyatanāni yattha bhikkhuno
appamattassa ātāpino pahitattassa viharato avimuttaṃ vā cittaṃ vimuccati,
aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti, ananuppattaṃ vā anuttaraṃ
yogakkhemaṃ anupāpuṇātī’’ti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Imāni kho, bhikkhave, pañca
vimuttāyatanāni yattha bhikkhuno appamattassa ātāpino pahitattassa viharato
avimuttaṃ vā cittaṃ vimuccati, aparikkhīṇā vā āsavā parikkhayaṃ gacchanti,
ananuppattaṃ vā anuttaraṃ yogakkhemaṃ anupāpuṇātī’’ (26-1.) |
|
|
|
|
kho, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
ti. |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、そこにおいて、不放逸に、熱心に、自ら努めて住する比丘の、解脱せざる心が解脱し、滅んでいない諸漏が滅尽に至り、あるいは到達されていない無上の軛安穏へ到達するような、これら五つの解脱処があります」 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Chaṭṭhaṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Chaṭṭhaṃ. |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
第六の |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
第六〔経〕。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
←前へ トップへ 次へ→ |