|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
←前へ トップへ 次へ→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
242-1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
242. ‘‘So kho ahaṃ, anuruddhā, ‘vicikicchā cittassa
upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘So |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
それ、彼 |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
ahaṃ, |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
主 |
私 |
|
|
|
|
anuruddhā, |
|
名 |
a |
男 |
複 |
呼 |
人名、アヌルッダ |
|
|
|
|
‘vicikicchā |
vi-cit 意 |
名 |
ā |
女 |
単 |
主 |
疑、疑念、猶予 |
|
|
|
|
cittassa |
cit |
名 |
a |
中 |
単 |
属 |
心 |
|
|
|
|
upakkileso’ |
upa-kliś |
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
随煩悩、小煩悩、随染 |
|
|
|
|
ti – |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
アヌルッダたちよ、そこで私は『疑いは心の随染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
242-2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā vicikicchaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ,
‘amanasikāro cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
viditvā |
vid |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
知る |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
vicikicchaṃ |
vi-cit 意 |
名 |
ā |
女 |
単 |
対 |
疑、疑念、猶予 |
|
|
|
|
cittassa |
cit |
名 |
a |
中 |
単 |
属 |
心 |
|
|
|
|
upakkilesaṃ |
upa-kliś |
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
随煩悩、小煩悩、随染 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
pajahiṃ, |
pra-hā |
動 |
ア |
能 |
単 |
一 |
捨てる、捨断する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘amanasikāro |
a-man,
kṛ |
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
不作意 |
|
|
|
|
cittassa upakkileso’ti
– (242-1.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる疑いを捨断しました。『不作意は心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
242-3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā amanasikāraṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ,
‘thinamiddhaṃ cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā amanasikāraṃ cittassa upakkilesaṃ
pajahiṃ, ‘thinamiddhaṃ
cittassa upakkileso’ti – (242-2.) |
|
|
|
|
amanasikāraṃ |
a-man,
kṛ |
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
不作意 |
|
|
|
|
‘thina |
|
名 |
a |
中 |
相 |
惛沈、沈鬱 |
|
|
|
|
middhaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
眠、睡眠 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる不作意を捨断しました。『惛眠は心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
242-4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā thinamiddhaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ,
‘chambhitattaṃ cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā thinamiddhaṃ cittassa upakkilesaṃ
pajahiṃ, ‘chambhitattaṃ
cittassa upakkileso’ti – (242-2.) |
|
|
|
|
thina |
|
名 |
a |
中 |
相 |
惛沈、沈鬱 |
|
|
|
|
middhaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
眠、睡眠 |
|
|
|
|
‘chambhitattaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
硬直、恐怖 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる惛眠を捨断しました。『恐怖は心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
242-5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā chambhitattaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ,
‘uppilaṃ cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā chambhitattaṃ cittassa upakkilesaṃ
pajahiṃ, ‘uppilaṃ
cittassa upakkileso’ti – (242-2.) |
|
|
|
|
chambhitattaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
硬直、恐怖 |
|
|
|
|
‘uppilaṃ |
ud-plu |
名 |
a |
男(中) |
単 |
主 |
得意、歓喜 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる恐怖を捨断しました。『自惚れは心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
242-6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā uppilaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ, ‘duṭṭhullaṃ
cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā uppilaṃ cittassa upakkilesaṃ
pajahiṃ, ‘duṭṭhullaṃ
cittassa upakkileso’ti – (242-2.) |
|
|
|
|
uppilaṃ |
ud-plu |
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
得意、歓喜 |
|
|
|
|
‘duṭṭhullaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
粗悪の |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる自惚れを捨断しました。『粗暴さは心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
242-7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā duṭṭhullaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ,
‘accāraddhavīriyaṃ cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā duṭṭhullaṃ cittassa upakkilesaṃ
pajahiṃ, ‘accāraddhavīriyaṃ cittassa upakkileso’ti – (242-2.) |
|
|
|
|
duṭṭhullaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
対 |
粗悪の |
|
|
|
|
‘accāraddha |
ati-ā-rādh |
過分 |
a |
‐ |
持 |
過剰に励まれた、精勤すぎる |
|
|
|
|
vīriyaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
精進 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる粗暴さを捨断しました。『過剰に励まれた精進は心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
242-8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā accāraddhavīriyaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ,
‘atilīnavīriyaṃ cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā accāraddhavīriyaṃ cittassa
upakkilesaṃ pajahiṃ, ‘atilīnavīriyaṃ cittassa upakkileso’ti – (242-2.) |
|
|
|
|
accāraddha |
ati-ā-rādh |
過分 |
a |
‐ |
持 |
過剰に励まれた、精勤すぎる |
|
|
|
|
vīriyaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
精進 |
|
|
|
|
‘atilīna |
ati-lī |
過分 |
a |
‐ |
持 |
極めて退縮した、極めて下劣な |
|
|
|
|
vīriyaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
精進 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる過剰に励まれた精進を捨断しました。『過剰に劣った精進は心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
242-9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā atilīnavīriyaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ,
‘abhijappā cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā atilīnavīriyaṃ cittassa upakkilesaṃ
pajahiṃ, ‘abhijappā
cittassa upakkileso’ti – (242-2.) |
|
|
|
|
atilīna |
ati-lī |
過分 |
a |
‐ |
持 |
極めて退縮した、極めて下劣な |
|
|
|
|
vīriyaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
精進 |
|
|
|
|
‘abhijappā |
abhi-jalp |
名 |
ā |
女 |
単 |
主 |
希求、欲求 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる過剰に劣った精進を捨断しました。『欲求は心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
242-10. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā abhijappaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ,
‘nānattasaññā cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā abhijappaṃ cittassa upakkilesaṃ
pajahiṃ, ‘nānattasaññā
cittassa upakkileso’ti – (242-2.) |
|
|
|
|
abhijappaṃ |
abhi-jalp |
名 |
ā |
女 |
単 |
対 |
希求、欲求 |
|
|
|
|
‘nānatta |
|
名(形) |
a |
中 |
持 |
種々性、雑多 |
|
|
|
|
saññā |
saṃ-jñā |
名 |
ā |
女 |
単 |
主 |
想、想念、概念、表象 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる欲求を捨断しました。『種々想は心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
242-11. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā nānattasaññaṃ cittassa upakkilesaṃ pajahiṃ,
‘atinijjhāyitattaṃ rūpānaṃ cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā nānattasaññaṃ cittassa upakkilesaṃ
pajahiṃ, ‘atinijjhāyitattaṃ rūpānaṃ cittassa upakkileso’ti – (242-2.) |
|
|
|
|
nānatta |
|
名(形) |
a |
中 |
持 |
種々性、雑多 |
|
|
|
|
saññaṃ |
saṃ-jñā |
名 |
ā |
女 |
単 |
対 |
想、想念、概念、表象 |
|
|
|
|
‘atinijjhāyitattaṃ |
ati-ni-dhyai |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
極観察性 |
|
|
|
|
rūpānaṃ |
|
名 |
a |
中 |
複 |
属 |
色、物質、肉体、形相 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる種々想を捨断しました。『諸々の〈色〉を過剰に観察することは心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
242-12. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā atinijjhāyitattaṃ rūpānaṃ cittassa upakkilesaṃ
pajahiṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā atinijjhāyitattaṃ rūpānaṃ cittassa
upakkilesaṃ pajahiṃ. (242-2.) |
|
|
|
|
atinijjhāyitattaṃ |
ati-ni-dhyai |
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
極観察性 |
|
|
|
|
rūpānaṃ |
|
名 |
a |
中 |
複 |
属 |
色、物質、肉体、形相 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる諸々の〈色〉を過剰に観察することを捨断しました。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243. ‘‘So kho ahaṃ, anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto
viharanto obhāsañhi kho sañjānāmi, na ca rūpāni passāmi; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘So |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
それ、彼 |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
ahaṃ, |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
主 |
私 |
|
|
|
|
anuruddhā, |
|
名 |
a |
男 |
複 |
呼 |
人名、アヌルッダ |
|
|
|
|
appamatto |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
不放逸 |
|
|
|
|
ātāpī |
ā-tap? |
形 |
in |
男 |
単 |
主 |
熱心の、熱意ある、正勤の |
|
|
|
|
pahita |
pra-dhā |
過分 |
a |
‐ |
有(持) |
熱心な、つとめた |
|
|
|
|
atto |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
自己、我 →自ら励める、専念、精進 |
|
|
|
|
viharanto |
vi-hṛ |
現分 |
ant |
男 |
単 |
主 |
住する |
|
|
|
|
obhāsañ |
ava-bhās |
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
光、光照 |
|
|
|
|
hi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、なぜなら |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
sañjānāmi, |
saṃ-jñā |
動 |
現 |
能 |
単 |
一 |
知覚する、想念する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
rūpāni |
|
名 |
a |
中 |
複 |
対 |
色、物質、肉体、形相 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
passāmi; |
paś |
動 |
現 |
能 |
単 |
一 |
見る |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
アヌルッダたちよ、不放逸の、正勤の、専念の者として住していたその私は、光を知覚し、しかし諸々の〈色〉を見ませんでした。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
rūpāni hi kho passāmi, na ca obhāsaṃ sañjānāmi – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
rūpāni hi kho passāmi,
na ca obhāsaṃ sañjānāmi – (243-1.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
〔また〕諸々の〈色〉を見て、しかし光を知覚しませんでした。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘kevalampi rattiṃ, kevalampi divaṃ [divasaṃ (sī. syā. kaṃ.
pī.)], kevalampi rattindivaṃ’ [rattidivaṃ (ka.)]. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘kevalam |
|
形 |
a |
女 |
単 |
対 |
独一の、完全の |
|
|
|
|
pi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
rattiṃ, |
|
名 |
i |
女 |
単 |
対 |
夜 |
|
|
|
|
kevalam |
|
形 |
a |
男 |
単 |
対 |
独一の、完全の |
|
|
|
|
pi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
divaṃ, |
|
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
日、昼 |
|
|
|
|
kevalam |
|
形 |
a |
男 |
単 |
対 |
独一の、完全の |
|
|
|
|
pi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
ratti |
|
名 |
i |
女 |
相 |
夜 |
|
|
|
|
divaṃ’. |
|
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
日、昼 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
〔そしてそれらは〕一晩、一日、また一昼夜にも〔及びました〕。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tassa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属 |
それ、彼 |
|
|
|
|
mayhaṃ, |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
属 |
私 |
|
|
|
|
anuruddhā, |
|
名 |
a |
男 |
複 |
呼 |
人名、アヌルッダ |
|
|
|
|
etad |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
主 |
これ |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
ahosi – |
bhū |
動 |
ア |
能 |
単 |
三 |
ある、なる |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
アヌルッダたちよ、その私に、この〔思い〕がおこりました。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘ko nu kho hetu ko paccayo yvāhaṃ obhāsañhi kho sañjānāmi na ca
rūpāni passāmi; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘ko |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
何、誰 |
|
|
|
|
nu |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
いったい、たぶん、〜かどうか、〜ではないか |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
hetu |
hi |
名 |
u |
男 |
単 |
主 |
因、原因(属格に副対で「〜のゆえに」) |
|
|
|
|
ko |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
何、誰 |
|
|
|
|
paccayo |
prati-i |
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
縁、資具 |
|
|
|
|
yo |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
ahaṃ obhāsañhi kho
sañjānāmi na ca rūpāni passāmi; (243-1.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『いかなる因、いかなる縁あって、私は、光を知覚し、しかし諸々の〈色〉を見ず、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
rūpāni hi kho [kho tasmiṃ samaye (sī. ka.)] passāmi na ca
obhāsaṃ sañjānāmi – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
rūpāni hi kho passāmi
na ca obhāsaṃ sañjānāmi – (243-1.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
〔また〕諸々の〈色〉を見て、しかし光を知覚せず、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
kevalampi rattiṃ, kevalampi divaṃ, kevalampi
rattindiva’nti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
kevalampi rattiṃ,
kevalampi divaṃ, kevalampi rattindiva’nti. (243-3.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
〔そしてそれらは〕一晩、一日、また一昼夜にも〔及んだのであろうか〕』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tassa mayhaṃ,
anuruddhā, etadahosi – (243-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
アヌルッダたちよ、その私に、この〔思い〕がおこりました。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘yasmiñhi kho ahaṃ samaye rūpanimittaṃ amanasikaritvā
obhāsanimittaṃ manasi karomi, obhāsañhi kho tasmiṃ samaye sañjānāmi, na ca
rūpāni passāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘yasmiñ |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
処 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
hi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、なぜなら |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
ahaṃ |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
主 |
私 |
|
|
|
|
samaye |
saṃ-i |
名 |
a |
男 |
単 |
処 |
時 |
|
|
|
|
rūpa |
|
名 |
a |
中 |
依(属) |
色、物質、肉体、形相 |
|
|
|
|
nimittaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
相、特相、理由 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
amanasikaritvā |
a-man,
kṛ |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
作意しない |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
obhāsa |
ava-bhās |
名 |
a |
男 |
依(属) |
光、光照 |
|
|
|
|
nimittaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
相、特相、理由 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
manasi
karomi, |
man,
kṛ |
動 |
現 |
能 |
単 |
一 |
作意する |
|
|
|
|
obhāsañhi kho tasmiṃ samaye sañjānāmi, na ca
rūpāni passāmi. (243-1.) |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
tasmiṃ |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
処 |
それ、彼 |
|
|
|
|
samaye |
saṃ-i |
名 |
a |
男 |
単 |
処 |
時 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『私が〈色〉の特相を作意せず、光の特相を作意した時、私は、光を知覚し、しかし諸々の〈色〉を見なかった。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-10. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yasmiṃ panāhaṃ samaye obhāsanimittaṃ amanasikaritvā
rūpanimittaṃ manasi karomi, rūpāni hi kho tasmiṃ samaye passāmi na ca obhāsaṃ
sañjānāmi – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yasmiṃ panāhaṃ samaye obhāsanimittaṃ
amanasikaritvā rūpanimittaṃ manasi karomi, rūpāni hi kho tasmiṃ samaye
passāmi na ca obhāsaṃ sañjānāmi – (243-9.) |
|
|
|
|
pana |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
また、しかし、しからば、しかも、しかるに、さて |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
また、私が光の特相を作意せず、〈色〉の特相を作意した時、私は、諸々の〈色〉を見て、しかし光を知覚しなかった。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-11. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
kevalampi rattiṃ, kevalampi divaṃ, kevalampi rattindiva’’’nti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
kevalampi rattiṃ,
kevalampi divaṃ, kevalampi rattindiva’’’nti. (243-7.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
〔そしてそれらは〕一晩、一日、また一昼夜にも〔及んだ〕』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-12. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘So kho ahaṃ, anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto
parittañceva obhāsaṃ sañjānāmi, parittāni ca rūpāni passāmi; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘So kho ahaṃ,
anuruddhā, appamatto ātāpī pahitatto viharanto parittañceva obhāsaṃ sañjānāmi, parittāni ca rūpāni passāmi; (243-1.) |
|
|
|
|
parittañ |
|
形 |
a |
男 |
単 |
対 |
小さい、少ない |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
parittāni |
|
形 |
a |
中 |
複 |
対 |
小さい、少ない |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
アヌルッダたちよ、不放逸の、正勤の、専念の者として住していたその私は、少ない光を知覚し、少ない諸々の〈色〉を見ました。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-13. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
appamāṇañceva obhāsaṃ sañjānāmi, appamāṇāni ca rūpāni passāmi
– |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
appamāṇañ |
|
名形 |
a |
中→男 |
単 |
対 |
無量の |
|
|
|
|
ceva obhāsaṃ
sañjānāmi, appamāṇāni ca
rūpāni passāmi – (243-12.) |
|
|
|
|
appamāṇāni |
|
名形 |
a |
中 |
複 |
対 |
無量の |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
〔また〕無量の光を知覚し、無量の諸々の〈色〉を見ました。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-14. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
kevalampi rattiṃ, kevalampi divaṃ, kevalampi rattindivaṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
kevalampi rattiṃ,
kevalampi divaṃ, kevalampi rattindivaṃ. (243-3.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
〔そしてそれらは〕一晩、一日、また一昼夜にも〔及びました〕。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-15. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tassa mayhaṃ,
anuruddhā, etadahosi – (243-8.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
アヌルッダたちよ、その私に、この〔思い〕がおこりました。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-16. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘ko nu kho hetu ko paccayo yvāhaṃ parittañceva obhāsaṃ
sañjānāmi, parittāni ca rūpāni passāmi; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘ko |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
何、誰 |
|
|
|
|
nu |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
いったい、たぶん、〜かどうか、〜ではないか |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
hetu |
hi |
名 |
u |
男 |
単 |
主 |
因、原因(属格に副対で「〜のゆえに」) |
|
|
|
|
ko |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
何、誰 |
|
|
|
|
paccayo |
prati-i |
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
縁、資具 |
|
|
|
|
yo |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
ahaṃ obhāsañhi kho
sañjānāmi na ca rūpāni passāmi; (243-5, 12.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『いかなる因、いかなる縁あって、私は、少ない光を知覚し、少ない諸々の〈色〉を見、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-17. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
appamāṇañceva obhāsaṃ sañjānāmi, appamāṇāni ca rūpāni passāmi
– |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
appamāṇañceva obhāsaṃ
sañjānāmi, appamāṇāni ca rūpāni passāmi – (243-13.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
〔また〕無量の光を知覚し、無量の諸々の〈色〉を見、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-18. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
kevalampi rattiṃ, kevalampi divaṃ, kevalampi
rattindiva’nti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
kevalampi rattiṃ,
kevalampi divaṃ, kevalampi rattindiva’nti. (243-7.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
〔そしてそれらは〕一晩、一日、また一昼夜にも〔及んだのであろうか〕』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-19. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tassa mayhaṃ,
anuruddhā, etadahosi – (243-8.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
アヌルッダたちよ、その私に、この〔思い〕がおこりました。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-20. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘yasmiṃ kho me samaye paritto samādhi hoti, parittaṃ me tasmiṃ
samaye cakkhu hoti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘yasmiṃ |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
処 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
me |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
属 |
私 |
|
|
|
|
samaye |
saṃ-i |
名 |
a |
男 |
単 |
処 |
時 |
|
|
|
|
paritto |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
小さい、少ない |
|
|
|
|
samādhi |
saṃ-ā-dhā |
名 |
i |
男 |
単 |
主 |
定、三昧、精神統一 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
hoti, |
bhū |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
ある、なる、存在する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
parittaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
小さい、少ない |
|
|
|
|
me |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
属 |
私 |
|
|
|
|
tasmiṃ |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
処 |
それ、彼 |
|
|
|
|
samaye |
saṃ-i |
名 |
a |
男 |
単 |
処 |
時 |
|
|
|
|
cakkhu |
|
名 |
us |
中 |
単 |
主 |
眼 |
|
|
|
|
hoti. |
同上 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『私の三昧が少ないものであるとき、私の〔天〕眼は少ないものとなった。 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・補訳は『註』によったもの。物理的な視力の話ではあるまいから不当ではあるまい。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-21. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sohaṃ parittena cakkhunā parittañceva obhāsaṃ sañjānāmi,
parittāni ca rūpāni passāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
So |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
それ、彼 |
|
|
|
|
ahaṃ |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
主 |
私 |
|
|
|
|
parittena |
|
形 |
a |
中 |
単 |
具 |
小さい、少ない |
|
|
|
|
cakkhunā |
|
名 |
us |
中 |
単 |
具 |
眼 |
|
|
|
|
parittañceva obhāsaṃ
sañjānāmi, parittāni ca rūpāni passāmi. (243-1.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そして私は、少ない〔天〕眼によって、少ない光を知覚し、少ない諸々の〈色〉を見た。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-22. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yasmiṃ pana me samaye appamāṇo samādhi hoti, appamāṇaṃ me
tasmiṃ samaye cakkhu hoti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yasmiṃ pana me samaye appamāṇo samādhi hoti, appamāṇaṃ me tasmiṃ samaye cakkhu
hoti. (243-20.) |
|
|
|
|
pana |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
また、しかし、しからば、しかも、しかるに、さて |
|
|
|
|
appamāṇo |
|
名形 |
a |
中→男 |
単 |
主 |
無量の |
|
|
|
|
appamāṇaṃ |
|
名形 |
a |
中 |
単 |
主 |
無量の |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
〔また〕私の三昧が無量のものであるとき、私の〔天〕眼は無量のものとなった。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-23. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sohaṃ appamāṇena cakkhunā appamāṇañceva obhāsaṃ sañjānāmi,
appamāṇāni ca rūpāni passāmi – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Sohaṃ appamāṇena
cakkhunā appamāṇañceva obhāsaṃ sañjānāmi, appamāṇāni ca rūpāni passāmi –
(243-17, 21.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そして私は、無量の〔天〕眼によって、無量の光を知覚し、無量の諸々の〈色〉を見た。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
243-24. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
kevalampi rattiṃ, kevalampi divaṃ, kevalampi rattindiva’’’nti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
kevalampi rattiṃ,
kevalampi divaṃ, kevalampi rattindiva’’’nti. (243-7.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
〔そしてそれらは〕一晩、一日、また一昼夜にも〔及んだ〕』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
244-1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
244. Yato kho me, anuruddhā, ‘vicikicchā cittassa upakkileso’ti
– |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yato |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
そこから、〜なるが故に、何となれば(yaの奪格) |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
me, |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
属 |
私 |
|
|
|
|
anuruddhā, ‘vicikicchā
cittassa upakkileso’ti – (242-1.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
アヌルッダたちよ、私には、『疑いは心の随染である』と、 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・理由のyatoと思われるので、244-12.に「それゆえ」をつけた。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
244-2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā vicikicchā cittassa upakkileso pahīno ahosi,
‘amanasikāro cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā vicikicchā
cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘amanasikāro cittassa upakkileso’ti – (242-2, 244-1.) |
|
|
|
|
pahīno |
pra-hā |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
捨断された |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
ahosi, |
bhū |
動 |
ア |
能 |
単 |
三 |
ある、なる |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる疑いが捨断されたものとなりました。『不作意は心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
244-3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā amanasikāro cittassa upakkileso pahīno ahosi,
‘thinamiddhaṃ cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā
amanasikāro cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘thinamiddhaṃ cittassa
upakkileso’ti – (242-3, 244-2.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる不作意が捨断されたものとなりました。『惛眠は心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
244-4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā thinamiddhaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi,
‘chambhitattaṃ cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā
thinamiddhaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘chambhitattaṃ cittassa
upakkileso’ti – (242-4, 244-3.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる惛眠が捨断されたものとなりました。『恐怖は心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
244-5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā chambhitattaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi,
‘uppilaṃ cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā
chambhitattaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘uppilaṃ cittassa
upakkileso’ti – (242-5, 244-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる恐怖が捨断されたものとなりました。『自惚れは心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
244-6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā uppilaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi,
‘duṭṭhullaṃ cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā uppilaṃ
cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘duṭṭhullaṃ cittassa upakkileso’ti –
(242-6, 244-5.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる自惚れが捨断されたものとなりました。『粗暴さは心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
244-7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā duṭṭhullaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi,
‘accāraddhavīriyaṃ cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā duṭṭhullaṃ
cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘accāraddhavīriyaṃ cittassa upakkileso’ti –
(242-7, 244-6.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる粗暴さが捨断されたものとなりました。『過剰に励まれた精進は心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
244-8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā accāraddhavīriyaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi,
‘atilīnavīriyaṃ cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā
accāraddhavīriyaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘atilīnavīriyaṃ cittassa
upakkileso’ti – (242-8, 244-7.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる過剰に励まれた精進が捨断されたものとなりました。『過剰に劣った精進は心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
244-9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā atilīnavīriyaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi,
‘abhijappā cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā
atilīnavīriyaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘abhijappā cittassa
upakkileso’ti – (242-9, 244-8.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる過剰に劣った精進が捨断されたものとなりました。『欲求は心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
244-10. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā abhijappā cittassa upakkileso pahīno ahosi,
‘nānattasaññā cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā abhijappā
cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘nānattasaññā cittassa upakkileso’ti –
(242-10, 244-9.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる欲求が捨断されたものとなりました。『種々想は心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
244-11. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā nānattasaññā cittassa upakkileso pahīno ahosi,
‘atinijjhāyitattaṃ rūpānaṃ cittassa upakkileso’ti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā
nānattasaññā cittassa upakkileso pahīno ahosi, ‘atinijjhāyitattaṃ rūpānaṃ
cittassa upakkileso’ti – (242-11, 244-10.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる種々想が捨断されたものとなりました。『諸々の〈色〉を過剰に観察することは心の雑染である』と、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
244-12. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
iti viditvā atinijjhāyitattaṃ rūpānaṃ cittassa upakkileso
pahīno ahosi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
iti viditvā
atinijjhāyitattaṃ rūpānaṃ cittassa upakkileso pahīno ahosi.(242-12, 244-11.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
そのように知って、心の雑染たる諸々の〈色〉を過剰に観察することが捨断されたものとなりました。それゆえ、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
245-1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
245. ‘‘Tassa mayhaṃ, anuruddhā, etadahosi – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Tassa mayhaṃ,
anuruddhā, etadahosi – (243-8.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
アヌルッダたちよ、その私に、この〔思い〕がおこりました。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
245-2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘ye kho me cittassa upakkilesā te me pahīnā. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘ye |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
me |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
属 |
私 |
|
|
|
|
cittassa |
cit |
名 |
a |
中 |
単 |
属 |
心 |
|
|
|
|
upakkilesā |
upa-kliś |
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
随煩悩、小煩悩、随染 |
|
|
|
|
te |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
それら、彼ら |
|
|
|
|
me |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
具 |
私 |
|
|
|
|
pahīnā. |
pra-hā |
過分 |
a |
男 |
複 |
主 |
捨てられた |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『およそ私の心の雑染。私はそれらを捨断した。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
245-3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Handa, dānāhaṃ tividhena samādhiṃ bhāvemī’ti [bhāvesinti (sī.
syā. kaṃ.)]. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Handa, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
いざ |
|
|
|
|
dāni |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
今、今や |
|
|
|
|
ahaṃ |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
主 |
私 |
|
|
|
|
ti |
|
数 |
特 |
‐ |
帯 |
三 |
|
|
|
|
vidhena |
|
名形 |
a |
男 |
単 |
具 |
種類、次第 |
|
|
|
|
samādhiṃ |
saṃ-ā-dhā |
名 |
i |
男 |
単 |
対 |
定、三昧、精神集中 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
bhāvemī’ |
bhū 使 |
動 |
現 |
能 |
単 |
一 |
修習する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
ti. |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
いざ、いまや私は三種に三昧を修習しよう』と。 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・「合誦経」には「三つの禅定があります。尋あり伺ある禅定、尋なく伺のみある禅定、尋なく伺なき禅定」‘‘Tayo samādhī – savitakkasavicāro samādhi, avitakkavicāramatto
samādhi, avitakkaavicāro samādhi.とある。次文のうちこれらをいったものであろうか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
245-4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
So kho ahaṃ, anuruddhā, savitakkampi savicāraṃ samādhiṃ
bhāvesiṃ [bhāvemi (ka.)], avitakkampi vicāramattaṃ samādhiṃ bhāvesiṃ,
avitakkampi avicāraṃ samādhiṃ bhāvesiṃ, sappītikampi samādhiṃ bhāvesiṃ,
nippītikampi samādhiṃ bhāvesiṃ, sātasahagatampi samādhiṃ bhāvesiṃ,
upekkhāsahagatampi samādhiṃ bhāvesiṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
So |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
それ、彼 |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
ahaṃ, |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
主 |
私 |
|
|
|
|
anuruddhā, |
|
名 |
a |
男 |
複 |
呼 |
人名、アヌルッダ |
|
|
|
|
savitakkam |
|
形 |
a |
男 |
単 |
対 |
有尋の |
|
|
|
|
pi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
savicāraṃ |
|
形 |
a |
男 |
単 |
対 |
有伺の |
|
|
|
|
samādhiṃ |
saṃ-ā-dhā |
名 |
i |
男 |
単 |
対 |
定、三昧、精神集中 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
bhāvesiṃ, |
bhū 使 |
動 |
ア |
能 |
単 |
一 |
修習する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
avitakkam |
|
形 |
a |
男 |
単 |
対 |
尋なき |
|
|
|
|
pi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
vicāra |
vi-car |
形 |
a |
‐ |
持 |
有伺の |
|
|
|
|
mattaṃ |
|
形 |
a |
男 |
単 |
対 |
量、のみ |
|
|
|
|
samādhiṃ bhāvesiṃ, (同上) |
|
|
|
|
avitakkam |
|
形 |
a |
男 |
単 |
対 |
尋なき |
|
|
|
|
pi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
avicāraṃ |
a-vi-car |
形 |
a |
男 |
単 |
対 |
伺なき |
|
|
|
|
samādhiṃ bhāvesiṃ, (同上) |
|
|
|
|
sappītikam |
|
形 |
a |
男 |
単 |
対 |
喜ある |
|
|
|
|
pi samādhiṃ bhāvesiṃ, (同上) |
|
|
|
|
nippītikam |
|
形 |
a |
男 |
単 |
対 |
喜なき |
|
|
|
|
pi samādhiṃ bhāvesiṃ, (同上) |
|
|
|
|
sāta |
|
名形 |
a |
中 |
依(具) |
快、喜悦 |
|
|
|
|
sahagatam |
saha-gam |
過分 |
a |
男 |
単 |
対 |
倶行の、ともなる |
|
|
|
|
pi samādhiṃ bhāvesiṃ, (同上) |
|
|
|
|
upekkhā |
upa-īkṣ |
名 |
ā |
女 |
依(具) |
捨 |
|
|
|
|
sahagatam pi samādhiṃ
bhāvesiṃ. (同上) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
アヌルッダたちよ、そして私は尋あり伺ある三昧を修習し、尋なく伺のみある三昧を修習し、尋なく伺なき三昧を修習し、喜ある三昧を修習し、喜なき三昧を修習し、悦をともなう三昧を修習し、捨をともなう三昧を修習しました。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
245-5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yato kho me, anuruddhā, savitakkopi savicāro samādhi bhāvito
ahosi, avitakkopi vicāramatto samādhi bhāvito ahosi, avitakkopi avicāro
samādhi bhāvito ahosi, sappītikopi samādhi bhāvito ahosi, nippītikopi samādhi
bhāvito ahosi, sātasahagatopi samādhi bhāvito ahosi, upekkhāsahagatopi
samādhi bhāvito ahosi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yato |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
そこから、〜なるが故に、何となれば(yaの奪格) |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
me, |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
属 |
私 |
|
|
|
|
anuruddhā, |
|
名 |
a |
男 |
複 |
呼 |
人名、アヌルッダ |
|
|
|
|
savitakko |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
有尋の |
|
|
|
|
pi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
savicāro |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
有伺の |
|
|
|
|
samādhi |
saṃ-ā-dhā |
名 |
i |
男 |
単 |
主 |
定、三昧、精神集中 |
|
|
|
|
bhāvito |
bhū 使 |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
修習された |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
ahosi, |
bhū |
動 |
ア |
能 |
単 |
三 |
ある、なる |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
avitakko |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
尋なき |
|
|
|
|
pi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
vicāra |
vi-car |
形 |
a |
‐ |
持 |
有伺の |
|
|
|
|
matto |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
量、のみ |
|
|
|
|
samādhi bhāvito ahosi,
(同上) |
|
|
|
|
avitakko |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
尋なき |
|
|
|
|
pi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
avicāro |
a-vi-car |
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
伺なき |
|
|
|
|
samādhi bhāvito ahosi,
(同上) |
|
|
|
|
sappītiko |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
喜ある |
|
|
|
|
pi samādhi bhāvito
ahosi, (同上) |
|
|
|
|
nippītiko |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
喜なき |
|
|
|
|
pi samādhi bhāvito
ahosi, (同上) |
|
|
|
|
sāta |
|
名形 |
a |
中 |
依(具) |
快、喜悦 |
|
|
|
|
sahagato |
saha-gam |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
倶行の、ともなる |
|
|
|
|
pi samādhi bhāvito
ahosi, (同上) |
|
|
|
|
upekkhā |
upa-īkṣ |
名 |
ā |
女 |
依(具) |
捨 |
|
|
|
|
sahagato pi samādhi
bhāvito ahosi. (同上) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
アヌルッダたちよ、私には尋あり伺ある三昧が修習され、尋なく伺のみある三昧が修習され、尋なく伺なき三昧が修習され、喜ある三昧が修習され、喜なき三昧が修習され、悦をともなう三昧が修習され、捨をともなう三昧が修習されました。それゆえ、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
245-6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi, akuppā me cetovimutti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ñāṇañ |
jñā |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
智慧 |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
pana |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
また、しかし、しからば、しかも、しかるに、さて |
|
|
|
|
me |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
属 |
私 |
|
|
|
|
dassanaṃ |
dṛś |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
見 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
udapādi, |
upa-uad |
動 |
ア |
能 |
単 |
三 |
おこる、生ずる、発生する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
akuppā |
a-kup |
形 |
a |
女 |
単 |
主 |
不動の、堅固な |
|
|
|
|
me |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
属 |
私 |
|
|
|
|
ceto |
cit |
名 |
as |
中 |
依(属) |
心 |
|
|
|
|
vimutti. |
vi-muc 受 |
名 |
i |
女 |
単 |
主 |
解脱 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
私に智と見が生じました。『私に不動の心解脱がおこった。 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・『中部』26「罠聚経」などにパラレル。そこと同じように地の文と台詞を分けた。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
245-7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’ti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ayam |
|
代 |
代的 |
女 |
単 |
主 |
これ |
|
|
|
|
antimā |
|
形 |
a |
女 |
単 |
主 |
最後の、最終の |
|
|
|
|
jāti, |
jan |
名 |
i |
女 |
単 |
主 |
生、生まれ |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
atthi |
as |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
ある、なる |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
dāni |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
今、いまや |
|
|
|
|
puna |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
再び |
|
|
|
|
bhavo’’ |
bhū |
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
有 |
|
|
|
|
ti. |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
これが最後の生である。もはや再有は存在しない』と」 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
245-8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idamavoca bhagavā. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idam |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
対 |
これ |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
avoca |
vac |
動 |
ア |
能 |
単 |
三 |
いう |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
bhagavā. |
|
名 |
ant |
男 |
単 |
主 |
世尊 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
世尊はこう仰った。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
245-9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Attamano āyasmā anuruddho bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Attamano |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
適意の、悦意の |
|
|
|
|
āyasmā |
|
形 |
ant |
男 |
単 |
主 |
尊者、具寿 |
|
|
|
|
anuruddho |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
人名、アヌルッダ |
|
|
|
|
bhagavato |
|
名 |
ant |
男 |
単 |
属 |
世尊 |
|
|
|
|
bhāsitaṃ |
bhāṣ |
名過分 |
a |
中 |
単 |
対 |
いった、言説、所説 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
abhinandī |
abhi-nand |
動 |
ア |
能 |
単 |
三 |
歓喜する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
ti. |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
心に適った尊者アヌルッダは、世尊の所説へ歓喜した。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
245-10. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Upakkilesasuttaṃ niṭṭhitaṃ aṭṭhamaṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Upakkilesa |
upa-kliś |
名 |
a |
男 |
依(属) |
随煩悩、小煩悩、随染 |
|
|
|
|
suttaṃ |
sīv |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
経、糸 |
|
|
|
|
niṭṭhitaṃ |
nih-sthā |
過分 |
a |
中 |
単 |
主 |
完了した、終わった |
|
|
|
|
aṭṭhamaṃ. |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
第八の |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
〔『中部』「後分五十篇」「空性品」〕第八〔経〕「随染経」おわり。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
←前へ トップへ 次へ→ |