←前へ   トップへ   次へ→  
                         
                         
     4. Paṭhamaarahantasuttaṃ    
      語根 品詞 語基 意味    
      Paṭhama    a 初の、第一の    
      arahanta  arh 名現分 ant 依(属) 阿羅漢    
      suttaṃ  sīv a 経、糸    
    訳文                  
     「第一の阿羅漢経」(『相応部』48-4    
                         
                         
                         
    474-1.                  
     474. ‘‘Pañcimāni, bhikkhave, indriyāni.     
      語根 品詞 語基 意味    
      ‘‘Pañca       
      imāni,    代的 これら    
      bhikkhave,  bhikṣ u 比丘    
      indriyāni.    a 根、感覚器官    
    訳文                  
     「比丘たちよ、これら五根があります。    
                         
                         
                         
    474-2.                  
     Katamāni pañca?     
      語根 品詞 語基 意味    
      Katamāni    代的 いずれの、どちらの    
      pañca?       
    訳文                  
     いかなる五か。    
                         
                         
                         
    474-3.                  
     Saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ.     
      語根 品詞 語基 意味    
      Saddhā  śrad-dhā ā 依(属)    
      indriyaṃ,    a 根、感官、感覚能力、感覚器官    
      vīriya    a 依(属) 精進    
      indriyaṃ,    a 根、感官、感覚能力、感覚器官    
      sati  smṛ i 依(属) 念、憶念、正念    
      indriyaṃ,    a 根、感官、感覚能力、感覚器官    
      samādhi  saṃ-ā-dhā i 依(属) 定、三昧、精神統一    
      indriyaṃ,    a 根、感官、感覚能力、感覚器官    
      paññā  pra-jñā ā 依(属) 智慧、般若    
      indriyaṃ –    a 根、感官、感覚能力、感覚器官    
    訳文                  
     信根、精進根、念根、定根、慧根です。    
                         
                         
                         
    474-4.                  
     Yato kho, bhikkhave, ariyasāvako imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ assādañca [samudayañca atthaṅgamañca assādañca (syā. kaṃ. pī. ka.) saṃ. ni. 2.175] ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā anupādāvimutto hoti –     
      語根 品詞 語基 意味    
      Yato    不変 そこから、〜なるが故に、何となれば(yaの奪格)    
      kho,    不変 じつに、たしかに    
      bhikkhave,  bhikṣ u 比丘    
      ariya    名形 a 依(属) 聖なる    
      sāvako  śru a 声聞、弟子    
      imesaṃ    代的 これら    
      pañcannaṃ       
      indriyānaṃ    a 根、感覚器官    
      assādañ  ā-svad a 楽味    
      ca    不変 と、また、そして、しかし    
      ādīnavañ    a 過患、患難、過失、危難    
      ca    不変 と、また、そして、しかし    
      nissaraṇañ  ni-sṛ a 出離、遠離    
      ca    不変 と、また、そして、しかし    
      yathābhūtaṃ    a 副対 如実に    
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味    
      viditvā  vid 知る    
      anupādā  an-upa-ā-dā 取著なき    
      語根 品詞 語基 意味    
      vimutto  vi-muc 過分 a 解脱した    
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味    
      hoti –  bhū ある、なる、存在する    
    訳文                  
     比丘たちよ、聖者の弟子がこれら五根の楽味と危難、そして出離を如実に知り、取著なく解脱するならば、    
                         
                         
                         
    474-5.                  
     ayaṃ vuccati, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto’’ti.     
      語根 品詞 語基 意味    
      ayaṃ    代的 これ    
      述語 語根 品詞 活用 人称 意味    
      vuccati,  vac 受 いわれる    
      語根 品詞 語基 意味    
      bhikkhave,  bhikṣ u 比丘    
      bhikkhu  bhikṣ u 比丘    
      arahaṃ  arh 名現分 ant 阿羅漢、応供    
      khīṇa  kṣī 受 過分 a 有(持) 尽きた    
      āsavo  ā-sru a 漏、煩悩    
      vusitavā  ava-sā? ant 修行完成した    
      kata  kṛ 過分 a 有(持) なされた    
      karaṇīyo  kṛ 名未分 a 中→男 なされるべき    
      ohita  ava-dhā 過分 a 有(持) 下ろされた    
      bhāro  bhṛ a 荷物    
      anuppatta  anu-pra-āp 過分 a 有(持) 得達した    
      sadattho    a 自己の利    
      parikkhīṇa  pari-kṣī 過分 a 有(持) 消尽した、滅尽した    
      bhava  bhū a 依(属) 有、存在、生存、幸福、繁栄    
      saṃyojano  saṃ-yuj a 中→男 結縛、繋縛    
      samma    不変 正しい    
      aññā  ā-jñā  ā 依(具) 了知、完全智、開悟、己知    
      vimutto’’  vi-muc 過分 a 解脱した    
      ti.    不変 と、といって、かく、このように、ゆえに    
    訳文                  
     比丘たちよ、その比丘は阿羅漢、漏尽者、修行完成者、なされるべき事がなされた者、重荷を下ろした者、自己の利を得達した者、有への繋縛が消尽した者、正しく了知によって解脱した者といわれるのです」    
    メモ                  
     ・sammadaññā vimuttasammadaññāvimuttaという表記の場合も多い。曲用語尾がāであるとarahaṃにかかれないので、いちおうここではスペース区切りはないものとして、上記のように複合しているものと解した。    
                         
                         
                         
     Catutthaṃ.    
      語根 品詞 語基 意味    
      Catutthaṃ.    a 第四の    
    訳文                  
     第四〔経〕。    
                         
                         
  ←前へ   トップへ   次へ→  
inserted by FC2 system