|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
←前へ トップへ 次へ→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440. Evaṃ vutte, esukārī brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Evaṃ |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
このように、かくの如き |
|
|
|
|
vutte, |
vac 受 |
過分 |
a |
男中 |
単 |
処 |
いわれた |
|
|
|
|
esukārī |
|
名 |
in |
男 |
単 |
主 |
人名、エースカーリン |
|
|
|
|
brāhmaṇo |
bṛh |
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
婆羅門 |
|
|
|
|
bhagavantaṃ |
|
名 |
ant |
男 |
単 |
対 |
世尊 |
|
|
|
|
etad |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
対 |
これ |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
avoca – |
vac |
動 |
ア |
能 |
単 |
三 |
いう |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
このように言われて、エースカーリン婆羅門は、世尊へこう言った。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘brāhmaṇā, bho gotama, cattāri dhanāni paññapenti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘brāhmaṇā, |
bṛh |
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
婆羅門 |
|
|
|
|
bho |
bhū |
名現分 |
ant(特) |
男 |
単 |
呼 |
尊者よ、君よ、友よ、ああ、おお |
|
|
|
|
gotama, |
|
名 |
a |
男 |
単 |
呼 |
人名、ゴータマ |
|
|
|
|
cattāri |
|
数 |
特 |
中 |
複 |
対 |
四 |
|
|
|
|
dhanāni |
|
名 |
a |
中 |
複 |
対 |
財 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
paññapenti – |
pra-jñā 使 |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
知らしめる、告知、準備、施設する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「尊者ゴータマよ、婆羅門たちは四つの財を説きます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
brāhmaṇassa sandhanaṃ paññapenti, khattiyassa sandhanaṃ
paññapenti, vessassa sandhanaṃ paññapenti, suddassa sandhanaṃ
paññapenti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
brāhmaṇassa |
bṛh |
名 |
a |
男 |
単 |
属 |
婆羅門 |
|
|
|
|
sandhanaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
財産、財宝 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
paññapenti, |
pra-jñā 使 |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
知らしめる、告知、準備、施設する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
khattiyassa |
|
名 |
a |
男 |
単 |
属 |
王族、刹帝利 |
|
|
|
|
sandhanaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
財産、財宝 |
|
|
|
|
paññapenti, |
同上 |
|
|
|
|
vessassa |
|
名 |
a |
男 |
単 |
属 |
庶民、毘舎 |
|
|
|
|
sandhanaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
財産、財宝 |
|
|
|
|
paññapenti, |
同上 |
|
|
|
|
suddassa |
|
名 |
a |
男 |
単 |
属 |
隷民、奴隷、首陀羅 |
|
|
|
|
sandhanaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
財産、財宝 |
|
|
|
|
paññapenti. |
同上 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
〔すなわち〕婆羅門の財宝を説き、刹帝利の財宝を説き、毘舎の財宝を説き、首陀羅の財宝を説くのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tatridaṃ, bho gotama, brāhmaṇā brāhmaṇassa sandhanaṃ paññapenti
bhikkhācariyaṃ; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tatra |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
そこで、そこに、そのとき、そのなかで |
|
|
|
|
idaṃ, |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
対 |
これ |
|
|
|
|
bho |
bhū |
名現分 |
ant(特) |
男 |
単 |
呼 |
尊者よ、君よ、友よ、ああ、おお |
|
|
|
|
gotama, |
|
名 |
a |
男 |
単 |
呼 |
人名、ゴータマ |
|
|
|
|
brāhmaṇā |
bṛh |
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
婆羅門 |
|
|
|
|
brāhmaṇassa |
bṛh |
名 |
a |
男 |
単 |
属 |
婆羅門 |
|
|
|
|
sandhanaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
財産、財宝 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
paññapenti |
pra-jñā 使 |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
知らしめる、告知、準備、施設する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
bhikkhā |
bhikṣ |
名 |
ā |
女 |
依(与) |
施物、食物 |
|
|
|
|
cariyaṃ; |
car |
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
行、行為 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
尊者ゴータマよ、婆羅門たちは、それらのうち婆羅門の財宝、これを行乞であると説きます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
bhikkhācariyañca pana brāhmaṇo sandhanaṃ atimaññamāno
akiccakārī hoti gopova adinnaṃ ādiyamānoti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
bhikkhā |
bhikṣ |
名 |
ā |
女 |
依(与) |
施物、食物 |
|
|
|
|
cariyañ |
car |
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
行、行為 |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
pana |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
また、しかし、しからば、しかも、しかるに、さて |
|
|
|
|
brāhmaṇo |
bṛh |
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
婆羅門 |
|
|
|
|
sandhanaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
財産、財宝 |
|
|
|
|
atimaññamāno |
ati-man? |
現分 |
a |
男 |
単 |
主 |
軽蔑する、無視する |
|
|
|
|
akiccakārī |
a-kṛ |
形 |
in |
男 |
単 |
主 |
勤めを果たさない |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
hoti |
bhū |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
ある、なる、存在する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
gopo |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
牧牛者 |
|
|
|
|
iva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ごとく |
|
|
|
|
adinnaṃ |
a-dā |
過分 |
a |
中 |
単 |
対 |
与えられないもの |
|
|
|
|
ādiyamāno |
ā-dā |
現分 |
a |
男 |
単 |
主 |
取る →偸盗する |
|
|
|
|
ti. |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『しかるに婆羅門が行乞という財宝を軽んじ、勤めを果たさないのであれば、偸盗をなす牧牛者のごとくである』と。 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・最後にtiがあること、また釈尊が階級の職務を一方的に規定することに批判的であることからこう訳したが、これでよいかどうか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idaṃ kho, bho gotama, brāhmaṇā brāhmaṇassa sandhanaṃ
paññapenti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idaṃ kho, bho gotama, brāhmaṇā
brāhmaṇassa sandhanaṃ paññapenti. (440-4.) |
|
|
|
|
kho, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
尊者ゴータマよ、婆羅門たちは、婆羅門の財宝をこう説くのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tatridaṃ, bho gotama, brāhmaṇā khattiyassa sandhanaṃ paññapenti
dhanukalāpaṃ; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tatridaṃ, bho gotama,
brāhmaṇā khattiyassa
sandhanaṃ paññapenti (440-4.) |
|
|
|
|
khattiyassa |
|
名 |
a |
男 |
単 |
属 |
王族、刹帝利 |
|
|
|
|
dhanu |
|
名 |
u |
中 |
相 |
弓 |
|
|
|
|
kalāpaṃ; |
|
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
束、箙 →弓箭 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
尊者ゴータマよ、婆羅門たちは、それらのうち刹帝利の財宝、これを弓箭であると説きます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dhanukalāpañca pana khattiyo sandhanaṃ atimaññamāno akiccakārī
hoti gopova adinnaṃ ādiyamānoti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
dhanu |
|
名 |
u |
中 |
相 |
弓 |
|
|
|
|
kalāpañ |
|
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
束、箙 →弓箭 |
|
|
|
|
ca pana khattiyo sandhanaṃ atimaññamāno
akiccakārī hoti gopova adinnaṃ ādiyamānoti. (440-5.) |
|
|
|
|
khattiyo |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
王族、刹帝利 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『しかるに刹帝利が弓箭という財宝を軽んじ、勤めを果たさないのであれば、偸盗をなす牧牛者のごとくである』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idaṃ kho, bho gotama, brāhmaṇā khattiyassa sandhanaṃ
paññapenti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idaṃ kho, bho gotama,
brāhmaṇā khattiyassa sandhanaṃ paññapenti. (440-6, 7.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
尊者ゴータマよ、婆羅門たちは、刹帝利の財宝をこう説くのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-10. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tatridaṃ, bho gotama, brāhmaṇā vessassa sandhanaṃ paññapenti
kasigorakkhaṃ; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tatridaṃ, bho gotama,
brāhmaṇā vessassa sandhanaṃ
paññapenti (440-4.) |
|
|
|
|
vessassa |
|
名 |
a |
男 |
単 |
属 |
庶民、毘舎 |
|
|
|
|
kasi |
|
名 |
i,
ī |
女 |
相 |
農耕 |
|
|
|
|
go |
|
名 |
o |
男 |
依(属) |
牛 |
|
|
|
|
rakkhaṃ; |
rakṣ |
名 |
ā |
女 |
単 |
対 |
守護 →牧畜、牧牛 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
尊者ゴータマよ、婆羅門たちは、それらのうち毘舎の財宝、これを農耕牧畜であると説きます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-11. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
kasigorakkhañca pana vesso sandhanaṃ atimaññamāno akiccakārī
hoti gopova adinnaṃ ādiyamānoti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
kasi |
|
名 |
i,
ī |
女 |
相 |
農耕 |
|
|
|
|
go |
|
名 |
o |
男 |
依(属) |
牛 |
|
|
|
|
rakkhañ |
rakṣ |
名 |
ā |
女 |
単 |
対 |
守護 →牧畜、牧牛 |
|
|
|
|
ca pana vesso sandhanaṃ atimaññamāno
akiccakārī hoti gopova adinnaṃ ādiyamānoti. (440-5.) |
|
|
|
|
vesso |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
庶民、毘舎 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『しかるに毘舎が農耕牧畜という財宝を軽んじ、勤めを果たさないのであれば、偸盗をなす牧牛者のごとくである』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-12. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idaṃ kho, bho gotama, brāhmaṇā vessassa sandhanaṃ
paññapenti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idaṃ kho, bho gotama,
brāhmaṇā vessassa sandhanaṃ paññapenti. (440-6, 10.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
尊者ゴータマよ、婆羅門たちは、毘舎の財宝をこう説くのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-13. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tatridaṃ, bho gotama, brāhmaṇā suddassa sandhanaṃ paññapenti
asitabyābhaṅgiṃ; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tatridaṃ, bho gotama,
brāhmaṇā suddassa sandhanaṃ
paññapenti (440-4.) |
|
|
|
|
suddassa |
|
名 |
a |
男 |
単 |
属 |
隷民、奴隷、首陀羅 |
|
|
|
|
asita |
|
名 |
a |
中 |
相 |
鎌 |
|
|
|
|
byābhaṅgiṃ; |
|
名 |
ī |
女 |
単 |
対 |
天秤棒 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
尊者ゴータマよ、婆羅門たちは、それらのうち首陀羅の財宝、これを鎌と天秤棒であると説きます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-14. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
asitabyābhaṅgiñca pana suddo sandhanaṃ atimaññamāno akiccakārī
hoti gopova adinnaṃ ādiyamānoti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
asita |
|
名 |
a |
中 |
相 |
鎌 |
|
|
|
|
byābhaṅgiñ |
|
名 |
ī |
女 |
単 |
対 |
天秤棒 |
|
|
|
|
ca pana suddo sandhanaṃ atimaññamāno
akiccakārī hoti gopova adinnaṃ ādiyamānoti. (440-5.) |
|
|
|
|
suddo |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
隷民、奴隷、首陀羅 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『しかるに首陀羅が鎌と天秤棒という財宝を軽んじ、勤めを果たさないのであれば、偸盗をなす牧牛者のごとくである』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-15. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idaṃ kho, bho gotama, brāhmaṇā suddassa sandhanaṃ
paññapenti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idaṃ kho, bho gotama,
brāhmaṇā suddassa sandhanaṃ paññapenti. (440-6, 13.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
尊者ゴータマよ、婆羅門たちは、首陀羅の財宝をこう説くのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-16. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Brāhmaṇā, bho gotama, imāni cattāri dhanāni paññapenti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Brāhmaṇā, bho gotama, imāni cattāri dhanāni paññapenti.
(440-2.) |
|
|
|
|
imāni |
|
代 |
代的 |
中 |
複 |
対 |
これら |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
尊者ゴータマよ、婆羅門たちはこれら四つの財を説くのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
440-17. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idha bhavaṃ gotamo kimāhā’’ti? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idha |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ここに、この世で、いま、さて |
|
|
|
|
bhavaṃ |
bhū |
名現分 |
ant(特) |
男 |
単 |
主 |
尊師、尊者 |
|
|
|
|
gotamo |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
人名、ゴータマ |
|
|
|
|
kim |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
副対 |
何、なぜ、いかに |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
āhā’’ |
ah |
動 |
完 |
能 |
単 |
三 |
いう |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
ti? |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
このことに関して、尊者ゴータマはどう仰いますか」と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441. ‘‘Kiṃ pana, brāhmaṇa, sabbo loko brāhmaṇānaṃ
etadabbhanujānāti – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Kiṃ |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
副対 |
何、なぜ、いかに |
|
|
|
|
pana, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
また、しかし、しからば、しかも、しかるに、さて |
|
|
|
|
brāhmaṇa, |
bṛh |
名 |
a |
男 |
単 |
呼 |
婆羅門 |
|
|
|
|
sabbo |
|
名形 |
代的 |
中→男 |
単 |
主 |
すべて |
|
|
|
|
loko |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
世界、世間 |
|
|
|
|
brāhmaṇānaṃ |
bṛh |
名 |
a |
男 |
複 |
与 |
婆羅門 |
|
|
|
|
etad |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
対 |
これ |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
abbhanujānāti
– |
abhi-anu-jñā |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
許可する、承諾する、規定する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「しかし婆羅門よ、一切世間が婆羅門たちへそれを承認したのでしょうか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘imāni cattāri dhanāni paññapentū’’’ti? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘imāni cattāri dhanāni
(440-16.) |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
paññapentū’’’ |
pra-jñā 使 |
動 |
命 |
能 |
複 |
三 |
知らしめる、告知する |
|
|
|
|
ti? |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『これら四つの財を説かれよ』と」 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘No |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない、否 |
|
|
|
|
hi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、なぜなら |
|
|
|
|
idaṃ, |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
主 |
これ |
|
|
|
|
bho |
bhū |
名現分 |
ant(特) |
男 |
単 |
呼 |
尊者よ、君よ、友よ、ああ、おお |
|
|
|
|
gotama’’. |
|
名 |
a |
男 |
単 |
呼 |
人名、ゴータマ |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「尊者ゴータマよ、それは否です」 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, puriso daliddo assako anāḷhiyo. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Seyyathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
その如き、たとえば |
|
|
|
|
pi, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
brāhmaṇa, |
bṛh |
名 |
a |
男 |
単 |
呼 |
婆羅門 |
|
|
|
|
puriso |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
人、男 |
|
|
|
|
daliddo |
|
名形 |
a |
男 |
単 |
主 |
貧しい、困窮の |
|
|
|
|
assako |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
所有なき、困窮の |
|
|
|
|
anāḷhiyo. |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
富のない、貧困の |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「婆羅門よ、たとえば、貧しく、困窮し、貧困な男がいる〔としましょう〕。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tassa akāmassa bilaṃ olaggeyyuṃ – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tassa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
与絶 |
それ、彼 |
|
|
|
|
akāmassa |
|
形 |
a |
男 |
単 |
与絶 |
欲さない |
|
|
|
|
bilaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
穴、部分、肉片、(男性名詞として)塩 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
olaggeyyuṃ – |
ava-lag 使 |
動 |
願 |
能 |
複 |
三 |
着ける、置く、押さえる |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
〔そこで、別の者が〕彼が欲してもいないのに、肉片を押しつけたとします。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘idaṃ te, ambho purisa, maṃsaṃ khāditabbaṃ, mūlañca
anuppadātabba’nti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘idaṃ |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
主 |
これ |
|
|
|
|
te, |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
具 |
あなた |
|
|
|
|
ambho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
おい、こら、ばかな |
|
|
|
|
purisa, |
|
名 |
a |
男 |
単 |
呼 |
人、男 |
|
|
|
|
maṃsaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
肉 |
|
|
|
|
khāditabbaṃ, |
khād |
未分 |
a |
中 |
単 |
主 |
食べられるべき |
|
|
|
|
mūlañ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
値、元金、代価 |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
anuppadātabba’n |
anu-pra-dā |
未分 |
a |
中 |
単 |
主 |
与えられるべき |
|
|
|
|
ti. |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『おい、男よ、これはお前が食べてよい肉だ。ただし代価が支払われるべきだが』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Evameva kho, brāhmaṇa, brāhmaṇā appaṭiññāya tesaṃ
samaṇabrāhmaṇānaṃ, atha ca panimāni cattāri dhanāni paññapenti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Evam |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
このように、かくの如き |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
kho, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
brāhmaṇa, |
bṛh |
名 |
a |
男 |
単 |
呼 |
婆羅門 |
|
|
|
|
brāhmaṇā |
bṛh |
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
婆羅門 |
|
|
|
|
appaṭiññāya |
a-prati-jñā |
名 |
ā |
女 |
単 |
具 |
不承認、不同意 |
|
|
|
|
tesaṃ |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
属 |
それら、彼ら |
|
|
|
|
samaṇa |
śram |
名 |
a |
男 |
相 |
沙門 |
|
|
|
|
brāhmaṇānaṃ, |
bṛh |
名 |
a |
男 |
複 |
属 |
婆羅門 |
|
|
|
|
atha |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ときに、また、そこに |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
pana |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
また、しかし、しからば、しかも、しかるに、さて |
|
|
|
|
imāni |
|
代 |
代的 |
中 |
複 |
対 |
これら |
|
|
|
|
cattāri |
|
数 |
特 |
中 |
複 |
対 |
四 |
|
|
|
|
dhanāni |
|
名 |
a |
中 |
複 |
対 |
財 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
paññapenti. |
pra-jñā 使 |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
知らしめる、告知する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
婆羅門よ、まさしくそのように、婆羅門たちは、彼ら沙門婆羅門たちの承認なくして、にもかかわらずこれら四つの財を説いているのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ariyaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, lokuttaraṃ dhammaṃ purisassa
sandhanaṃ paññapemi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ariyaṃ |
|
名形 |
a |
男中 |
単 |
対 |
聖なる |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
ahaṃ, |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
主 |
私 |
|
|
|
|
brāhmaṇa, |
bṛh |
名 |
a |
男 |
単 |
呼 |
婆羅門 |
|
|
|
|
lokuttaraṃ |
|
形 |
a |
男中 |
単 |
対 |
出世間の |
|
|
|
|
dhammaṃ |
dhṛ |
名 |
a |
男中 |
単 |
対 |
法 |
|
|
|
|
purisassa |
|
名 |
a |
男 |
単 |
属 |
人、男 |
|
|
|
|
sandhanaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
財産、財宝 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
paññapemi. |
pra-jñā 使 |
動 |
現 |
能 |
単 |
一 |
知らしめる、告知、準備、施設する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
婆羅門よ、私は聖なる出世間の法を人間の財宝として説きます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Porāṇaṃ kho panassa mātāpettikaṃ kulavaṃsaṃ anussarato yattha
yattheva attabhāvassa abhinibbatti hoti tena teneva saṅkhyaṃ gacchati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Porāṇaṃ |
|
名形 |
a |
男 |
単 |
対 |
往昔の、古い、古人、古聖 |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
pana |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
また、しかし、しからば、しかも、しかるに、さて |
|
|
|
|
assa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属絶 |
これ |
|
|
|
|
mātā |
|
名 |
ar |
女 |
相 |
母 |
|
|
|
|
pettikaṃ |
|
形 |
a |
男 |
単 |
対 |
父の、父祖の |
|
|
|
|
kula |
|
名 |
a |
中 |
依(属) |
家、良家、族姓 |
|
|
|
|
vaṃsaṃ |
|
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
種姓、伝統、歴史、竹 |
|
|
|
|
anussarato |
anu-smṛ |
現分 |
ant |
男 |
単 |
属絶 |
憶念、随念する |
|
|
|
|
yattha |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜ところのその場所、〜の所 |
|
|
|
|
yattha |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜ところのその場所、〜の所 |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
atta |
|
名 |
an |
男 |
依(属) |
自己、我 |
|
|
|
|
bhāvassa |
bhū |
名 |
a |
男 |
単 |
属 |
本性、状態 →自体 |
|
|
|
|
abhinibbatti |
abhi-ni-vṛt |
名 |
i |
女 |
単 |
主 |
生起、転生、再生 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
hoti |
bhū |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
ある、なる、存在する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
tena |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
具 |
それ、彼、それによって、それゆえ |
|
|
|
|
tena |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
具 |
それ、彼、それによって、それゆえ |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
saṅkhyaṃ |
saṃ-khyā |
名 |
ā |
女 |
単 |
対 |
計算、名称、考量 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
gacchati. |
gam |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
行く →呼ばれる、呼称される |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼が過去の父母の家系・族姓を憶念するに、おのおの、自体の転生があるところ、そのそれぞれによって呼称されます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-10. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Khattiyakule ce attabhāvassa abhinibbatti hoti ‘khattiyo’tveva
saṅkhyaṃ gacchati; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Khattiya |
|
名 |
a |
男 |
依(属) |
王族、刹帝利 |
|
|
|
|
kule |
|
名 |
a |
中 |
単 |
処 |
家、良家、族姓 |
|
|
|
|
ce |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
もし、たとえ |
|
|
|
|
attabhāvassa
abhinibbatti hoti ‘khattiyo’tveva
saṅkhyaṃ gacchati; (441-9.) |
|
|
|
|
‘khattiyo’ |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
王族、刹帝利 |
|
|
|
|
ti |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
もし刹帝利の家系に自体の転生があれば、彼は『刹帝利である』と呼称されます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-11. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
brāhmaṇakule ce attabhāvassa abhinibbatti hoti ‘brāhmaṇo’tveva
saṅkhyaṃ gacchati; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
brāhmaṇa |
bṛh |
名 |
a |
男 |
依(属) |
婆羅門 |
|
|
|
|
kule ce attabhāvassa
abhinibbatti hoti ‘brāhmaṇo’tveva
saṅkhyaṃ gacchati; (441-10.) |
|
|
|
|
‘brāhmaṇo’ |
bṛh |
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
婆羅門 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
もし婆羅門の家系に自体の転生があれば、彼は『婆羅門である』と呼称されます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-12. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
vessakule ce attabhāvassa abhinibbatti hoti ‘vesso’tveva
saṅkhyaṃ gacchati; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
vessa |
|
名 |
a |
男 |
依(属) |
庶民、毘舎 |
|
|
|
|
kule ce attabhāvassa
abhinibbatti hoti ‘brāhmaṇo’tveva
saṅkhyaṃ gacchati; (441-10.) |
|
|
|
|
‘vesso’ |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
庶民、毘舎 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
もし毘舎の家系に自体の転生があれば、彼は『毘舎である』と呼称されます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-13. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
suddakule ce attabhāvassa abhinibbatti hoti ‘suddo’tveva
saṅkhyaṃ gacchati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
sudda |
|
名 |
a |
男 |
依(属) |
隷民 |
|
|
|
|
kule ce attabhāvassa
abhinibbatti hoti ‘suddo’tveva
saṅkhyaṃ gacchati; (441-10.) |
|
|
|
|
‘suddo’ |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
隷民 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
もし首陀羅の家系に自体の転生があれば、彼は『首陀羅である』と呼称されます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-14. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Seyyathāpi, brāhmaṇa, yaṃyadeva paccayaṃ paṭicca aggi jalati
tena teneva saṅkhyaṃ gacchati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Seyyathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
その如き、たとえば |
|
|
|
|
pi, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
brāhmaṇa, |
bṛh |
名 |
a |
男 |
単 |
呼 |
婆羅門 |
|
|
|
|
yaṃ |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
対 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
yad |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
対 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
paccayaṃ |
prati-i |
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
縁、資具 |
|
|
|
|
paṭicca |
prati-i |
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜によって |
|
|
|
|
aggi |
|
名 |
i |
男 |
単 |
主 |
火 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
jalati |
jval |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
燃える、輝く |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
tena |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
具 |
それ、彼、それによって、それゆえ |
|
|
|
|
tena |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
具 |
それ、彼、それによって、それゆえ |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
saṅkhyaṃ |
saṃ-khyā |
名 |
ā |
女 |
単 |
対 |
計算、名称、考量 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
gacchati. |
gam |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
行く |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
たとえば婆羅門よ、およそそれぞれの縁によって燃える火は、そのそれぞれによる呼称へ至ります。 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・『中部』38「大愛尽経」にパラレル。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-15. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kaṭṭhañce paṭicca aggi jalati ‘kaṭṭhaggi’tveva saṅkhyaṃ
gacchati; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Kaṭṭhañ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
薪、木片 |
|
|
|
|
ce |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
もし |
|
|
|
|
paṭicca aggi jalati ‘kaṭṭhaggi’tveva saṅkhyaṃ gacchati;
(441-14.) |
|
|
|
|
‘kaṭṭha |
|
名 |
a |
中 |
依(属) |
薪、木片 |
|
|
|
|
aggi’ |
|
名 |
i |
男 |
単 |
主 |
火 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
もし薪によって火が燃えれば、薪の火という呼称へ至ります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-16. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sakalikañce paṭicca aggi jalati ‘sakalikaggi’tveva saṅkhyaṃ
gacchati; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
sakalikañ |
|
名 |
ā |
女 |
単 |
対 |
木片、破片 |
|
|
|
|
ce paṭicca aggi jalati
‘sakalikaggi’tveva saṅkhyaṃ
gacchati; (441-15.) |
|
|
|
|
sakalika |
|
名 |
ā |
女 |
依(属) |
木片、破片 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
もし木片によって火が燃えれば、木片の火という呼称へ至ります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-17. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tiṇañce paṭicca aggi jalati ‘tiṇaggi’tveva saṅkhyaṃ
gacchati; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
tiṇañ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
草 |
|
|
|
|
ce paṭicca aggi jalati
‘tiṇaggi’tveva saṅkhyaṃ
gacchati; (441-15.) |
|
|
|
|
tiṇa |
|
名 |
a |
中 |
依(属) |
草 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
もし草によって火が燃えれば、草の火という呼称へ至ります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-18. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gomayañce paṭicca aggi jalati ‘gomayaggi’tveva saṅkhyaṃ
gacchati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
gomayañ |
|
名 |
a |
男中 |
単 |
対 |
牛糞 |
|
|
|
|
ce paṭicca aggi jalati
‘gomayaggi’tveva saṅkhyaṃ
gacchati. (441-15.) |
|
|
|
|
gomaya |
|
名 |
a |
男中 |
依(属) |
牛糞 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
もし牛糞によって火が燃えれば、牛糞の火という呼称へ至ります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-19. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Evameva kho ahaṃ, brāhmaṇa, ariyaṃ lokuttaraṃ dhammaṃ purisassa
sandhanaṃ paññapemi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Evam |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
このように、かくの如き |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
kho ahaṃ, brāhmaṇa,
ariyaṃ lokuttaraṃ dhammaṃ purisassa sandhanaṃ paññapemi. (441-8.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
まさにそのように婆羅門よ、私は聖なる出世間の法を人間の財宝として説きます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-20. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Porāṇaṃ kho panassa mātāpettikaṃ kulavaṃsaṃ anussarato yattha
yattheva attabhāvassa abhinibbatti hoti tena teneva saṅkhyaṃ gacchati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Porāṇaṃ kho panassa
mātāpettikaṃ kulavaṃsaṃ anussarato yattha yattheva attabhāvassa abhinibbatti
hoti tena teneva saṅkhyaṃ gacchati. (441-9.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼が過去の父母の家系・族姓を憶念するに、おのおの、自体の転生があるところ、そのそれぞれによって呼称されます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-21. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Khattiyakule ce attabhāvassa abhinibbatti hoti
‘khattiyo’tveva saṅkhyaṃ gacchati; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Khattiyakule ce
attabhāvassa abhinibbatti hoti ‘khattiyo’tveva saṅkhyaṃ gacchati; (441-10.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
もし刹帝利の家系に自体の転生があれば、彼は『刹帝利である』と呼称されます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-22. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
brāhmaṇakule ce attabhāvassa abhinibbatti hoti ‘brāhmaṇo’tveva
saṅkhyaṃ gacchati; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
brāhmaṇakule ce
attabhāvassa abhinibbatti hoti ‘brāhmaṇo’tveva saṅkhyaṃ gacchati; (441-11.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
もし婆羅門の家系に自体の転生があれば、彼は『婆羅門である』と呼称されます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-23. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
vessakule ce attabhāvassa abhinibbatti hoti ‘vesso’tveva
saṅkhyaṃ gacchati; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
vessakule ce
attabhāvassa abhinibbatti hoti ‘vesso’tveva saṅkhyaṃ gacchati; (441-12.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
もし毘舎の家系に自体の転生があれば、彼は『毘舎である』と呼称されます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-24. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
suddakule ce attabhāvassa abhinibbatti hoti ‘suddo’tveva
saṅkhyaṃ gacchati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
suddakule ce
attabhāvassa abhinibbatti hoti ‘suddo’tveva saṅkhyaṃ gacchati. (441-13.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
もし首陀羅の家系に自体の転生があれば、彼は『首陀羅である』と呼称されます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-25. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Khattiyakulā cepi, brāhmaṇa, agārasmā anagāriyaṃ pabbajito
hoti, so ca tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ āgamma pāṇātipātā paṭivirato
hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, abrahmacariyā paṭivirato hoti, musāvādā
paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato
hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti, anabhijjhālu hoti, abyāpannacitto hoti,
sammādiṭṭhi hoti, ārādhako hoti ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Khattiya |
|
名 |
a |
男 |
依(属) |
王族、刹帝利 |
|
|
|
|
kulā |
|
名 |
a |
中 |
単 |
奪 |
家、良家、族姓 |
|
|
|
|
ce |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
もし、たとえ |
|
|
|
|
pi, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
brāhmaṇa, |
bṛh |
名 |
a |
男 |
単 |
呼 |
婆羅門 |
|
|
|
|
agārasmā |
|
名 |
a |
中 |
単 |
奪 |
家、舎、家屋、俗家 |
|
|
|
|
anagāriyaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
対 |
非家の |
|
|
|
|
pabbajito |
pra-braj |
名過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
出家した、遁世した |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
hoti, |
bhū |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
ある、なる、存在する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
so |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
それ、彼 |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
tathāgata |
tathā-(ā-)gam |
名 |
a |
男 |
依(具) |
如来 |
|
|
|
|
paveditaṃ |
pra-vid 使 |
過分 |
a |
男 |
単 |
対 |
知らされた、教えられた |
|
|
|
|
dhamma |
dhṛ |
名 |
a |
男中 |
相 |
法 |
|
|
|
|
vinayaṃ |
vi-nī |
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
律 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
āgamma |
ā-gam |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
由って |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
pāṇa |
pra-an |
名 |
a |
男 |
依(対) |
生き物 |
|
|
|
|
atipātā |
ati-pat |
名 |
a |
男 |
単 |
奪 |
たおすこと、伐つこと →殺生 |
|
|
|
|
paṭivirato |
prati-vi-ram |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
回避した、離れた |
|
|
|
|
hoti, |
同上 |
|
|
|
|
adinna |
a-dā |
過分 |
a |
‐ |
依(対) |
与えられないもの |
|
|
|
|
ādānā |
ā-dā |
名 |
a |
中 |
単 |
奪 |
取、取ること →偸盗 |
|
|
|
|
paṭivirato |
prati-vi-ram |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
回避した、離れた |
|
|
|
|
hoti, |
同上 |
|
|
|
|
abrahmacariyā |
a-bṛh-car |
名 |
a |
中 |
単 |
奪 |
非梵行 |
|
|
|
|
paṭivirato |
prati-vi-ram |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
回避した、離れた |
|
|
|
|
hoti, |
同上 |
|
|
|
|
musā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
虚妄に、偽って |
|
|
|
|
vādā |
vad |
名 |
a |
男 |
単 |
奪 |
説、語、論 →妄語 |
|
|
|
|
paṭivirato |
prati-vi-ram |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
回避した、離れた |
|
|
|
|
hoti, |
同上 |
|
|
|
|
pisuṇāya |
|
形 |
a |
女 |
単 |
奪 |
離間の、中傷の |
|
|
|
|
vācāya |
vac |
名 |
ā |
女 |
単 |
奪 |
語、言葉 →両舌 |
|
|
|
|
paṭivirato |
prati-vi-ram |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
回避した、離れた |
|
|
|
|
hoti, |
同上 |
|
|
|
|
pharusāya |
|
形 |
a |
女 |
単 |
奪 |
粗暴な、麁悪な |
|
|
|
|
vācāya |
vac |
名 |
ā |
女 |
単 |
奪 |
語、言葉 →悪口 |
|
|
|
|
paṭivirato |
prati-vi-ram |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
回避した、離れた |
|
|
|
|
hoti, |
同上 |
|
|
|
|
sampha |
|
形 |
a |
‐ |
持 |
雑穢の、綺(かざ)った |
|
|
|
|
palāpā |
|
名 |
a |
男 |
単 |
奪 |
駄弁、談論; もみがら →綺語 |
|
|
|
|
paṭivirato |
prati-vi-ram |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
回避した、離れた |
|
|
|
|
hoti, |
同上 |
|
|
|
|
anabhijjhālu |
an-abhi-dhyai |
形 |
u,
ū |
男 |
単 |
主 |
貪なき |
|
|
|
|
hoti, |
同上 |
|
|
|
|
abyāpanna |
a-vi-ā-pad |
過分 |
a |
‐ |
有(持) |
瞋恚なき |
|
|
|
|
citto |
cit |
名 |
a |
中→男 |
単 |
主 |
心 |
|
|
|
|
hoti, |
同上 |
|
|
|
|
sammā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
正しい、正しく |
|
|
|
|
diṭṭhi |
dṛś |
形 |
in |
男 |
単 |
主 |
見ある |
|
|
|
|
hoti, |
同上 |
|
|
|
|
ārādhako |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
成功する、熱心な、適意の、喜ばす |
|
|
|
|
hoti |
同上 |
|
|
|
|
ñāyaṃ |
|
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
理趣、真理 |
|
|
|
|
dhammaṃ |
dhṛ |
名 |
a |
男中 |
単 |
対 |
法 |
|
|
|
|
kusalaṃ. |
|
形 |
a |
男中 |
単 |
対 |
良き、善巧の |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
婆羅門よ、もし刹帝利の家より在家から非家へと出家したとしても、彼は如来によって教えられた法と律によって、離殺生者、離偸盗者、離邪淫者、離妄語者、離両舌者、離悪口者、離綺語者、無貪欲者、無瞋恚者、正見者となり、理趣と善法を成就する者となります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-26. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Brāhmaṇakulā cepi, brāhmaṇa, agārasmā anagāriyaṃ pabbajito
hoti, so ca tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ āgamma pāṇātipātā paṭivirato
hoti…pe… |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Brāhmaṇa |
bṛh |
名 |
a |
男 |
依(属) |
婆羅門 |
|
|
|
|
kulā cepi, brāhmaṇa,
agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, so ca tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ
āgamma pāṇātipātā paṭivirato hoti…pe… (441-25.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
婆羅門よ、もし婆羅門の家より在家から非家へと出家したとしても、彼は如来によって教えられた法と律によって、離殺生者…… |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-27. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sammādiṭṭhi hoti, ārādhako hoti ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
sammādiṭṭhi hoti,
ārādhako hoti ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ. (441-25.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
……正見者となり、理趣と善法を成就する者となります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-28. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Vessakulā cepi, brāhmaṇa, agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti,
so ca tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ āgamma pāṇātipātā paṭivirato
hoti…pe… |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Vessa |
|
名 |
a |
男 |
依(属) |
庶民、毘舎 |
|
|
|
|
kulā cepi, brāhmaṇa,
agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, so ca tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ
āgamma pāṇātipātā paṭivirato hoti…pe… (441-25.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
婆羅門よ、もし毘舎の家より在家から非家へと出家したとしても、彼は如来によって教えられた法と律によって、離殺生者…… |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-29. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sammādiṭṭhi hoti, ārādhako hoti ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
sammādiṭṭhi hoti,
ārādhako hoti ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ. (441-25.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
……正見者となり、理趣と善法を成就する者となります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-30. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Suddakulā cepi, brāhmaṇa, agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti,
so ca tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ āgamma pāṇātipātā paṭivirato
hoti…pe… |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Sudda |
|
名 |
a |
男 |
依(属) |
隷民、奴隷、首陀羅 |
|
|
|
|
kulā cepi, brāhmaṇa,
agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, so ca tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ
āgamma pāṇātipātā paṭivirato hoti…pe… (441-25.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
婆羅門よ、もし首陀羅の家より在家から非家へと出家したとしても、彼は如来によって教えられた法と律によって、離殺生者…… |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
441-31. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sammādiṭṭhi hoti, ārādhako hoti ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
sammādiṭṭhi hoti,
ārādhako hoti ñāyaṃ dhammaṃ kusalaṃ. (441-25.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
……正見者となり、理趣と善法を成就する者となります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
←前へ トップへ 次へ→ |