|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
←前へ トップへ 次へ→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
181-1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
181. ‘‘Nāhaṃ, bhikkhave, sabbesaṃyeva bhikkhūnaṃ ‘appamādena
karaṇīya’nti vadāmi; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
ahaṃ, |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
主 |
私 |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
sabbesaṃ |
|
名形 |
代的 |
中→男 |
複 |
与 |
すべて |
|
|
|
|
yeva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
bhikkhūnaṃ |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
与 |
比丘 |
|
|
|
|
‘appamādena |
a-pra-mad |
名 |
a |
男 |
単 |
副具 |
不放逸 |
|
|
|
|
karaṇīya’n |
kṛ |
名未分 |
a |
中 |
単 |
主 |
なされるべき、義務 |
|
|
|
|
ti |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
vadāmi; |
vad |
動 |
現 |
能 |
単 |
一 |
いう |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、私は、すべての比丘たちへ『不放逸になすべきことあり』とは言いません。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
181-2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
na panāhaṃ, bhikkhave, sabbesaṃyeva bhikkhūnaṃ ‘na appamādena
karaṇīya’nti vadāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
na panāhaṃ, bhikkhave, sabbesaṃyeva bhikkhūnaṃ ‘na appamādena karaṇīya’nti vadāmi.
(181-1.) |
|
|
|
|
pana |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
また、しかし、しからば、しかも、しかるに、さて |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
また比丘たちよ、私は、すべての比丘たちへ『〔もはや〕不放逸になすべきことなし』とも言いません。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
181-3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ye te, bhikkhave, bhikkhū arahanto khīṇāsavā vusitavanto
katakaraṇīyā ohitabhārā anuppattasadatthā parikkhīṇabhavasaṃyojanā sammadaññā
vimuttā, tathārūpānāhaṃ, bhikkhave, bhikkhūnaṃ ‘na appamādena karaṇīya’nti
vadāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ye |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
te, |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
それら、彼ら |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
bhikkhū |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
主 |
比丘 |
|
|
|
|
arahanto |
arh |
名現分 |
ant |
男 |
複 |
主 |
阿羅漢、応供 |
|
|
|
|
khīṇa |
kṣī 受 |
過分 |
a |
‐ |
有(持) |
尽きた |
|
|
|
|
āsavā |
ā-sru |
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
漏 |
|
|
|
|
vusitavanto |
ava-sā? |
形 |
ant |
男 |
複 |
主 |
修行完成した |
|
|
|
|
kata |
kṛ |
過分 |
a |
‐ |
有(持) |
なされた |
|
|
|
|
karaṇīyā |
kṛ |
名未分 |
a |
中→男 |
複 |
主 |
なされるべき |
|
|
|
|
ohita |
ava-dhā |
過分 |
a |
‐ |
有(持) |
おいた、下ろした |
|
|
|
|
bhārā |
bhṛ |
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
重荷、荷物 |
|
|
|
|
anuppatta |
anu-pra-āp |
過分 |
a |
‐ |
有(持) |
得達した |
|
|
|
|
sadatthā |
|
形 |
a |
男 |
複 |
主 |
自己の利 |
|
|
|
|
parikkhīṇa |
pari-kṣī 受 |
過分 |
a |
‐ |
有(持) |
消尽した、滅尽した |
|
|
|
|
bhava |
bhū |
名 |
a |
男 |
依(与) |
有、存在 |
|
|
|
|
saṃyojanā |
saṃ-yuj |
名 |
a |
中→男 |
複 |
主 |
結縛、繋縛 |
|
|
|
|
sammad |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
正しく |
|
|
|
|
aññā |
ā-jñā |
名 |
ā |
女 |
依(具) |
了知 |
|
|
|
|
vimuttā, |
vi-muc |
過分 |
a |
男 |
複 |
主 |
解脱した |
|
|
|
|
tathārūpānaṃ |
|
形 |
a |
男 |
複 |
与 |
かくのごとき |
|
|
|
|
ahaṃ, bhikkhave,
bhikkhūnaṃ ‘na appamādena karaṇīya’nti vadāmi. (181-2.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、およそかの比丘たちが阿羅漢であり、漏が尽き、修行完成し、なされるべき事がなされ、重荷を下ろし、自己の利を得達し、有への繋縛が消尽し、正しく了知によって解脱した者たちとなったならば、比丘たちよ、私はそのような比丘たちへ、『〔もはや〕不放逸になすべきことなし』といいます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
181-4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Taṃ |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
主 |
それ |
|
|
|
|
kissa |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
属 |
何 |
|
|
|
|
hetu? |
hi |
名 |
u |
男 |
単 |
副対 |
因、原因、理由 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
それはなぜか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
181-5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kataṃ tesaṃ appamādena. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Kataṃ |
kṛ |
過分 |
a |
中 |
単 |
主 |
なされた |
|
|
|
|
tesaṃ |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
属 |
それら、彼ら |
|
|
|
|
appamādena. |
a-pra-mad |
名 |
a |
男 |
単 |
副具 |
不放逸 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼らには〔すでに〕不放逸になされており、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
181-6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Abhabbā te pamajjituṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Abhabbā |
|
形 |
a |
男 |
複 |
主 |
不可能 |
|
|
|
|
te |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
それら、彼ら |
|
|
|
|
pamajjituṃ. |
pra-mad |
不定 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
放逸となること |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼らが放逸となることはあり得ないからです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
181-7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ye ca kho te, bhikkhave, bhikkhū sekkhā appattamānasā anuttaraṃ
yogakkhemaṃ patthayamānā viharanti, tathārūpānāhaṃ, bhikkhave, bhikkhūnaṃ
‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ye |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
te, |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
それら、彼ら |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
bhikkhū |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
主 |
比丘 |
|
|
|
|
sekkhā |
śak 意 |
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
学、有学 |
|
|
|
|
appatta |
a-pra-āp |
過分 |
a |
‐ |
有(持) |
得ない |
|
|
|
|
mānasā |
man |
名 |
a |
中→男 |
複 |
主 |
意、心意 |
|
|
|
|
anuttaraṃ |
|
形 |
代的 |
中 |
単 |
対 |
無上の |
|
|
|
|
yoga |
yuj |
名 |
a |
男 |
依(奪) |
束縛、結合、瑜伽 |
|
|
|
|
khemaṃ |
|
名形 |
a |
中 |
単 |
対 |
安穏な、平穏の →解縛、軛安穏 |
|
|
|
|
patthayamānā |
pra-arth |
現分 |
a |
男 |
複 |
主 |
希求する、望む |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
viharanti, |
vi-hṛ |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
住する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
tathārūpānaṃ |
|
形 |
a |
男 |
複 |
与 |
かくのごとき |
|
|
|
|
ahaṃ, bhikkhave,
bhikkhūnaṃ ‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi. (181-1.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、およそかの比丘たちが有学の、意を得達せず、無上の軛安穏を希求して住しているならば、比丘たちよ、私はそのような比丘たちへ、『不放逸になすべきことあり』といいます。 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・ntnttiは以前にもあった表記で、おそらくntiの誤記であろう。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
181-8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu?
(181-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
それはなぜか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
181-9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Appeva nāmime āyasmanto anulomikāni senāsanāni paṭisevamānā
kalyāṇamitte bhajamānā indriyāni samannānayamānā – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Appeva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
おそらく |
|
|
|
|
nāma |
|
名 |
an |
中 |
単 |
副対 |
と、という名の、じつに |
|
|
|
|
ime |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
これら |
|
|
|
|
āyasmanto |
|
形 |
ant |
男 |
複 |
主 |
尊者、具寿 |
|
|
|
|
anulomikāni |
|
形 |
a |
中 |
複 |
対 |
随順の、適当の |
|
|
|
|
sena |
śī |
名 |
a |
男 |
相 |
臥処、臥具 |
|
|
|
|
āsanāni |
ās |
名 |
a |
中 |
複 |
対 |
坐処、坐具 |
|
|
|
|
paṭisevamānā |
prati-sev |
現分 |
a |
男 |
複 |
主 |
受用する、受ける、従事する |
|
|
|
|
kalyāṇa |
|
形 |
a |
‐ |
持 |
よき、善巧の |
|
|
|
|
mitte |
|
名 |
a |
男中 |
複 |
対 |
友 |
|
|
|
|
bhajamānā |
bhaj |
現分 |
a |
男 |
複 |
主 |
親近する、奉仕する |
|
|
|
|
indriyāni |
|
名 |
a |
中 |
複 |
対 |
根、感覚器官 |
|
|
|
|
samannānayamānā
– |
saṃ-anu-ā-nī |
現分 |
a |
男 |
複 |
主 |
導く、よく統制する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼ら尊者たちは、適切な臥坐処を受用し、善友たちと親しみ、諸根をよく統制すれば、おそらく、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
181-10. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti
tadanuttaraṃ – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yassa |
|
代 |
代的 |
男中 |
単 |
与 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
atthāya |
|
名 |
a |
男中 |
単 |
与 |
義、目的 |
|
|
|
|
kula |
|
名 |
a |
中 |
依(属) |
家、良家、族姓 |
|
|
|
|
puttā |
|
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
息子 →善男子 |
|
|
|
|
samma |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
正しい、正しく |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
agārasmā |
|
名 |
a |
中 |
単 |
奪 |
家、舎、家屋、俗家 |
|
|
|
|
anagāriyaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
対 |
非家の |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
pabbajanti |
pra-vraj |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
出家する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
tad |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
対 |
それ |
|
|
|
|
anuttaraṃ – |
|
形 |
代的 |
中 |
単 |
対 |
無上の |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
善男子たちがそれを目的として正しく俗家から出家をなすところの、かの無上なる、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
181-11. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā
sacchikatvā upasampajja vihareyyunti! |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
brahmacariya |
bṛh,
car |
名 |
a |
中 |
依(属) |
梵行 |
|
|
|
|
pariyosānaṃ |
pari-ava-sā |
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
終結、完了 |
|
|
|
|
diṭṭhe |
dṛś |
過分 |
a |
男 |
単 |
処 |
見られた、見、所見 |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
dhamme |
dhṛ |
名 |
a |
男 |
単 |
処 |
法 →現法、現世 |
|
|
|
|
sayaṃ |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
自ら、自分で |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
abhiññā |
abhi-jñā |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
証知する、自証する |
|
|
|
|
sacchikatvā |
kṛ |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
作証する、証明をなす、さとる |
|
|
|
|
upasampajja |
upa-saṃ-pad |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
到達する、成就する、具足する |
|
|
|
|
vihareyyun |
vi-hṛ |
動 |
願 |
能 |
複 |
三 |
住する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
ti! |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
梵行の完成を現法において自ら証知し、作証し、成就して住するであろうからです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
181-12. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Imaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, imesaṃ bhikkhūnaṃ appamādaphalaṃ
sampassamāno ‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Imaṃ |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
主 |
これ |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
ahaṃ, |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
主 |
私 |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
imesaṃ |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
属 |
これら |
|
|
|
|
bhikkhūnaṃ |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
属 |
比丘 |
|
|
|
|
appamāda |
a-pra-mad |
名 |
a |
男 |
依(属) |
不放逸 |
|
|
|
|
phalaṃ |
phal |
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
果 |
|
|
|
|
sampassamāno |
saṃ-paś |
現分 |
a |
男 |
単 |
主 |
見る、正観する |
|
|
|
|
‘appamādena
karaṇīya’ntntti vadāmi.(181-1.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、この私は、これら比丘たちの不放逸の果報を見て、『不放逸になすべきことあり』というのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182. ‘‘Sattime, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā
lokasmiṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Satta |
|
数 |
特 |
‐ |
複 |
主 |
七 |
|
|
|
|
ime, |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
これら |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
puggalā |
|
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
人、個人 |
|
|
|
|
santo |
as |
現分 |
ant |
男 |
複 |
主 |
ある、なる |
|
|
|
|
saṃvijjamānā |
saṃ-vid 受 |
現分 |
a |
男 |
複 |
主 |
見られる、存在する |
|
|
|
|
lokasmiṃ. |
|
名 |
a |
男 |
単 |
処 |
世界、世間 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、これら七の人が、世に存在し、現存します。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Katame satta? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Katame |
|
形 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
いずれの、どちらの |
|
|
|
|
satta? |
|
数 |
特 |
‐ |
複 |
主 |
七 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
いかなる七か。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ubhatobhāgavimutto, paññāvimutto, kāyasakkhi, diṭṭhippatto,
saddhāvimutto, dhammānusārī, saddhānusārī. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ubhato |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
両方より |
|
|
|
|
bhāga |
bhaj |
名 |
a |
男 |
依(奪) |
部分 |
|
|
|
|
vimutto, |
vi-muc |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
解脱した |
|
|
|
|
paññā |
pra-jñā |
名 |
ā |
女 |
依(具) |
智慧 |
|
|
|
|
vimutto, |
vi-muc |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
解脱した |
|
|
|
|
kāya |
|
名 |
a |
男 |
依(具) |
身 |
|
|
|
|
sakkhi, |
|
名 |
i |
男 |
単 |
主 |
証人 |
|
|
|
|
diṭṭhi |
dṛś |
名 |
i |
女 |
依(対) |
見 |
|
|
|
|
patto, |
pra-āp |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
得た、到った |
|
|
|
|
saddhā |
śrad-dhā |
名 |
ā |
女 |
依(具) |
信 |
|
|
|
|
vimutto, |
vi-muc |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
解脱した |
|
|
|
|
dhamma |
dhṛ |
名 |
a |
男中 |
依(属) |
法 |
|
|
|
|
anusārī, |
anu-sṛ |
形 |
in |
男 |
単 |
主 |
随行の |
|
|
|
|
saddha |
śrad-dhā |
名 |
ā |
女 |
依(属) |
信の |
|
|
|
|
anusārī. |
anu-sṛ |
形 |
in |
男 |
単 |
主 |
随行の |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
倶分解脱、慧解脱、身証、見至、信解、法随行、信随行です。 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・『長部』「歓喜経」「合誦経」などにも出る。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo ubhatobhāgavimutto? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Katamo |
|
形 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
いずれの、どちらの |
|
|
|
|
ca, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
puggalo |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
人、個人 |
|
|
|
|
ubhato |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
両方より |
|
|
|
|
bhāga |
bhaj |
名 |
a |
男 |
依(奪) |
部分 |
|
|
|
|
vimutto? |
vi-muc |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
解脱した |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
では比丘たちよ、いかなる人が倶分解脱なのでしょうか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma
rūpe āruppā te kāyena phusitvā [phassitvā (sī. pī.)] viharati paññāya cassa
disvā āsavā parikkhīṇā honti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idha, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ここに、この世で、いま、さて |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
ekacco |
|
形 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
とある、一類の |
|
|
|
|
puggalo |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
人、個人 |
|
|
|
|
ye |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
te |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
それら、彼ら |
|
|
|
|
santā |
śam |
過分 |
a |
男 |
複 |
主 |
寂静の |
|
|
|
|
vimokkhā |
vi-muc |
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
解脱 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
atikkamma |
ati-kram |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
超えて、過ぎて |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
rūpe |
|
名 |
a |
中(男) |
複 |
対 |
色、物質、肉体、形相 |
|
|
|
|
āruppā |
|
名形 |
a |
中(男) |
複 |
主 |
無色の、無色界 |
|
|
|
|
te |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
対 |
それら、彼ら |
|
|
|
|
kāyena |
|
名 |
a |
男 |
単 |
具 |
身 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
phusitvā |
spṛś |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
触れる |
|
|
|
|
viharati |
vi-hṛ |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
住する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
paññāya |
pra-jñā |
名 |
ā |
女 |
単 |
具 |
智慧 |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
assa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属 |
これ |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
disvā |
dṛś |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
見る |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
āsavā |
ā-sru |
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
漏、煩悩 |
|
|
|
|
parikkhīṇā |
pari-kṣi |
過分 |
a |
男 |
複 |
主 |
消尽、滅尽した |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
honti. |
bhū |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
ある、存在する |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、ここに一部の人は、およそかの寂静の解脱たる、諸色界を超えた諸無色界、それらに身をもって触れて住します。そして、智慧をもって見る彼には、諸漏が滅尽しています。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo ubhatobhāgavimutto imassa kho
ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno ‘na appamādena karaṇīya’nti vadāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ayaṃ |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
これ |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
vuccati, |
vac 受 |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
いわれる |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
bhikkhave, |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
呼 |
比丘 |
|
|
|
|
puggalo |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
人、個人 |
|
|
|
|
ubhato |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
両方より |
|
|
|
|
bhāga |
bhaj |
名 |
a |
男 |
依(奪) |
部分 |
|
|
|
|
vimutto |
vi-muc |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
解脱した |
|
|
|
|
imassa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
与 |
これ |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno ‘na appamādena
karaṇīya’nti vadāmi. (181-2.) |
|
|
|
|
bhikkhuno |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
単 |
与 |
比丘 |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、このひとが倶分解脱といわれるのです。比丘たちよ、私はこの比丘へ、『〔もはや〕不放逸になすべきことなし』といいます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu?
(181-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
それはなぜか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kataṃ tassa appamādena. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Kataṃ |
kṛ |
過分 |
a |
中 |
単 |
主 |
なされた |
|
|
|
|
tassa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属 |
それ、彼 |
|
|
|
|
appamādena. |
a-pra-mad |
名 |
a |
男 |
単 |
副具 |
不放逸 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼には〔すでに〕不放逸になされており、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Abhabbo so pamajjituṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Abhabbo |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
不可能 |
|
|
|
|
so |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
それ、彼 |
|
|
|
|
pamajjituṃ. |
pra-mad |
不定 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
放逸となること |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼が放逸となることはあり得ないからです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-10. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo paññāvimutto? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Katamo ca,
bhikkhave, puggalo (182-4.) |
|
|
|
|
paññā |
pra-jñā |
名 |
ā |
女 |
依(具) |
智慧 |
|
|
|
|
vimutto? |
vi-muc |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
解脱した |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
では比丘たちよ、いかなる人が慧解脱なのでしょうか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-11. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma
rūpe āruppā te na kāyena phusitvā viharati, paññāya cassa disvā āsavā
parikkhīṇā honti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idha, bhikkhave,
ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te na kāyena phusitvā viharati,
paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā honti. (182-5.) |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、ここに一部の人は、およそかの寂静の解脱たる、諸色界を超えた諸無色界、それらに身をもって触れずに住します。しかし、智慧をもって見る彼には、諸漏が滅尽しています。 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・これをそのまま受け取るなら、四色禅だけで阿羅漢たり得るということになろうか。「大般涅槃経」で釈尊が第四禅から涅槃に達したことなど、九次第定と涅槃の関係については興味深い点が多い。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-12. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo paññāvimutto. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ayaṃ vuccati,
bhikkhave, puggalo (182-6.) |
|
|
|
|
paññā |
pra-jñā |
名 |
ā |
女 |
依(具) |
智慧 |
|
|
|
|
vimutto. |
vi-muc |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
解脱した |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、このひとが慧解脱といわれるのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-13. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Imassapi kho ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno ‘na appamādena
karaṇīya’nti vadāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Imassapi kho ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno
‘na appamādena karaṇīya’nti vadāmi. (182-6.) |
|
|
|
|
pi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
私はこの比丘へも、『〔もはや〕不放逸になすべきことなし』といいます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-14. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu?
(181-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
それはなぜか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-15. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kataṃ tassa appamādena. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Kataṃ tassa
appamādena. (182-8.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼には〔すでに〕不放逸になされており、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-16. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Abhabbo so pamajjituṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Abhabbo so pamajjituṃ.
(182-9.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼が放逸となることはあり得ないからです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-17. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo kāyasakkhi? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Katamo ca,
bhikkhave, puggalo (182-4.) |
|
|
|
|
kāya |
|
名 |
a |
男 |
依(具) |
身 |
|
|
|
|
sakkhi? |
|
名 |
i |
男 |
単 |
主 |
証人 |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
では比丘たちよ、いかなる人が身証なのでしょうか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-18. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma
rūpe āruppā te kāyena phusitvā viharati, paññāya cassa disvā ekacce āsavā
parikkhīṇā honti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idha, bhikkhave,
ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te kāyena phusitvā
viharati, paññāya cassa disvā ekacce āsavā parikkhīṇā honti. (182-5.) |
|
|
|
|
ekacce |
|
形 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
とある、一類の |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、ここに一部の人は、およそかの寂静の解脱たる、諸色界を超えた諸無色界、それらに身をもって触れて住します。そして、智慧をもって見る彼には、一部の諸漏が滅尽しています。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-19. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo kāyasakkhi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ayaṃ vuccati,
bhikkhave, puggalo (182-6.) |
|
|
|
|
kāya |
|
名 |
a |
男 |
依(具) |
身 |
|
|
|
|
sakkhi. |
|
名 |
i |
男 |
単 |
主 |
証人 |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、このひとが身証といわれるのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-20. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Imassa kho ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno ‘appamādena karaṇīya’nti
vadāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Imassa kho ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno
‘appamādena karaṇīya’nti vadāmi. (182-6.) |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
私はこの比丘へ、『不放逸になすべきことあり』といいます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-21. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu?
(181-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
それはなぜか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-22. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Appeva nāma ayamāyasmā anulomikāni senāsanāni paṭisevamāno
kalyāṇamitte bhajamāno indriyāni samannānayamāno – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Appeva nāma ayamāyasmā anulomikāni senāsanāni paṭisevamāno kalyāṇamitte bhajamāno indriyāni samannānayamāno – (181-9.) |
|
|
|
|
ayam |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
これ |
|
|
|
|
āyasmā |
|
形 |
ant |
男 |
単 |
主 |
尊者、具寿 |
|
|
|
|
paṭisevamāno |
prati-sev |
現分 |
a |
男 |
単 |
主 |
受用する、受ける、従事する |
|
|
|
|
bhajamāno |
bhaj |
現分 |
a |
男 |
単 |
主 |
親近する、奉仕する |
|
|
|
|
samannānayamāno
– |
saṃ-anu-ā-nī |
現分 |
a |
男 |
単 |
主 |
導く、よく統制する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
この尊者は、適切な臥坐処を受用し、善友たちと親しみ、諸根をよく統制すれば、おそらく、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-23. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti
tadanuttaraṃ – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yassatthāya kulaputtā
sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – (181-10.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
善男子たちがそれを目的として正しく俗家から出家をなすところの、かの無上なる、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-24. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā
sacchikatvā upasampajja vihareyyāti! |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
brahmacariyapariyosānaṃ
diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyyāti! (181-11.) |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
vihareyyā |
vi-hṛ |
動 |
願 |
能 |
単 |
三 |
住する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
梵行の完成を現法において自ら証知し、作証し、成就して住するであろうからです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-25. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Imaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, imassa bhikkhuno appamādaphalaṃ
sampassamāno ‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Imaṃ kho ahaṃ,
bhikkhave, imassa bhikkhuno appamādaphalaṃ sampassamāno ‘appamādena
karaṇīya’ntntti vadāmi. (181-12.) |
|
|
|
|
imassa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属 |
これ |
|
|
|
|
bhikkhuno |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
単 |
属 |
比丘 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、この私は、この比丘の不放逸の果報を見て、『不放逸になすべきことあり』というのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-26. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo diṭṭhippatto? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Katamo ca,
bhikkhave, puggalo (182-4.) |
|
|
|
|
diṭṭhi |
dṛś |
名 |
i |
女 |
依(対) |
見 |
|
|
|
|
patto? |
pra-āp |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
得た、到った |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
では比丘たちよ、いかなる人が見至なのでしょうか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-27. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma
rūpe āruppā te na kāyena phusitvā viharati, paññāya cassa disvā ekacce āsavā
parikkhīṇā honti, tathāgatappaveditā cassa dhammā paññāya vodiṭṭhā honti
vocaritā. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idha, bhikkhave,
ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te na kāyena phusitvā viharati,
paññāya cassa disvā ekacce āsavā parikkhīṇā honti, (182-18.) |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
tathāgata |
tathā-(ā-)gam |
名 |
a |
男 |
依(具) |
如来 |
|
|
|
|
paveditā |
pra-vid 使 |
過分 |
a |
男 |
複 |
主 |
知らされた、教えられた |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
assa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属 |
これ |
|
|
|
|
dhammā |
dhṛ |
名 |
a |
男中 |
複 |
主 |
法 |
|
|
|
|
paññāya |
pra-jñā |
名 |
ā |
女 |
単 |
具 |
智慧 |
|
|
|
|
vodiṭṭhā |
vi-ava-diś |
過分 |
a |
男 |
複 |
主 |
よく見られた、深解の |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
honti |
bhū |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
ある、存在する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
vocaritā. |
vi-ava-car |
過分 |
a |
男 |
複 |
主 |
深察した、洞察した |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、ここに一部の人は、およそかの寂静の解脱たる、諸色界を超えた諸無色界、それらに身をもって触れずに住します。そして、智慧をもって見る彼には、一部の諸漏が滅尽しています。また彼には、如来によって教示され、智慧によってよく見られ、洞察された諸法があります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-28. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo diṭṭhippatto. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ayaṃ vuccati,
bhikkhave, puggalo (182-6.) |
|
|
|
|
diṭṭhi |
dṛś |
名 |
i |
女 |
依(対) |
見 |
|
|
|
|
patto. |
pra-āp |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
得た、到った |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、このひとが見至といわれるのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-29. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Imassapi kho ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno ‘appamādena
karaṇīya’nti vadāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Imassapi kho ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno
‘appamādena karaṇīya’nti vadāmi. (182-6.) |
|
|
|
|
pi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
私はこの比丘へ、『不放逸になすべきことあり』といいます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-30. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu?
(181-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
それはなぜか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-31. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Appeva nāma ayamāyasmā anulomikāni senāsanāni paṭisevamāno
kalyāṇamitte bhajamāno indriyāni samannānayamāno – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Appeva nāma ayamāyasmā
anulomikāni senāsanāni paṭisevamāno kalyāṇamitte bhajamāno indriyāni
samannānayamāno – (182-22.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
この尊者は、適切な臥坐処を受用し、善友たちと親しみ、諸根をよく統制すれば、おそらく、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-32. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti
tadanuttaraṃ – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yassatthāya kulaputtā
sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – (181-10.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
善男子たちがそれを目的として正しく俗家から出家をなすところの、かの無上なる、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-33. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā
sacchikatvā upasampajja vihareyyāti! |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
brahmacariyapariyosānaṃ
diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyyāti! (182-24.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
梵行の完成を現法において自ら証知し、作証し、成就して住するであろうからです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-34. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Imaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, imassa bhikkhuno appamādaphalaṃ
sampassamāno ‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Imaṃ kho ahaṃ,
bhikkhave, imassa bhikkhuno appamādaphalaṃ sampassamāno ‘appamādena
karaṇīya’ntntti vadāmi. (182-25.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、この私は、この比丘の不放逸の果報を見て、『不放逸になすべきことあり』というのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-35. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo saddhāvimutto. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Katamo ca,
bhikkhave, puggalo (182-4.) |
|
|
|
|
saddhā |
śrad-dhā |
名 |
ā |
女 |
依(具) |
信 |
|
|
|
|
vimutto. |
vi-muc |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
解脱した |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
では比丘たちよ、いかなる人が信解なのでしょうか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-36. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma
rūpe āruppā te na kāyena phusitvā viharati, paññāya cassa disvā ekacce āsavā
parikkhīṇā honti, tathāgate cassa saddhā niviṭṭhā hoti mūlajātā patiṭṭhitā. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idha, bhikkhave,
ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te na kāyena
phusitvā viharati, paññāya cassa disvā ekacce āsavā parikkhīṇā honti,
(182-27.) |
|
|
|
|
tathāgate |
tathā-(ā-)gam |
名 |
a |
男 |
単 |
処 |
如来 |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
assa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属 |
これ |
|
|
|
|
saddhā |
śrad-shā |
名 |
ā |
女 |
単 |
主 |
信 |
|
|
|
|
niviṭṭhā |
ni-viś |
過分 |
a |
女 |
単 |
主 |
住立した、固定した |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
hoti |
bhū |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
ある、なる、存在する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
mūla |
|
名 |
a |
中 |
依(対) |
根、根元 |
|
|
|
|
jātā |
jan |
過分 |
a |
女 |
単 |
主 |
生じた |
|
|
|
|
patiṭṭhitā. |
prati-sthā |
過分 |
a |
女 |
単 |
主 |
止住した、確立した |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、ここに一部の人は、およそかの寂静の解脱たる、諸色界を超えた諸無色界、それらに身をもって触れずに住します。そして、智慧をもって見る彼には、一部の諸漏が滅尽しています。また彼には、如来に対する信が、固定し、根を生じ、住立しています。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-37. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo saddhāvimutto. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ayaṃ vuccati,
bhikkhave, puggalo (182-6.) |
|
|
|
|
saddhā |
śrad-dhā |
名 |
ā |
女 |
依(具) |
信 |
|
|
|
|
vimutto. |
vi-muc |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
解脱した |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、このひとが信解といわれるのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-38. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Imassapi kho ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno ‘appamādena
karaṇīya’ntntti vadāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Imassapi kho ahaṃ,
bhikkhave, bhikkhuno ‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi. (182-29.) |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
私はこの比丘へも、『不放逸になすべきことあり』といいます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-39. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu?
(181-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
それはなぜか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-40. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Appeva nāma ayamāyasmā anulomikāni senāsanāni paṭisevamāno
kalyāṇamitte bhajamāno indriyāni samannānayamāno – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Appeva nāma ayamāyasmā
anulomikāni senāsanāni paṭisevamāno kalyāṇamitte bhajamāno indriyāni
samannānayamāno – (182-22.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
この尊者は、適切な臥坐処を受用し、善友たちと親しみ、諸根をよく統制すれば、おそらく、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-41. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti
tadanuttaraṃ – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yassatthāya kulaputtā
sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – (181-10.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
善男子たちがそれを目的として正しく俗家から出家をなすところの、かの無上なる、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-42. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā
sacchikatvā upasampajja vihareyyāti! |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
brahmacariyapariyosānaṃ
diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyyāti! (182-24.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
梵行の完成を現法において自ら証知し、作証し、成就して住するであろうからです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-43. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Imaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, imassa bhikkhuno appamādaphalaṃ
sampassamāno ‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Imaṃ kho ahaṃ,
bhikkhave, imassa bhikkhuno appamādaphalaṃ sampassamāno ‘appamādena
karaṇīya’ntntti vadāmi. (182-25.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、この私は、この比丘の不放逸の果報を見て、『不放逸になすべきことあり』というのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-44. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo dhammānusārī? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Katamo ca,
bhikkhave, puggalo (182-4.) |
|
|
|
|
dhamma |
dhṛ |
名 |
a |
男中 |
依(属) |
法 |
|
|
|
|
anusārī? |
anu-sṛ |
形 |
in |
男 |
単 |
主 |
随行の |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
では比丘たちよ、いかなる人が法随行なのでしょうか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-45. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma
rūpe āruppā te na kāyena phusitvā viharati, paññāya cassa disvā ekacce āsavā
parikkhīṇā [disvā āsavā aparikkhīṇā (sī. pī.)] honti, tathāgatappaveditā
cassa dhammā paññāya mattaso nijjhānaṃ khamanti, api cassa ime dhammā honti,
seyyathidaṃ – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idha, bhikkhave,
ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te na kāyena
phusitvā viharati, paññāya cassa disvā ekacce āsavā parikkhīṇā honti,
tathāgatappaveditā cassa dhammā paññāya (182-27.) |
|
|
|
|
mattaso |
mā |
名 |
ā |
女 |
単 |
副奪 |
量、適量 |
|
|
|
|
nijjhānaṃ |
ni-dhyai |
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
審慮、理解、歓受 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
khamanti, |
kṣam |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
耐える、忍ぶ →歓受容認、見審諦認する |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
api |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
assa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属 |
これ |
|
|
|
|
ime |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
これら |
|
|
|
|
dhammā |
dhṛ |
名 |
a |
男中 |
複 |
主 |
法 |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
honti, |
bhū |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
ある、存在する |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
seyyathidaṃ
– |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
それはこの如し、あたかも〜の如し |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、ここに一部の人は、およそかの寂静の解脱たる、諸色界を超えた諸無色界、それらに身をもって触れずに住します。そして、智慧をもって見る彼には、一部の諸漏が滅尽しています。また彼には、如来によって教示され、智慧によってあるていど歓受された諸法があり、また彼にはこれらの諸法が生じます。すなわち、 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・異版を採用するなら「……見る彼には、諸漏が滅尽していません。しかし……」となろうか。 |
|
|
|
・諸法が彼の審慮に耐える、という構文だが、受動ふうに意訳した。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-46. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ,
paññindriyaṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
saddha |
śrad-dhā |
名 |
ā |
女 |
依(属) |
信 |
|
|
|
|
indriyaṃ, |
|
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
根、感覚器官 |
|
|
|
|
vīriya |
|
名 |
a |
中 |
依(属) |
精進 |
|
|
|
|
indriyaṃ, |
|
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
根、感覚器官 |
|
|
|
|
sati |
smṛ |
名 |
i |
女 |
依(属) |
念、憶念、正念 |
|
|
|
|
indriyaṃ, |
|
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
根、感覚器官 |
|
|
|
|
samādhi |
saṃ-ā-dhā |
名 |
i |
男 |
依(属) |
定、三昧、精神集中 |
|
|
|
|
indriyaṃ, |
|
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
根、感覚器官 |
|
|
|
|
paññā |
pra-jñā |
名 |
ā |
女 |
依(属) |
智慧、般若 |
|
|
|
|
indriyaṃ. |
|
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
根、感覚器官 |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
信根、勤根、念根、定根、慧根が。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-47. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo dhammānusārī. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ayaṃ vuccati,
bhikkhave, puggalo (182-6.) |
|
|
|
|
dhamma |
dhṛ |
名 |
a |
男中 |
依(属) |
法 |
|
|
|
|
anusārī. |
anu-sṛ |
形 |
in |
男 |
単 |
主 |
随行の |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、このひとが法随行といわれるのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-48. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Imassapi kho ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno ‘appamādena
karaṇīya’nti vadāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Imassapi kho ahaṃ,
bhikkhave, bhikkhuno ‘appamādena karaṇīya’nti vadāmi. (182-29.) |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
私はこの比丘へも、『不放逸になすべきことあり』といいます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-49. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu?
(181-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
それはなぜか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-50. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Appeva nāma ayamāyasmā anulomikāni senāsanāni paṭisevamāno
kalyāṇamitte bhajamāno indriyāni samannānayamāno – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Appeva nāma ayamāyasmā
anulomikāni senāsanāni paṭisevamāno kalyāṇamitte bhajamāno indriyāni
samannānayamāno – (182-22.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
この尊者は、適切な臥坐処を受用し、善友たちと親しみ、諸根をよく統制すれば、おそらく、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-51. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti
tadanuttaraṃ – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yassatthāya kulaputtā
sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – (181-10.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
善男子たちがそれを目的として正しく俗家から出家をなすところの、かの無上なる、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-52. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā
sacchikatvā upasampajja vihareyyāti! |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
brahmacariyapariyosānaṃ
diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyyāti! (182-24.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
梵行の完成を現法において自ら証知し、作証し、成就して住するであろうからです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-53. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Imaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, imassa bhikkhuno appamādaphalaṃ
sampassamāno ‘appamādena karaṇīya’nti vadāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Imaṃ kho ahaṃ,
bhikkhave, imassa bhikkhuno appamādaphalaṃ sampassamāno ‘appamādena
karaṇīya’nti vadāmi. (182-25.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、この私は、この比丘の不放逸の果報を見て、『不放逸になすべきことあり』というのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-54. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo saddhānusārī? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Katamo ca,
bhikkhave, puggalo (182-4.) |
|
|
|
|
saddha |
śrad-dhā |
名 |
ā |
女 |
依(属) |
信 |
|
|
|
|
anusārī? |
anu-sṛ |
形 |
in |
男 |
単 |
主 |
随行の |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
では比丘たちよ、いかなる人が信随行なのでしょうか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-55. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma
rūpe āruppā te na kāyena phusitvā viharati, paññāya cassa disvā ekacce āsavā
parikkhīṇā [disvā āsavā aparikkhīṇā (sī. pī.)] honti, tathāgate cassa
saddhāmattaṃ hoti pemamattaṃ, api cassa ime dhammā honti, seyyathidaṃ – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Idha, bhikkhave,
ekacco puggalo ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te na kāyena
phusitvā viharati, paññāya cassa disvā ekacce āsavā parikkhīṇā honti, tathāgate cassa saddhāmattaṃ hoti pemamattaṃ, api cassa ime dhammā honti, seyyathidaṃ – (182-45.) |
|
|
|
|
tathāgate |
tathā-(ā-)gam |
名 |
a |
男 |
単 |
処 |
如来 |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
assa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属 |
これ |
|
|
|
|
saddhā |
śrad-shā |
名 |
ā |
女 |
依(属) |
信 |
|
|
|
|
mattaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
量、少量、程度、のみ、だけ |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
hoti |
bhū |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
ある、なる、存在する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
pema |
|
名 |
a |
中 |
依(属) |
愛情 |
|
|
|
|
mattaṃ, |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
量、少量、程度、のみ、だけ |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、ここに一部の人は、およそかの寂静の解脱たる、諸色界を超えた諸無色界、それらに身をもって触れずに住します。そして、智慧をもって見る彼には、一部の諸漏が滅尽しています。また彼には、如来に対してある程度の信、ある程度の親愛があり、また彼にはこれらの諸法が生じます。すなわち、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-56. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ,
paññindriyaṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
saddhindriyaṃ,
vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ. (182-46.) |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
信根、勤根、念根、定根、慧根が。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-57. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo saddhānusārī. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ayaṃ vuccati,
bhikkhave, puggalo (182-6.) |
|
|
|
|
saddha |
śrad-dhā |
名 |
ā |
女 |
依(属) |
信 |
|
|
|
|
anusārī. |
anu-sṛ |
形 |
in |
男 |
単 |
主 |
随行の |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、このひとが信随行といわれるのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-58. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Imassapi kho ahaṃ, bhikkhave, bhikkhuno ‘appamādena
karaṇīya’ntntti vadāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Imassapi kho ahaṃ,
bhikkhave, bhikkhuno ‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi. (182-29.) |
|
|
|
訳文文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
私はこの比丘へも、『不放逸になすべきことあり』といいます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-59. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Taṃ kissa hetu?
(181-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
それはなぜか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-60. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Appeva nāma ayamāyasmā anulomikāni senāsanāni paṭisevamāno
kalyāṇamitte bhajamāno indriyāni samannānayamāno – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Appeva nāma ayamāyasmā
anulomikāni senāsanāni paṭisevamāno kalyāṇamitte bhajamāno indriyāni
samannānayamāno – (182-22.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
この尊者は、適切な臥坐処を受用し、善友たちと親しみ、諸根をよく統制すれば、おそらく、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-61. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti
tadanuttaraṃ – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yassatthāya kulaputtā
sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – (181-10.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
善男子たちがそれを目的として正しく俗家から出家をなすところの、かの無上なる、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-62. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā
sacchikatvā upasampajja vihareyyāti! |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
brahmacariyapariyosānaṃ
diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyyāti! (182-24.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
梵行の完成を現法において自ら証知し、作証し、成就して住するであろうからです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
182-63. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Imaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, imassa bhikkhuno appamādaphalaṃ
sampassamāno ‘appamādena karaṇīya’ntntti vadāmi. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Imaṃ kho ahaṃ,
bhikkhave, imassa bhikkhuno appamādaphalaṃ sampassamāno ‘appamādena
karaṇīya’ntntti vadāmi. (182-25.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
比丘たちよ、この私は、この比丘の不放逸の果報を見て、『不放逸になすべきことあり』というのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
←前へ トップへ 次へ→ |