|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
←前へ トップへ 次へ→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
150-1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
150. ‘‘Evameva panudāyi, idhekacce moghapurisā ‘idaṃ
pajahathā’ti mayā vuccamānā te evamāhaṃsu – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Evam |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
このように、かくの如き |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
pana |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
また、しかし、しからば、しかも、しかるに、さて |
|
|
|
|
udāyi, |
|
名 |
in |
男 |
単 |
呼 |
人名、ウダーイン |
|
|
|
|
idha |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ここに、この世で、いま、さて |
|
|
|
|
ekacce |
|
形 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
一類の |
|
|
|
|
mogha |
|
形 |
a |
‐ |
持 |
空虚の、愚鈍の |
|
|
|
|
purisā |
|
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
人、男 |
|
|
|
|
‘idaṃ |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
対 |
これ |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
pajahathā’ |
pra-hā |
動 |
命 |
能 |
複 |
二 |
捨断する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
ti |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
|
mayā |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
具 |
私 |
|
|
|
|
vuccamānā |
vac 受 |
現分 |
a |
男 |
複 |
主 |
言われた |
|
|
|
|
te |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
それら、彼ら |
|
|
|
|
evam |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
このように、かくの如き |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
āhaṃsu – |
ah |
動 |
完 |
能 |
複 |
三 |
いう |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「ウダーインよ、まさにそのとおりですが、ここに一部の愚人たちがあり、『これを捨断しなさい』と私に言われても、彼らはこのようにいうのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
150-2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa adhisallikhatevāyaṃ
samaṇo’ti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘kiṃ |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
主 |
何、なぜ、いかに |
|
|
|
|
pana |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
また、しかし、しからば、しかも、しかるに、さて |
|
|
|
|
imassa |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
属 |
これ |
|
|
|
|
appa |
|
名形 |
a |
中 |
持 |
少ない |
|
|
|
|
mattakassa |
|
形 |
a |
中 |
単 |
属 |
量の、少量の、それだけの |
|
|
|
|
ora |
|
形 |
a |
‐ |
持 |
低い、劣った、下の |
|
|
|
|
mattakassa |
|
形 |
a |
中 |
単 |
属 |
量の、少量の、それだけの |
|
|
|
|
adhisallikhato |
adhi-saṃ-likh |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
きわめて禁欲した |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
ayaṃ |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
これ |
|
|
|
|
samaṇo’ |
śram |
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
沙門 |
|
|
|
|
ti. |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『しかし、この〔非時食などの〕ささいなこと、つまらないことに、何〔の危難〕があろうか。この沙門は禁欲的すぎる』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
150-3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Te tañceva nappajahanti, mayi ca appaccayaṃ upaṭṭhāpenti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Te |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
それら、彼ら |
|
|
|
|
tañ |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
対 |
それ |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
pajahanti, |
pra-hā |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
捨断する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
mayi |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
処 |
私 |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
appaccayaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
不満、不機嫌 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
upaṭṭhāpenti. |
upa-sthā 使 |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
現前させる |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼らはそれを捨断せず、私に対し不満を露わにするのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
150-4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ye ca bhikkhū sikkhākāmā tesaṃ taṃ, udāyi, hoti balavaṃ
bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ, apūtikaṃ bandhanaṃ, thūlo,
kaliṅgaro – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ye |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
ca |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、また、そして、しかし |
|
|
|
|
bhikkhū |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
複 |
主 |
比丘 |
|
|
|
|
sikkhā |
śak 意 |
名 |
ā |
女 |
有(持) |
学 |
|
|
|
|
kāmā |
|
名 |
a |
男中 |
複 |
主 |
欲、欲楽 |
|
|
|
|
tesaṃ |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
属 |
それら、彼ら |
|
|
|
|
taṃ, |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
主 |
それ |
|
|
|
|
udāyi, |
|
名 |
in |
男 |
単 |
呼 |
人名、ウダーイン |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
hoti |
bhū |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
ある、なる、存在する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
balavaṃ |
|
形 |
ant |
中 |
単 |
主 |
力ある |
|
|
|
|
bandhanaṃ, |
bandh |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
結縛、拘束 |
|
|
|
|
daḷhaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
堅固な |
|
|
|
|
bandhanaṃ, |
bandh |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
結縛、拘束 |
|
|
|
|
thiraṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
固い、強固な |
|
|
|
|
bandhanaṃ, |
bandh |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
結縛、拘束 |
|
|
|
|
apūtikaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
腐らない、不朽の |
|
|
|
|
bandhanaṃ, |
bandh |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
結縛、拘束 |
|
|
|
|
thūlo, |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
粗大な、粗い |
|
|
|
|
kaliṅgaro – |
|
名 |
a |
男中 |
単 |
主 |
木片、丸太 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ウダーインよ、およそ学を欲する〔しかし不満を持つ〕比丘たち、彼らにはこれが生じます。〔すなわち〕力ある束縛、堅固な束縛、強固な束縛、不朽の束縛、粗大な木片が。 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・『パーリ』、『原始』は『註』に従い、「また学びを求める比丘たちにも不満を起こします」(『パーリ』)というように前文へ繋げて訳す。しかし文法的に素直に訳すならば、ここでのようになるのではないかと考えた。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
150-5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
seyyathāpi, udāyi, laṭukikā sakuṇikā pūtilatāya bandhanena
baddhā tattheva vadhaṃ vā bandhaṃ vā maraṇaṃ vā āgameti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
seyyathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
その如き、たとえば |
|
|
|
|
pi, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
udāyi, |
|
名 |
in |
男 |
単 |
呼 |
人名、ウダーイン |
|
|
|
|
laṭukikā |
|
名 |
ā |
女 |
単 |
主 |
鶉 |
|
|
|
|
sakuṇikā |
|
名 |
ā |
女 |
単 |
主 |
小鳥 |
|
|
|
|
pūti |
|
形 |
i |
‐ |
持 |
腐った、臭い |
|
|
|
|
latāya |
|
名 |
ā |
女 |
単 |
具 |
葛 →クサカズラ |
|
|
|
|
bandhanena |
bandh |
名 |
a |
中 |
単 |
具 |
結縛、拘束 |
|
|
|
|
baddhā |
bandh |
過分 |
a |
女 |
単 |
主 |
縛られた |
|
|
|
|
tattha |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
そこで、そこに、そのとき、そのなかで |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
vadhaṃ |
vadh |
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
殺害 |
|
|
|
|
vā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
あるいは |
|
|
|
|
bandhaṃ |
bandh |
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
束縛 |
|
|
|
|
vā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
あるいは |
|
|
|
|
maraṇaṃ |
mṛ |
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
死 |
|
|
|
|
vā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
あるいは |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
āgameti. |
ā-gam 使 |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
待つ |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
たとえばウダーインよ、鶉の小鳥が、クサカズラの結縛に縛られて、そこで殺害、束縛、あるいは死を待つしか無いとします。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
150-6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yo nu kho, udāyi, evaṃ vadeyya – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yo |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
nu |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
いったい、たぶん、〜かどうか、〜ではないか |
|
|
|
|
kho, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
udāyi, |
|
名 |
in |
男 |
単 |
呼 |
人名、ウダーイン |
|
|
|
|
evaṃ |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
このように、かくの如き |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
vadeyya – |
vad |
動 |
願 |
能 |
単 |
三 |
いう |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
いったいウダーインよ、およそこのようにいう者。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
150-7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘yena sā laṭukikā sakuṇikā pūtilatāya bandhanena baddhā
tattheva vadhaṃ vā bandhaṃ vā maraṇaṃ vā āgameti, tañhi tassā abalaṃ
bandhanaṃ, dubbalaṃ bandhanaṃ, pūtikaṃ bandhanaṃ, asārakaṃ bandhana’nti; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘yena |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
具 |
(関係代名詞」) |
|
|
|
|
sā |
|
代 |
代的 |
女 |
単 |
主 |
それ、彼女 |
|
|
|
|
laṭukikā sakuṇikā pūtilatāya bandhanena baddhā tattheva vadhaṃ
vā bandhaṃ vā maraṇaṃ vā āgameti, (150-5.) |
|
|
|
|
tañ |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
主 |
それ |
|
|
|
|
hi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、なぜなら |
|
|
|
|
tassā |
|
代 |
代的 |
女 |
単 |
属 |
それ、彼女 |
|
|
|
|
abalaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
無力の、弱い |
|
|
|
|
bandhanaṃ, |
bandh |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
結縛、拘束 |
|
|
|
|
dubbalaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
薄弱の |
|
|
|
|
bandhanaṃ, |
bandh |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
結縛、拘束 |
|
|
|
|
pūtikaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
腐った |
|
|
|
|
bandhanaṃ, |
bandh |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
結縛、拘束 |
|
|
|
|
asārakaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
主 |
腐らない、不朽の |
|
|
|
|
bandhana’n |
bandh |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
不堅実、非精髄の |
|
|
|
|
ti; |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『およそそれによって、その鶉の小鳥が、クサカズラの結縛に縛られて、そこで殺害、束縛、あるいは死を待つしか無くなるとしても、その〔鶉〕のそれは、無力な束縛、薄弱な束縛、朽ちた束縛、堅実ならぬ束縛だ』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
150-8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sammā nu kho so, udāyi, vadamāno vadeyyā’’ti? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
sammā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
正しい、正しく |
|
|
|
|
nu |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
いったい、たぶん、〜かどうか、〜ではないか |
|
|
|
|
kho |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
so, |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
それ、彼 |
|
|
|
|
udāyi, |
|
名 |
in |
男 |
単 |
呼 |
人名、ウダーイン |
|
|
|
|
vadamāno |
vad |
現分 |
a |
男 |
単 |
主 |
いう |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
vadeyyā’’ |
vad |
動 |
願 |
能 |
単 |
三 |
いう |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
ti? |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ウダーインよ、彼は正しく言う者として話しているでしょうか」 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
150-9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘No hetaṃ, bhante. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘No |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない、否 |
|
|
|
|
hi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、なぜなら |
|
|
|
|
etaṃ, |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
主 |
これ |
|
|
|
|
bhante. |
bhū |
名現分 |
ant(特) |
男 |
単 |
呼 |
尊者よ、大徳よ |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「尊者よ、それは否です。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
150-10. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yena sā, bhante, laṭukikā sakuṇikā pūtilatāya bandhanena baddhā
tattheva vadhaṃ vā bandhaṃ vā maraṇaṃ vā āgameti, tañhi tassā balavaṃ
bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ apūtikaṃ bandhanaṃ, thūlo,
kaliṅgaro’’ti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yena sā, bhante, laṭukikā sakuṇikā pūtilatāya bandhanena baddhā
tattheva vadhaṃ vā bandhaṃ vā maraṇaṃ vā āgameti, tañhi tassā (150-7.) |
|
|
|
|
bhante, |
bhū |
名現分 |
ant(特) |
男 |
単 |
呼 |
尊者よ、大徳よ |
|
|
|
|
balavaṃ bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ apūtikaṃ
bandhanaṃ, thūlo, kaliṅgaro’’ (150-4.) |
|
|
|
|
ti. |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
尊者よ、およそそれによって、その鶉の小鳥が、クサカズラの結縛に縛られて、そこで殺害、束縛、あるいは死を待つしか無くなるようなら、その〔鶉〕のそれは、力ある束縛、堅固な束縛、強固な束縛、不朽の束縛、粗大な木片です」 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
150-11. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Evameva kho, udāyi, idhekacce moghapurisā ‘idaṃ pajahathā’ti
mayā vuccamānā te evamāhaṃsu – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Evameva kho, udāyi,
idhekacce moghapurisā ‘idaṃ pajahathā’ti mayā vuccamānā te evamāhaṃsu –
(150-1.) |
|
|
|
|
kho, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「ウダーインよ、まさにそのとおりですが、ここに一部の愚人たちがあり、『これを捨断しなさい』と私に言われても、彼らはこのようにいうのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
150-12. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa adhisallikhatevāyaṃ
samaṇo’ti? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa adhisallikhatevāyaṃ
samaṇo’ti? (150-2.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『しかし、この〔非時食などの〕ささいなこと、つまらないことに、何〔の危難〕があろうか。この沙門は禁欲的すぎる』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
150-13. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Te tañceva nappajahanti, mayi ca appaccayaṃ upaṭṭhāpenti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Te tañceva nappajahanti, mayi ca appaccayaṃ upaṭṭhāpenti.
(150-3.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼らはそれを捨断せず、私に対し不満を露わにするのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
150-14. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ye ca bhikkhū sikkhākāmā tesaṃ taṃ, udāyi, hoti balavaṃ
bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ, apūtikaṃ bandhanaṃ, thūlo,
kaliṅgaro’’. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ye ca bhikkhū sikkhākāmā tesaṃ taṃ, udāyi, hoti balavaṃ
bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ, apūtikaṃ bandhanaṃ, thūlo,
kaliṅgaro’’. (150-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ウダーインよ、およそ学を欲する〔しかし不満を持つ〕比丘たち、彼らにはこれが生じます。〔すなわち〕力ある束縛、堅固な束縛、強固な束縛、不朽の束縛、粗大な木片が。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151. ‘‘Idha panudāyi, ekacce kulaputtā ‘idaṃ pajahathā’ti mayā
vuccamānā te evamāhaṃsu – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Idha panudāyi, ekacce kulaputtā ‘idaṃ pajahathā’ti mayā vuccamānā te evamāhaṃsu – (150-1.) |
|
|
|
|
kula |
|
名 |
a |
中 |
依(属) |
家、良家、族姓 |
|
|
|
|
puttā |
|
名 |
a |
男 |
複 |
主 |
息子 →善男子 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「しかしウダーインよ、ここに一部の善男子たちがあり、『これを捨断しなさい』と私に言われて、彼らはこのようにいうのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa pahātabbassa yassa
no bhagavā pahānamāha, yassa no sugato paṭinissaggamāhā’ti? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa (150-2.) |
|
|
|
|
pahātabbassa |
pra-hā |
未分 |
a |
中 |
単 |
属 |
捨てられるべき |
|
|
|
|
yassa |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
属 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
no |
|
代 |
代的 |
‐ |
複 |
与 |
私たち |
|
|
|
|
bhagavā |
|
名 |
ant |
男 |
単 |
主 |
世尊 |
|
|
|
|
pahānam |
pra-hā |
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
捨断 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
āha, |
ah |
動 |
完 |
能 |
単 |
三 |
いう |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yassa |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
属 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
no |
|
代 |
代的 |
‐ |
複 |
与 |
私たち |
|
|
|
|
sugato |
su-gam |
名過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
善逝 |
|
|
|
|
paṭinissaggam |
prati-ni-sṛj |
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
捨遺、捨離 |
|
|
|
|
āhā’ |
同上 |
|
|
|
|
ti? |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『しかし、およそ世尊が我々にその捨断を説かれ、善逝が我々にその捨離を説かれた所の、この〔非時食などの〕ささいなこと、つまらないこと、捨てられるべきものに、何〔の利益〕があろうか』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Te tañceva pajahanti, mayi ca na appaccayaṃ upaṭṭhāpenti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Te tañceva pajahanti, mayi ca na appaccayaṃ upaṭṭhāpenti.
(150-3.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼らはそれを捨断し、私に対し不満を露わにしません。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ye ca bhikkhū sikkhākāmā te taṃ pahāya appossukkā pannalomā
paradattavuttā migabhūtena cetasā viharanti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ye ca bhikkhū sikkhākāmā (150-4.) |
|
|
|
|
te |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
主 |
それら、彼ら |
|
|
|
|
taṃ |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
対 |
それ |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
pahāya |
pra-hā |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
捨てる |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
appossukkā |
|
形 |
a |
男 |
複 |
主 |
無関心の、無為の |
|
|
|
|
panna |
pat |
過分 |
a |
‐ |
有(持) |
落ちた |
|
|
|
|
lomā |
|
名 |
an |
中→男 |
複 |
主 |
毛 →安心した |
|
|
|
|
para |
|
形 |
代的 |
‐ |
依(奪) |
他の |
|
|
|
|
datta |
dā |
過分 |
a |
‐ |
依(具) |
与えられた |
|
|
|
|
vuttā |
vac |
過分 |
a |
男 |
複 |
主 |
言われた、説かれた |
|
|
|
|
miga |
|
名 |
a |
男 |
依(属) |
鹿、獣 |
|
|
|
|
bhūtena |
bhū |
過分 |
a |
中 |
単 |
具 |
存在した |
|
|
|
|
cetasā |
cit |
名 |
as |
中 |
単 |
具 |
心 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
viharanti. |
vi-hṛ |
動 |
現 |
能 |
複 |
三 |
住する |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ウダーインよ、およそ学を欲する〔そして不満を持たない〕比丘たち、彼らはそれを捨断して、無関心の、安心した、他者から与えられたもので暮らす、鹿のごとき状態の心をそなえて住します。 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・『パーリ』、『原始』はvuttaを「行為、生活、慣習」vuttiにかけて説明する『註』に従って訳しているようである。ここでもそれにならった。『南伝』は「易々として」としているが「他人に与えられ、言われて」と解したものか。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tesaṃ taṃ, udāyi, hoti abalaṃ bandhanaṃ, dubbalaṃ bandhanaṃ,
pūtikaṃ bandhanaṃ, asārakaṃ bandhanaṃ – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tesaṃ |
|
代 |
代的 |
男 |
複 |
属 |
それら、彼ら |
|
|
|
|
taṃ, |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
主 |
それ |
|
|
|
|
udāyi, |
|
名 |
in |
男 |
単 |
呼 |
人名、ウダーイン |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
hoti |
bhū |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
ある、なる、存在する |
|
|
|
|
abalaṃ bandhanaṃ, dubbalaṃ bandhanaṃ, pūtikaṃ bandhanaṃ,
asārakaṃ bandhanaṃ – (150-7.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ウダーインよ、かれらには、これがあります。〔すなわち〕無力な束縛、薄弱な束縛、朽ちた束縛、堅実ならぬ束縛が。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
seyyathāpi, udāyi, rañño nāgo īsādanto urūḷhavā abhijāto
saṅgāmāvacaro daḷhehi varattehi bandhanehi baddho īsakaṃyeva kāyaṃ sannāmetvā
tāni bandhanāni saṃchinditvā saṃpadāletvā yena kāmaṃ pakkamati. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
seyyathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
その如き、たとえば |
|
|
|
|
pi, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
udāyi, |
|
名 |
in |
男 |
単 |
呼 |
人名、ウダーイン |
|
|
|
|
rañño |
|
名 |
an |
男 |
単 |
属 |
王 |
|
|
|
|
nāgo |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
竜、蛇、象 |
|
|
|
|
īsā |
|
名 |
ā |
女 |
有(属) |
轅(ながえ) |
|
|
|
|
danto |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
歯、牙 |
|
|
|
|
urūḷhavā |
ud-ruh |
過分 |
a |
男 |
複(単) |
主 |
壮大な、偉大な、 |
|
|
|
|
abhijāto |
abhi-jan |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
よき生まれの |
|
|
|
|
saṅgāma |
|
名 |
a |
男 |
有(持) |
戦、戦場 |
|
|
|
|
avacaro |
ava-car |
名 |
a |
中→男 |
単 |
主 |
界、行境 →戦場往来者 |
|
|
|
|
daḷhehi |
|
形 |
a |
中 |
複 |
具 |
堅固な |
|
|
|
|
varattehi |
|
名 |
a |
中 |
複 |
具 |
革紐 |
|
|
|
|
bandhanehi |
bandh |
名 |
a |
中 |
複 |
具 |
束縛 |
|
|
|
|
baddho |
bandh |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
縛られた |
|
|
|
|
īsakaṃ |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
わずかに |
|
|
|
|
yeva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
kāyaṃ |
|
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
身体 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
sannāmetvā |
saṃ-nam |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
曲げる、よじる |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
tāni |
|
代 |
代的 |
中 |
複 |
対 |
それら |
|
|
|
|
bandhanāni |
bandh |
名 |
a |
中 |
複 |
対 |
束縛 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
saṃchinditvā |
saṃ-chid |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
切断する、破壊する |
|
|
|
|
saṃpadāletvā |
saṃ-pra-dal |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
裂く |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yena |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
具 |
(関係代名詞、〜tenaで「〜の所に」) |
|
|
|
|
kāmaṃ |
|
名 |
a |
男中 |
単 |
対 |
勝手に |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
pakkamati. |
pra-kram |
動 |
現 |
能 |
単 |
三 |
出発する、進む |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
例えばウダーインよ、王の、轅のごとき牙をもった、偉大な、良種の、歴戦の象が、堅固な革紐の束縛に縛られながら、わずかに身を曲げるだけで、それらの束縛を切断し、裂いて、思うままに進むとします。 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・象の譬えは『中部』61「アンバラッティカー・ラーフラ教誡経」参照。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yo nu kho, udāyi, evaṃ vadeyya – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yo nu kho, udāyi, evaṃ vadeyya – (150-6.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
いったいウダーインよ、およそこのようにいう者。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘yehi so rañño nāgo īsādanto urūḷhavā abhijāto saṅgāmāvacaro
daḷhehi varattehi bandhanehi baddho īsakaṃyeva kāyaṃ sannāmetvā tāni
bandhanāni saṃchinditvā saṃpadāletvā yena kāmaṃ pakkamati, tañhi tassa
balavaṃ bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ, apūtikaṃ bandhanaṃ,
thūlo, kaliṅgaro’ti; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘yehi |
|
代 |
代的 |
男中 |
複 |
具 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
so |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
それ、彼 |
|
|
|
|
rañño nāgo īsādanto urūḷhavā abhijāto saṅgāmāvacaro daḷhehi
varattehi bandhanehi baddho īsakaṃyeva kāyaṃ sannāmetvā tāni bandhanāni
saṃchinditvā saṃpadāletvā yena kāmaṃ pakkamati, (151-6.) |
|
|
|
|
tañ |
|
代 |
代的 |
中 |
単 |
主 |
それ |
|
|
|
|
hi |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、なぜなら |
|
|
|
|
tassa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属 |
それ、彼 |
|
|
|
|
balavaṃ bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ apūtikaṃ
bandhanaṃ, thūlo, kaliṅgaro’ (150-4.) |
|
|
|
|
ti; |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『およそそれによって、王の、轅のごとき牙をもった、偉大な、良種の、歴戦の象が、堅固な革紐の束縛に縛られながら、わずかに身を曲げるだけで、それらの束縛を切断し、裂いて、思うままに進むとしても、その〔象〕のそれは、力ある束縛、堅固な束縛、強固な束縛、不朽の束縛、粗大な木片である』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sammā nu kho so, udāyi, vadamāno vadeyyā’’ti? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
sammā nu kho so, udāyi, vadamāno vadeyyā’’ti? (150-8.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ウダーインよ、彼は正しく言う者として話しているでしょうか」 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-10. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘No hetaṃ, bhante. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘No hetaṃ, bhante. (150-9.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「尊者よ、それは否です。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-11. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yehi so, bhante, rañño nāgo īsādanto urūḷhavā abhijāto
saṅgāmāvacaro daḷhehi varattehi bandhanehi baddho īsakaṃyeva kāyaṃ sannāmetvā
tāni bandhanāni saṃchinditvā saṃpadāletvā yena kāmaṃ pakkamati, tañhi tassa
abalaṃ bandhanaṃ…pe… |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yehi so, bhante, rañño
nāgo īsādanto urūḷhavā abhijāto saṅgāmāvacaro daḷhehi varattehi bandhanehi
baddho īsakaṃyeva kāyaṃ sannāmetvā tāni bandhanāni saṃchinditvā saṃpadāletvā
yena kāmaṃ pakkamati, tañhi tassa (151-8.) |
|
|
|
|
bhante, |
bhū |
名現分 |
ant(特) |
男 |
単 |
呼 |
尊者よ、大徳よ |
|
|
|
|
abalaṃ bandhanaṃ…pe… (150-7.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
尊者よ、およそそれによっても、王の、轅のごとき牙をもった、偉大な、良種の、歴戦の象が、堅固な革紐の束縛に縛られながら、わずかに身を曲げるだけで、それらの束縛を切断し、裂いて、思うままに進むようなら、その〔象〕のそれは、無力な束縛…… |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-12. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
asārakaṃ bandhana’’nti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
asārakaṃ bandhana’’nti. (150-7.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
……堅実ならぬ束縛です」 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-13. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Evameva kho, udāyi, idhekacce kulaputtā ‘idaṃ pajahathā’ti
mayā vuccamānā te evamāhaṃsu – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Evam |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
このように、かくの如き |
|
|
|
|
eva |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
まさに、のみ、じつに |
|
|
|
|
kho, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに、たしかに |
|
|
|
|
udāyi, idhekacce kulaputtā ‘idaṃ pajahathā’ti mayā vuccamānā te
evamāhaṃsu – (150-1.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「まさにそのようにウダーインよ、ここに一部の善男子たちがあり、『これを捨断しなさい』と私に言われて、彼らはこのようにいうのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-14. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa pahātabbassa yassa
no bhagavā pahānamāha, yassa no sugato paṭinissaggamāhā’ti? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa pahātabbassa yassa
no bhagavā pahānamāha, yassa no sugato paṭinissaggamāhā’ti? (151-2.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『しかし、およそ世尊が我々にその捨断を説かれ、善逝が我々にその捨離を説かれた所の、この〔非時食などの〕ささいなこと、つまらないこと、捨てられるべきものに、何〔の利益〕があろうか』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-15. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Te tañceva pajahanti, mayi ca na appaccayaṃ upaṭṭhāpenti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Te tañceva pajahanti, mayi ca na appaccayaṃ upaṭṭhāpenti.
(151-3.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼らはそれを捨断し、私に対し不満を露わにしません。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-16. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ye ca bhikkhū sikkhākāmā te taṃ pahāya appossukkā pannalomā
paradattavuttā migabhūtena cetasā viharanti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ye ca bhikkhū sikkhākāmā te taṃ pahāya appossukkā pannalomā
paradattavuttā migabhūtena cetasā viharanti. (151-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ウダーインよ、およそ学を欲する〔そして不満を持たない〕比丘たち、彼らはそれを捨断して、無関心の、安心した、他者から与えられたもので暮らす、鹿のごとき状態の心をそなえて住します。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
151-17. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tesaṃ taṃ, udāyi, hoti abalaṃ bandhanaṃ, dubbalaṃ bandhanaṃ,
pūtikaṃ bandhanaṃ, asārakaṃ bandhanaṃ’’. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tesaṃ taṃ, udāyi, hoti abalaṃ bandhanaṃ, dubbalaṃ bandhanaṃ,
pūtikaṃ bandhanaṃ, asārakaṃ bandhanaṃ’’. (151-5.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ウダーインよ、かれらには、これがあります。〔すなわち〕無力な束縛、薄弱な束縛、朽ちた束縛、堅実ならぬ束縛が。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152. ‘‘Seyyathāpi, udāyi, puriso daliddo assako anāḷhiyo; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Seyyathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
その如き、たとえば |
|
|
|
|
pi, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
udāyi, |
|
名 |
in |
男 |
単 |
呼 |
人名、ウダーイン |
|
|
|
|
puriso |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
人、男 |
|
|
|
|
daliddo |
|
名形 |
a |
男 |
単 |
主 |
貧しい、困窮の、乞食 |
|
|
|
|
assako |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
所有しない、貧窮の |
|
|
|
|
anāḷhiyo; |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
窮乏した、貧困の |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
たとえばウダーインよ、貧しい、貧窮の、窮乏した男がいるとしましょう。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tassa’ssa ekaṃ agārakaṃ oluggaviluggaṃ kākātidāyiṃ [kākātiḍāyiṃ
(?)] naparamarūpaṃ, ekā khaṭopikā [kaḷopikā (ka.)] oluggaviluggā
naparamarūpā, ekissā kumbhiyā dhaññasamavāpakaṃ naparamarūpaṃ, ekā jāyikā
naparamarūpā. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
tassa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属 |
それ、彼 |
|
|
|
|
assa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属 |
これ |
|
|
|
|
ekaṃ |
|
数 |
代的 |
中 |
単 |
主 |
一、とある |
|
|
|
|
agārakaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
小屋、弊屋 |
|
|
|
|
olugga |
ava-ruj |
過分 |
a |
‐ |
相 |
破壊した、粉砕した、腐敗した |
|
|
|
|
viluggaṃ |
vi-ruj |
過分 |
a |
中 |
単 |
主 |
破壊した |
|
|
|
|
kāka |
|
名 |
a |
男 |
依(与) |
烏 |
|
|
|
|
atidāyiṃ |
ati-dā? |
形 |
in |
中 |
単 |
主 |
過剰に与えられた? |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
parama |
|
形 |
a |
‐ |
有(持) |
最上の |
|
|
|
|
rūpaṃ, |
|
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
色、物質、肉体、形相 |
|
|
|
|
ekā |
|
数 |
代的 |
女 |
単 |
主 |
一、とある |
|
|
|
|
khaṭopikā |
|
名 |
ā |
女 |
単 |
主 |
寝台 |
|
|
|
|
olugga |
ava-ruj |
過分 |
a |
‐ |
相 |
破壊した、粉砕した、腐敗した |
|
|
|
|
viluggā |
vi-ruj |
過分 |
a |
女 |
単 |
主 |
破壊した |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
parama |
|
形 |
a |
‐ |
有(持) |
最上の |
|
|
|
|
rūpā, |
|
名 |
a |
中→女 |
単 |
主 |
色、物質、肉体、形相 |
|
|
|
|
ekissā |
|
数 |
代的 |
女 |
単 |
属 |
一、とある |
|
|
|
|
kumbhiyā |
|
名 |
ī |
女 |
単 |
属 |
釜、瓶 |
|
|
|
|
dhañña |
|
名 |
a |
中 |
相 |
穀物 |
|
|
|
|
samavāpakaṃ |
sama-vap |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
蒔く種 |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
parama |
|
形 |
a |
‐ |
有(持) |
最上の |
|
|
|
|
rūpaṃ, |
|
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
色、物質、肉体、形相 |
|
|
|
|
ekā |
|
数 |
代的 |
女 |
単 |
主 |
一、とある |
|
|
|
|
jāyikā |
|
名 |
ā |
女 |
単 |
主 |
妻 |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
parama |
|
形 |
a |
‐ |
有(持) |
最上の |
|
|
|
|
rūpā. |
|
名 |
a |
中→女 |
単 |
主 |
色、物質、肉体、形相 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
その彼には、朽ちて壊れ、烏に入り込まれた、最上ならぬ小屋がひとつあり、朽ちて壊れた、最上ならぬ寝台がひとつあり、一瓶の最上ならぬ穀物や種があり、最上ならぬ妻が一人います。 |
|
|
|
メモ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
・『註』に曰く「Kākātidāyinとは『我々は何かを食べよう』と隅が坐られた時、門のするべき事というものがなく、 そこかしこから烏が入ってきて取り囲む。勇敢な烏は逃げる時も真っ正面から出て逃げてゆく」yattha kiñcideva bhuñjissāmāti anto nisinnakāle visuṃ
dvārakiccaṃ nāma natthi, tato tato kākā pavisitvā parivārenti. Sūrakākā hi
palāyanakāle ca yathāsammukhaṭṭhāneneva nikkhamitvā palāyanti. ここから意訳した。 |
|
|
|
・in語基中性主格ならatidāyiのはずである。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
So ārāmagataṃ bhikkhuṃ passeyya sudhotahatthapādaṃ manuññaṃ
bhojanaṃ bhuttāviṃ sītāya chāyāya nisinnaṃ adhicitte yuttaṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
So |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
それ、彼 |
|
|
|
|
ārāma |
|
名 |
a |
男 |
依(対) |
園林 |
|
|
|
|
gataṃ |
gam |
過分 |
a |
男 |
単 |
対 |
行った |
|
|
|
|
bhikkhuṃ |
bhikṣ |
名 |
u |
男 |
単 |
対 |
比丘 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
passeyya |
paś |
動 |
願 |
能 |
単 |
三 |
見る |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
sudhota |
su-dhāv |
過分 |
a |
‐ |
有(持) |
よく洗われた |
|
|
|
|
hattha |
hṛ |
名 |
a |
男 |
相 |
手 |
|
|
|
|
pādaṃ |
|
名 |
a |
男 |
単 |
対 |
足 |
|
|
|
|
manuññaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
対 |
快意の、快適の |
|
|
|
|
bhojanaṃ |
bhuj |
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
食物、飲食 |
|
|
|
|
bhuttāviṃ |
bhuj |
名形 |
in |
男 |
単 |
対 |
食者、食する |
|
|
|
|
sītāya |
|
形 |
a |
女 |
単 |
処 |
冷たい |
|
|
|
|
chāyāya |
|
名 |
ā |
女 |
単 |
処 |
影、日陰 |
|
|
|
|
nisinnaṃ |
ni-sad |
過分 |
a |
男 |
単 |
対 |
坐った |
|
|
|
|
adhicitte |
adhi-cit |
名 |
a |
中 |
単 |
処 |
増上心、禅定 |
|
|
|
|
yuttaṃ. |
yuj |
過分 |
a |
男 |
単 |
対 |
軛した、相応した |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼は、比丘が園林に行き、手足がよく洗われ、適意の食事を食べ、涼しい木陰に坐って禅定するのを見ます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tassa evamassa – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tassa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属 |
それ、彼 |
|
|
|
|
evam |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
このように、かくの如き |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
assa – |
as |
動 |
願 |
能 |
単 |
三 |
ある、なる |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼には、このような〔思いが〕おこります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘sukhaṃ vata, bho, sāmaññaṃ, ārogyaṃ vata, bho, sāmaññaṃ! |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘sukhaṃ |
|
名形 |
a |
中 |
単 |
主 |
楽 |
|
|
|
|
vata, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに |
|
|
|
|
bho, |
bhū |
名現分 |
ant(特) |
男 |
単 |
呼 |
尊者よ、君よ、友よ、ああ、おお |
|
|
|
|
sāmaññaṃ, |
śram |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
沙門性 |
|
|
|
|
ārogyaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
無病、健康 |
|
|
|
|
vata, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに |
|
|
|
|
bho, |
bhū |
名現分 |
ant(特) |
男 |
単 |
呼 |
尊者よ、君よ、友よ、ああ、おお |
|
|
|
|
sāmaññaṃ! |
śram |
名 |
a |
中 |
単 |
主 |
沙門性 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『ああ、じつに沙門たることは安楽だ。ああ、じつに沙門たることはわずらいがない。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
So vatassaṃ [so vatassa (ka.)] yohaṃ kesamassuṃ ohāretvā
kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’nti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
So |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
それ、彼 |
|
|
|
|
vata |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
じつに |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
assaṃ |
as |
動 |
願 |
能 |
単 |
一 |
ある、なる |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
yo |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
ahaṃ |
|
代 |
代的 |
‐ |
単 |
主 |
私 |
|
|
|
|
kesa |
|
名 |
a |
男 |
相 |
髪 |
|
|
|
|
massuṃ |
|
名 |
u |
男 |
単 |
対 |
ひげ |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
ohāretvā |
ava-hṛ 使 |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
剃る |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
kāsāyāni |
|
形 |
a |
中 |
複 |
対 |
渋色の、袈裟、黄衣 |
|
|
|
|
vatthāni |
vas |
名 |
a |
中 |
複 |
対 |
衣 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
acchādetvā |
ā-chad 使 |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
覆う、まとう、包む |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
agārasmā |
|
名 |
a |
中 |
単 |
奪 |
家、舎、家屋、俗家 |
|
|
|
|
anagāriyaṃ |
|
形 |
a |
中 |
単 |
対 |
非家の |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
pabbajeyya’n |
pra-vraj |
動 |
願 |
能 |
単 |
一 |
出家する、遁世する |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
ti. |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
と、といって、かく、このように、ゆえに |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
およそ私が、髪とひげを剃って袈裟衣をまとい、家から出家する、私はそうありたいものだ』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
So na sakkuṇeyya ekaṃ agārakaṃ oluggaviluggaṃ kākātidāyiṃ
naparamarūpaṃ pahāya, ekaṃ khaṭopikaṃ oluggaviluggaṃ naparamarūpaṃ pahāya,
ekissā kumbhiyā dhaññasamavāpakaṃ naparamarūpaṃ pahāya, ekaṃ jāyikaṃ
naparamarūpaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā
agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
So |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
それ、彼 |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
sakkuṇeyya |
sak |
動 |
願 |
能 |
単 |
三 |
できる |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
ekaṃ |
|
数 |
代的 |
中 |
単 |
対 |
一、とある |
|
|
|
|
agārakaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
小屋、弊屋 |
|
|
|
|
olugga |
ava-ruj |
過分 |
a |
‐ |
相 |
破壊した、粉砕した、腐敗した |
|
|
|
|
viluggaṃ |
vi-ruj |
過分 |
a |
中 |
単 |
対 |
破壊した |
|
|
|
|
kāka |
|
名 |
a |
男 |
依(与) |
烏 |
|
|
|
|
atidāyiṃ |
ati-dā? |
形 |
in |
中 |
単 |
対 |
過剰に与えられた? |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
parama |
|
形 |
a |
‐ |
有(持) |
最上の |
|
|
|
|
rūpaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
色、物質、肉体、形相 |
|
|
|
|
述語 |
語根 |
品詞 |
活用 |
態 |
数 |
人称 |
意味 |
|
|
|
|
pahāya, |
pra-hā |
動 |
連 |
‐ |
‐ |
‐ |
捨てる |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
ekaṃ |
|
数 |
代的 |
女 |
単 |
対 |
一、とある |
|
|
|
|
khaṭopikaṃ |
|
名 |
ā |
女 |
単 |
対 |
寝台 |
|
|
|
|
olugga |
ava-ruj |
過分 |
a |
‐ |
相 |
破壊した、粉砕した、腐敗した |
|
|
|
|
viluggaṃ |
vi-ruj |
過分 |
a |
女 |
単 |
対 |
破壊した |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
parama |
|
形 |
a |
‐ |
有(持) |
最上の |
|
|
|
|
rūpaṃ |
|
名 |
a |
中→女 |
単 |
対 |
色、物質、肉体、形相 |
|
|
|
|
pahāya, |
同上 |
|
|
|
|
ekissā |
|
数 |
代的 |
女 |
単 |
属 |
一、とある |
|
|
|
|
kumbhiyā |
|
名 |
ī |
女 |
単 |
属 |
釜、瓶 |
|
|
|
|
dhañña |
|
名 |
a |
中 |
相 |
穀物 |
|
|
|
|
samavāpakaṃ |
sama-vap |
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
蒔く種 |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
parama |
|
形 |
a |
‐ |
有(持) |
最上の |
|
|
|
|
rūpaṃ |
|
名 |
a |
中 |
単 |
対 |
色、物質、肉体、形相 |
|
|
|
|
pahāya, |
同上 |
|
|
|
|
ekaṃ |
|
数 |
代的 |
女 |
単 |
対 |
一、とある |
|
|
|
|
jāyikaṃ |
|
名 |
ā |
女 |
単 |
対 |
妻 |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
parama |
|
形 |
a |
‐ |
有(持) |
最上の |
|
|
|
|
rūpaṃ |
|
名 |
a |
中→女 |
単 |
対 |
色、物質、肉体、形相 |
|
|
|
|
pahāya |
同上 |
|
|
|
|
kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā
anagāriyaṃ (152-6.) |
|
|
|
|
pabbajituṃ. |
pra-vraj |
不定 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
出家すること、遁世すること |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
〔しかし〕彼は、朽ちて壊れ、烏に入り込まれた、最上ならぬ小屋ひとつを捨てられず、朽ちて壊れた、最上ならぬ寝台ひとつを捨てられず、一瓶の最上ならぬ穀物や種を捨てられず、最上ならぬ妻一人を捨てられず、髪とひげを剃って袈裟衣をまとい、家から出家することができないとします。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yo nu kho, udāyi, evaṃ vadeyya – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yo nu kho, udāyi, evaṃ vadeyya – (150-6.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
いったいウダーインよ、およそこのようにいう者。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘yehi so puriso bandhanehi baddho na sakkoti ekaṃ agārakaṃ
oluggaviluggaṃ kākātidāyiṃ naparamarūpaṃ pahāya, ekaṃ khaṭopikaṃ
oluggaviluggaṃ naparamarūpaṃ pahāya, ekissā kumbhiyā dhaññasamavāpakaṃ
naparamarūpaṃ pahāya, ekaṃ jāyikaṃ naparamarūpaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā
kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘yehi |
|
代 |
代的 |
中 |
複 |
具 |
(関係代名詞) |
|
|
|
|
so |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
主 |
それ、彼 |
|
|
|
|
puriso |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
人、男 |
|
|
|
|
bandhanehi |
bandh |
名 |
a |
中 |
複 |
具 |
束縛 |
|
|
|
|
baddho |
bandh |
過分 |
a |
男 |
単 |
主 |
縛られた |
|
|
|
|
na sakkoti ekaṃ agārakaṃ oluggaviluggaṃ kākātidāyiṃ
naparamarūpaṃ pahāya, ekaṃ khaṭopikaṃ oluggaviluggaṃ naparamarūpaṃ pahāya,
ekissā kumbhiyā dhaññasamavāpakaṃ naparamarūpaṃ pahāya, ekaṃ jāyikaṃ
naparamarūpaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā
agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ; (152-7.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『およそその束縛によって、縛られたその男が、朽ちて壊れ、烏に入り込まれた、最上ならぬ小屋ひとつを捨てられず、朽ちて壊れた、最上ならぬ寝台ひとつを捨てられず、一瓶の最上ならぬ穀物や種を捨てられず、最上ならぬ妻一人を捨てられず、髪とひげを剃って袈裟衣をまとい、家から出家することができないとしても、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-10. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tañhi tassa abalaṃ bandhanaṃ, dubbalaṃ bandhanaṃ, pūtikaṃ
bandhanaṃ, asārakaṃ bandhana’nti; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
tañhi tassa abalaṃ
bandhanaṃ, dubbalaṃ bandhanaṃ, pūtikaṃ bandhanaṃ, asārakaṃ bandhana’nti;
(150-7.) |
|
|
|
|
tassa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属 |
それ、彼 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼のそれは、無力な束縛、薄弱な束縛、朽ちた束縛、堅実ならぬ束縛だ』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-11. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sammā nu kho so, udāyi, vadamāno vadeyyā’’ti? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
sammā nu kho so, udāyi, vadamāno vadeyyā’’ti? (150-8.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ウダーインよ、彼は正しく言う者として話しているでしょうか」 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-12. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘No hetaṃ, bhante. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘No hetaṃ, bhante. (150-9.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「尊者よ、それは否です。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-13. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yehi so, bhante, puriso bandhanehi baddho, na sakkoti ekaṃ
agārakaṃ oluggaviluggaṃ kākātidāyiṃ naparamarūpaṃ pahāya, ekaṃ khaṭopikaṃ
oluggaviluggaṃ naparamarūpaṃ pahāya, ekissā kumbhiyā dhaññasamavāpakaṃ
naparamarūpaṃ pahāya, ekaṃ jāyikaṃ naparamarūpaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā
kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yehi so, bhante, puriso
bandhanehi baddho, na sakkoti ekaṃ agārakaṃ oluggaviluggaṃ kākātidāyiṃ
naparamarūpaṃ pahāya, ekaṃ khaṭopikaṃ oluggaviluggaṃ naparamarūpaṃ pahāya,
ekissā kumbhiyā dhaññasamavāpakaṃ naparamarūpaṃ pahāya, ekaṃ jāyikaṃ
naparamarūpaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā
agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ; (150-9.) |
|
|
|
|
bhante, |
bhū |
名現分 |
ant(特) |
男 |
単 |
呼 |
尊者よ、大徳よ |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
およそその束縛によって、縛られたその男が、朽ちて壊れ、烏に入り込まれた、最上ならぬ小屋ひとつを捨てられず、朽ちて壊れた、最上ならぬ寝台ひとつを捨てられず、一瓶の最上ならぬ穀物や種を捨てられず、最上ならぬ妻一人を捨てられず、髪とひげを剃って袈裟衣をまとい、家から出家することができないようなら、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-14. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tañhi tassa balavaṃ bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ
bandhanaṃ, apūtikaṃ bandhanaṃ, thūlo, kaliṅgaro’’ti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
tañhi tassa balavaṃ
bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ, apūtikaṃ bandhanaṃ, thūlo,
kaliṅgaro’’ti. (150-10.) |
|
|
|
|
tassa |
|
代 |
代的 |
男 |
単 |
属 |
それ、彼 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼のそれは、力ある束縛、堅固な束縛、強固な束縛、不朽の束縛、粗大な木片です」 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-15. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Evameva kho, udāyi, idhekacce moghapurisā ‘idaṃ pajahathā’ti
mayā vuccamānā te evamāhaṃsu – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Evameva kho, udāyi, idhekacce moghapurisā ‘idaṃ pajahathā’ti
mayā vuccamānā te evamāhaṃsu – (150-11.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「ウダーインよ、まさにそのとおりですが、ここに一部の愚人たちがあり、『これを捨断しなさい』と私に言われても、彼らはこのようにいうのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-16. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa adhisallikhatevāyaṃ
samaṇo’ti? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa adhisallikhatevāyaṃ
samaṇo’ti? (150-2.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『しかし、このささいなこと、つまらないことに、何〔の危難〕があろうか。この沙門は禁欲的すぎる』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-17. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Te tañceva nappajahanti, mayi ca appaccayaṃ upaṭṭhāpenti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Te tañceva nappajahanti, mayi ca appaccayaṃ upaṭṭhāpenti.
(150-3.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼らはそれを捨断せず、私に対し不満を露わにするのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
152-18. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ye ca bhikkhū sikkhākāmā tesaṃ taṃ, udāyi, hoti balavaṃ
bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ, apūtikaṃ bandhanaṃ, thūlo,
kaliṅgaro’’. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ye ca bhikkhū sikkhākāmā tesaṃ taṃ, udāyi, hoti balavaṃ
bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ, apūtikaṃ bandhanaṃ, thūlo,
kaliṅgaro’’. (150-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ウダーインよ、およそ学を欲する〔しかし不満を持つ〕比丘たち、彼らにはこれが生じます。〔すなわち〕力ある束縛、堅固な束縛、強固な束縛、不朽の束縛、粗大な木片が。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153. ‘‘Seyyathāpi, udāyi, gahapati vā gahapatiputto vā aḍḍho
mahaddhano mahābhogo, nekānaṃ nikkhagaṇānaṃ cayo, nekānaṃ dhaññagaṇānaṃ cayo,
nekānaṃ khettagaṇānaṃ cayo, nekānaṃ vatthugaṇānaṃ cayo, nekānaṃ
bhariyagaṇānaṃ cayo, nekānaṃ dāsagaṇānaṃ cayo, nekānaṃ dāsigaṇānaṃ cayo; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Seyyathā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
その如き、たとえば |
|
|
|
|
pi, |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
〜もまた、けれども、たとえ |
|
|
|
|
udāyi, |
|
名 |
in |
男 |
単 |
呼 |
人名、ウダーイン |
|
|
|
|
gahapati |
|
名 |
i |
男 |
単 |
主 |
家主、居士、資産家 |
|
|
|
|
vā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
あるいは |
|
|
|
|
gahapati |
|
名 |
i |
男 |
依(属) |
家主、居士、資産家 |
|
|
|
|
putto |
|
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
息子 |
|
|
|
|
vā |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
あるいは |
|
|
|
|
aḍḍho |
|
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
富んだ、豊かな |
|
|
|
|
maha |
|
形 |
ant |
‐ |
有(持) |
大きい |
|
|
|
|
dhano |
|
名 |
a |
中→男 |
単 |
主 |
財、財産 |
|
|
|
|
mahā |
|
形 |
ant |
‐ |
有(持) |
大きい |
|
|
|
|
bhogo, |
bhuj |
名 |
a |
男 |
単 |
主 |
受用、富 |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
ekānaṃ |
|
数 |
代的 |
男 |
複 |
属 |
一、とある |
|
|
|
|
nikkha |
|
名 |
a |
男中 |
依(属) |
首飾り、金貨 |
|
|
|
|
gaṇānaṃ |
|
名 |
a |
男 |
複 |
属 |
衆、群 |
|
|
|
|
cayo, |
ci |
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
堆積の |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
ekānaṃ |
|
数 |
代的 |
男 |
複 |
属 |
一、とある |
|
|
|
|
dhañña |
|
名 |
a |
中 |
依(属) |
穀物 |
|
|
|
|
gaṇānaṃ |
|
名 |
a |
男 |
複 |
属 |
衆、群 |
|
|
|
|
cayo, |
ci |
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
堆積の |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
ekānaṃ |
|
数 |
代的 |
男 |
複 |
属 |
一、とある |
|
|
|
|
khetta |
|
名 |
a |
中 |
依(属) |
田畑、土地 |
|
|
|
|
gaṇānaṃ |
|
名 |
a |
男 |
複 |
属 |
衆、群 |
|
|
|
|
cayo, |
ci |
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
堆積の |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
ekānaṃ |
|
数 |
代的 |
男 |
複 |
属 |
一、とある |
|
|
|
|
vatthu |
vas |
名 |
us |
男 |
依(属) |
土地、宅地、屋敷 |
|
|
|
|
gaṇānaṃ |
|
名 |
a |
男 |
複 |
属 |
衆、群 |
|
|
|
|
cayo, |
ci |
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
堆積の |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
ekānaṃ |
|
数 |
代的 |
男 |
複 |
属 |
一、とある |
|
|
|
|
bhariya |
|
名 |
ā |
女 |
依(属) |
妻女、宮女 |
|
|
|
|
gaṇānaṃ |
|
名 |
a |
男 |
複 |
属 |
衆、群 |
|
|
|
|
cayo, |
ci |
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
堆積の |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
ekānaṃ |
|
数 |
代的 |
男 |
複 |
属 |
一、とある |
|
|
|
|
dāsa |
|
名 |
a |
男 |
依(属) |
奴隷、奴僕 |
|
|
|
|
gaṇānaṃ |
|
名 |
a |
男 |
複 |
属 |
衆、群 |
|
|
|
|
cayo, |
ci |
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
堆積の |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
ekānaṃ |
|
数 |
代的 |
男 |
複 |
属 |
一、とある |
|
|
|
|
dāsi |
|
名 |
ī |
女 |
依(属) |
奴隷女、婢女 |
|
|
|
|
gaṇānaṃ |
|
名 |
a |
男 |
複 |
属 |
衆、群 |
|
|
|
|
cayo; |
ci |
形 |
a |
男 |
単 |
主 |
堆積の |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ウダーインよ、またたとえば、富んだ、多くの財産、多くの富、多数の金貨の群なす集積、多数の穀物の群なす集積、多数の田畑の群なす集積、多数の宅地の群なす集積、多数の宮女の群なす集積、多数の奴僕の群なす集積、多数の婢女の群なす集積を有する居士あるいは居士の息子がいるとしましょう。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
so ārāmagataṃ bhikkhuṃ passeyya sudhotahatthapādaṃ manuññaṃ
bhojanaṃ bhuttāviṃ sītāya chāyāya nisinnaṃ adhicitte yuttaṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
so ārāmagataṃ bhikkhuṃ passeyya sudhotahatthapādaṃ manuññaṃ
bhojanaṃ bhuttāviṃ sītāya chāyāya nisinnaṃ adhicitte yuttaṃ. (152-3.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼は、比丘が園林に行き、手足がよく洗われ、適意の食事を食べ、涼しい木陰に坐って禅定するのを見ます。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tassa evamassa – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tassa evamassa – (152-4.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼には、このような〔思いが〕おこります。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘sukhaṃ vata, bho, sāmaññaṃ, ārogyaṃ vata, bho, sāmaññaṃ! |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘sukhaṃ vata, bho, sāmaññaṃ, ārogyaṃ vata, bho, sāmaññaṃ!
(152-5.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『ああ、じつに沙門たることは安楽だ。ああ、じつに沙門たることはわずらいがない。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
So vatassaṃ yohaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni
acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’nti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
So vatassaṃ yohaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni
acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’nti. (152-6.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
およそ私が、髪とひげを剃って袈裟衣をまとい、家から出家する、私はそうありたいものだ』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
So sakkuṇeyya nekāni nikkhagaṇāni pahāya, nekāni dhaññagaṇāni
pahāya, nekāni khettagaṇāni pahāya, nekāni vatthugaṇāni pahāya, nekāni
bhariyagaṇāni pahāya, nekāni dāsagaṇāni pahāya, nekāni dāsigaṇāni pahāya
kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ
pabbajituṃ. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
So sakkuṇeyya nekāni nikkhagaṇāni pahāya, nekāni dhaññagaṇāni pahāya, nekāni khettagaṇāni pahāya, nekāni vatthugaṇāni pahāya, nekāni bhariyagaṇāni pahāya, nekāni dāsagaṇāni pahāya, nekāni dāsigaṇāni pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā
agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ. (152-7.) |
|
|
|
|
na |
|
不変 |
‐ |
‐ |
‐ |
‐ |
ない |
|
|
|
|
ekāni |
|
数 |
代的 |
中 |
複 |
主 |
一、とある |
|
|
|
|
nikkha |
|
名 |
a |
男中 |
依(属) |
首飾り、金貨 |
|
|
|
|
gaṇāni |
|
名 |
a |
男(中) |
複 |
主 |
衆、群 |
|
|
|
|
dhañña |
|
名 |
a |
中 |
依(属) |
穀物 |
|
|
|
|
khetta |
|
名 |
a |
中 |
依(属) |
田畑、土地 |
|
|
|
|
vatthu |
vas |
名 |
us |
男 |
依(属) |
土地、宅地、屋敷 |
|
|
|
|
bhariya |
|
名 |
ā |
女 |
依(属) |
妻女、宮女 |
|
|
|
|
dāsa |
|
名 |
a |
男 |
依(属) |
奴隷、奴僕 |
|
|
|
|
dāsi |
|
名 |
ī |
女 |
依(属) |
奴隷女、婢女 |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼が、多数の金貨の群、多数の穀物の群、多数の田畑の群、多数の宅地の群、多数の宮女の群、多数の奴僕の群、多数の婢女の群を捨てて、髪とひげを剃って袈裟衣をまとい、家から出家することができたとします。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yo nu kho, udāyi, evaṃ vadeyya – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yo nu kho, udāyi, evaṃ vadeyya – (150-6.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
いったいウダーインよ、およそこのようにいう者。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-8. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘yehi so gahapati vā gahapatiputto vā bandhanehi baddho,
sakkoti nekāni nikkhagaṇāni pahāya, nekāni dhaññagaṇāni pahāya, nekāni
khettagaṇāni pahāya, nekāni vatthugaṇāni pahāya, nekāni bhariyagaṇāni pahāya,
nekāni dāsagaṇāni pahāya, nekāni dāsigaṇāni pahāya kesamassuṃ ohāretvā
kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ, tañhi tassa
balavaṃ bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ, apūtikaṃ bandhanaṃ,
thūlo, kaliṅgaro’ti; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘yehi so gahapati vā gahapatiputto vā bandhanehi baddho, sakkoti
(152-9, 153-1.) |
|
|
|
|
nekāni nikkhagaṇāni pahāya, nekāni dhaññagaṇāni pahāya, nekāni
khettagaṇāni pahāya, nekāni vatthugaṇāni pahāya, nekāni bhariyagaṇāni pahāya,
nekāni dāsagaṇāni pahāya, nekāni dāsigaṇāni pahāya kesamassuṃ ohāretvā
kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ, (153-6) |
|
|
|
|
tañhi tassa balavaṃ bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ
bandhanaṃ, apūtikaṃ bandhanaṃ, thūlo, kaliṅgaro’ti; (151-8.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『およそその束縛によって、縛られたその居士あるいは居士の息子が、多数の金貨の群、多数の穀物の群、多数の田畑の群、多数の宅地の群、多数の宮女の群、多数の奴僕の群、多数の婢女の群を捨てて、髪とひげを剃って袈裟衣をまとい、家から出家することができたとしても、彼のそれは、力ある束縛、堅固な束縛、強固な束縛、不朽の束縛、粗大な木片である』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-9. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sammā nu kho so, udāyi, vadamāno vadeyyā’’ti? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
sammā nu kho so, udāyi, vadamāno vadeyyā’’ti? (150-8.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ウダーインよ、彼は正しく言う者として話しているでしょうか」 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-10. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘No hetaṃ, bhante. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘No hetaṃ, bhante. (150-9.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「尊者よ、それは否です。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-11. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yehi so, bhante, gahapati vā gahapatiputto vā bandhanehi
baddho, sakkoti nekāni nikkhagaṇāni pahāya, nekāni dhaññagaṇāni pahāya,
nekāni khettagaṇāni pahāya, nekāni vatthugaṇāni pahāya, nekāni bhariyagaṇāni
pahāya, nekāni dāsagaṇāni pahāya, nekāni dāsigaṇāni pahāya kesamassuṃ
ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ; |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Yehi so, bhante,
gahapati vā gahapatiputto vā bandhanehi baddho, sakkoti nekāni nikkhagaṇāni
pahāya, nekāni dhaññagaṇāni pahāya, nekāni khettagaṇāni pahāya, nekāni
vatthugaṇāni pahāya, nekāni bhariyagaṇāni pahāya, nekāni dāsagaṇāni pahāya,
nekāni dāsigaṇāni pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā
agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ; (153-8.) |
|
|
|
|
bhante, |
bhū |
名現分 |
ant(特) |
男 |
単 |
呼 |
尊者よ、大徳よ |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
およそその束縛によっても、縛られたその居士あるいは居士の息子が、多数の金貨の群、多数の穀物の群、多数の田畑の群、多数の宅地の群、多数の宮女の群、多数の奴僕の群、多数の婢女の群を捨てて、髪とひげを剃って袈裟衣をまとい、家から出家することができたようなら、 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-12. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tañhi tassa abalaṃ bandhanaṃ, dubbalaṃ bandhanaṃ, pūtikaṃ
bandhanaṃ, asārakaṃ bandhana’’nti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
tañhi tassa abalaṃ bandhanaṃ, dubbalaṃ bandhanaṃ, pūtikaṃ
bandhanaṃ, asārakaṃ bandhana’’nti. (152-10.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼のそれは、無力な束縛、薄弱な束縛、朽ちた束縛、堅実ならぬ束縛です」 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-13. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘‘Evameva kho, udāyi, idhekacce kulaputtā ‘idaṃ pajahathā’ti
mayā vuccamānā te evamāhaṃsu – |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘‘Evameva kho, udāyi, idhekacce kulaputtā ‘idaṃ pajahathā’ti
mayā vuccamānā te evamāhaṃsu – (151-13.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
「まさにそのようにウダーインよ、ここに一部の善男子たちがあり、『これを捨断しなさい』と私に言われて、彼らはこのようにいうのです。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-14. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa pahātabbassa yassa
no bhagavā pahānamāha yassa, no sugato paṭinissaggamāhā’ti? |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa pahātabbassa yassa
no bhagavā pahānamāha yassa, no sugato paṭinissaggamāhā’ti? (151-2.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
『しかし、およそ世尊が我々にその捨断を説かれ、善逝が我々にその捨離を説かれた所の、このささいなこと、つまらないこと、捨てられるべきものに、何〔の利益〕があろうか』と。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-15. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Te tañceva pajahanti, mayi ca na appaccayaṃ upaṭṭhāpenti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Te tañceva pajahanti, mayi ca na appaccayaṃ upaṭṭhāpenti.
(151-3.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
彼らはそれを捨断し、私に対し不満を露わにしません。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-16. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ye ca bhikkhū sikkhākāmā te taṃ pahāya appossukkā pannalomā
paradattavuttā migabhūtena cetasā viharanti. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Ye ca bhikkhū sikkhākāmā te taṃ pahāya appossukkā pannalomā
paradattavuttā migabhūtena cetasā viharanti. (151-16.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ウダーインよ、およそ学を欲する〔そして不満を持たない〕比丘たち、彼らはそれを捨断して、無関心の、安心した、他者から与えられたもので暮らす、鹿のごとき状態の心をそなえて住します。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153-17. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tesaṃ taṃ, udāyi, hoti abalaṃ bandhanaṃ, dubbalaṃ bandhanaṃ,
pūtikaṃ bandhanaṃ, asārakaṃ bandhanaṃ’’. |
|
|
|
|
語 |
語根 |
品詞 |
語基 |
性 |
数 |
格 |
意味 |
|
|
|
|
Tesaṃ taṃ, udāyi, hoti abalaṃ bandhanaṃ, dubbalaṃ bandhanaṃ,
pūtikaṃ bandhanaṃ, asārakaṃ bandhanaṃ’’. (151-5.) |
|
|
|
訳文 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ウダーインよ、かれらには、これがあります。〔すなわち〕無力な束縛、薄弱な束縛、朽ちた束縛、堅実ならぬ束縛が。 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
←前へ トップへ 次へ→ |